تالدىقورعان قالاسىنىڭ كاسىپكەرلەر كەڭەسى جارتى جىل بۇرىن قۇرىلعان. 7 وتىرىسى ءوتىپ، وندا تاريف قۇنىن انىقتاۋ، سالىق، تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ ماسەلەلەرى، كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ جۇمىسى كوتەرىلدى.
كاسىپكەرلەر ماسەلەسىن وڭتايلى شەشۋ ماقساتىندا قالالىق كەڭەس جانىنان 4 كوميتەت قۇرىلدى. بۇلار – قىزمەت كورسەتۋ سالاسى جونىندەگى كوميتەت (ساۋدا، قوعامدىق تاماقتاندىرۋ، قوناق ۇيلەر جانە ت.ب.)، اگروونەركاسىپ ماسەلەلەرى جونىندەگى كوميتەت، ونەركاسىپ جانە ءوندىرىس جونىندەگى كوميتەت، الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسى جونىندەگى كوميتەت (ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ. فارماكولوگيا).
«بۇگىنگى تاڭدا قالالىق كەڭەستە 30-عا جۋىق كاسىپكەر بار. ولاردىڭ بارلىعى قوعامدىق پىكىر كوشباسشىلارى، ءتۇرلى سالالىق قاۋىمداستىقتاردىڭ وكىلدەرى. كەڭەستىڭ ءاربىر مۇشەسىنىڭ ارتىنان ونداعان ەرگەن كاسىپكەر بار. سوندىقتان، كاسىپكەرلەر كەڭەسى بيزنەس پەن بيلىك ءۇشىن ديالوگ الاڭى»، - دەپ اتاپ ءوتتى تالدىقورعان قالالىق كاسىپكەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بانيامين فايزۋلين.
شارا الدىندا ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر، قارجىلىق ينستيتۋتتار مەن كاسىپكەرلىككە قولداۋ كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ قارجىلىق ونىمدەرى مەن سەرۆيستىك قىزمەتتەرىنىڭ كورمەسى ۇيىمداستىرىلدى.
فورۋم ەكى پانەلدىك سەسسيا بويىنشا ءوتتى. قالاداعى بيزنەس مۇمكىندىكتەرگە ارنالعان ءبىرىنشى سەسسيادا تالدىقورعان اكىمى باعدات قاراسايەۆقا مودەراتور ءرولى بەرىلدى. وندا ول كاسىپكەرلەردىڭ شاھار مەن ايماق دامۋىنا قوسقان ۇلەسىنە جوعارى باعا بەردى. ول سونداي-اق، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قالالىق كاسىپكەرلەر كەڭەسىمەن تىعىز بايلانىس جۇمىس جاساۋ قاجەت ەكەنىنە نازار اۋداردى.
«اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار بارشىلىق. ءبىراق، سالادا ءالى دە شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر بار. مەن ءار كاسىپكەرمەن جەكە-جەكە سويلەسۋگە داييىنمىن. ءبىراق، ول مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان، كاسىپكەرلەر كەڭەسى قۇرىلعان. بار ماسەلەلەرىڭىزدى وسى كەڭەسكە سالساڭىزدار ابدەن بولادى. ال، اكىمدىك جاعىنان ءبىز سىزدەردىڭ بارلىق باستامالارىڭىزدى قولداۋعا دايىنبىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى قالا باسشىسى.
«تك-مەتاكون» ج ش س ديرەكتورى پەتر سرەبنىي قالادا بيزنەس جۇرگىزۋ جاعدايى مەن ءىرى كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ مۇمكىندىكتەرى جونىندە توقتالدى. الماتى وبلىسىنىڭ كاسىپكەرلىك جانە يندۋستريالدىق-يننوۆاسيالىق دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى مارجان مۇرات ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ جاڭا جولدارى تۋرالى باياندادى.
شارانىڭ ەكىنشى سەسسياسى كاسىپكەرلەر مەن بيلىكتىڭ ءوزارا ارىپتەستىگى ماسەلەلەرىنە ارنالدى. سەسسيا مودەراتورى، الماتى وبلىسى كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى ءلاززات شىڭعىسبايەۆا پالاتانىڭ ستراتەگيالىق ارىپتەستەرى – اكىمدىك پەن پروكۋراتۋرا قولداۋىمەن بيزنەستىڭ كوپتەگەن جۇيەلى ماسەلەلەرى شەشىلگەنىن ايتتى.
«وبلىس بويىنشا 18 فيليالىمىز بار. ءاربىر اۋدان-قالاداعى بيزنەستىڭ جاعدايى، كاسىپكەرلەرلىك قاۋىمداستىقتىڭ بەلسەندىلىگى ءار ءتۇرلى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ دە قولداۋ دەڭگەيى تۇرلىشە. تاجىريبە كورسەتكەندەي، تالدىقورعان بيزنەس جۇرگىزۋ بويىنشا ەڭ قولايلى قالا بولىپ وتىر. بيزنەستىڭ دامۋىنا، اسىرەسە، باعدات ءابىلماجىن ۇلى ءسىزدىڭ قولداۋىڭىز زور»، - دەدى وبلىستىق پالاتا باسشىسى.
بيزنەس پەن بيلىك ارىپتەستىگى جولىنداعى كاسىپكەرلەر اسسوسياسيالارىنىڭ ءرولى مەن ونداعى ماسەلەلەردى قازاقستان مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدار قاۋىمداستىعىنىڭ تالدىقورعان قالاسى بويىنشا فيليالىنىڭ ديرەكتورى مارجان احمەدجانوۆا، ىسكەر ايەلدەر قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى گۇلنار يساتايەۆا، تالدىقورعان قالاسىنىڭ شارۋا جانە فەرمەرلىك قوجالىقتارىن ۇيلەستىرۋ كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى الەكساندر اۆدەيەۆ تارقاتىپ بەردى.
مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ وكىلى مارجان احمەدجانوۆا قالالىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ بيزنەس وكىلدەرىمەن بايلانىسىنىڭ جوقتىعىن تىلگە تيەك ەتىپ، مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىكتى جاقسارتۋ جولدارىن ۇسىندى.
«قازىرگى زامان مەن ۋاقىت مەملەكەت پەن بيزنەس قارىم-قاتىناسىنىڭ جاڭا شارتتارىن ۇسىنىپ وتىر. شەنەۋنىكتەر كاسىپكەر پروبلەماسىن شەشۋ ءۇشىن بار كۇشىن سالۋ، سۇراقتى ەكى جاقتاپ شەشۋ قاجەتتىلىگىن ءتۇسىنۋى ءتيىس. فورۋمنىڭ مازمۇندى باعدارلاماسى، قىزۋ تالقىلاۋلار شەشۋ جولدارىن بىرلەسە انىقتاۋعا، قالا الەۋەتىن زاماناۋي جانە باسەكە قابىلەتتى ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن»، - دەپ قورىتتى.
فورۋم سوڭىنا قاراي كاسىپكەرلەر مەن بيلىك وكىلدەرى بىرلەسە اتقاراتىن جۇمىس باعىتتارىن، كەلەسى جىلى وتەتىن كەزەكتى فورۋمنىڭ تاقىرىبىن انىقتادى. 2017 جىلعى شارا كاسىپكەرلەر كەڭەسى مەن اكىمدىكتىڭ ءوزارا اتقارىلعان جۇمىستىڭ قورىتىندىلارىنا ارنالادى دەپ جوسپارلانۋدا.
جالپى، قالا بويىنشا 9 مىڭنان استام كاسىپكەرلىك سۋبەكتىسى تىركەلگەن جانە وندا 26 مىڭنان استام ادام جۇمىس ىستەيدى. 2016 جىلى جاڭادان 44 نىسان اشىلىپ، 356 جاڭا جۇمىس ورنى پايدا بولدى. وتكەن جىلى قالا كاسىپورىندارى 50 ملرد. تەڭگەدەن استام ءونىم وندىرگەن. قالا ەكونوميكاسىنا 62 ملرد. تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلدى.