دەرەكتى فيلم 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسۋشى – بەلسەندىلەردىڭ تاعدىرى جانە الماتىنىڭ باستى ماڭىزى تۋرالى باياندايدى. كورەرمەنگە بىرەگەي ارحيۆتىك كادرلار، قىزىقتى ادامدارمەن ەكسكليۋزيۆتى سۇحباتتار ۇسىنىلعان، ەلدىڭ ساياسي جاڭارۋ پروسەسى قاراپايىم ءارى تۇسىنىكتى تىلدە سيپاتتالعان.
مەملەكەت باسشىسى ق.ج. توقايەۆ ءوزىنىڭ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا: «1986 جىلى قازاق حالقىنىڭ ۇلدارى مەن قىزدارى كەڭەس وكىمەتىنىڭ قاھارىنان قورىقپاي، ۇلت نامىسىن قورعاۋ ءۇشىن كوشەگە شىقتى. بەس 5 جىلدان كەيىن ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىز جاريالاندى. ءبىز جەلتوقسان باتىرلارىنىڭ ەرلىگى مەن قاھارماندىعىن لايىقتى باعالاپ، جان-جاقتى دارىپتەۋىمىز كەرەك».
«جەلتوقسان – ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ باستاۋى» دەرەكتى فيلمىندە كۇردەلى تاريحي كەزەڭگە وبەكتيۆتى باعا بەرىلىپ، ۇلى ماقسات – تاۋەلسىزدىككە جەتۋدىڭ كۇردەلى جولى تۋرالى باياندالادى. ەرىك بوستاندىعىن جاقتاعان جاستار رۋحتىڭ وسى كوتەرىلىسىن باسقان توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قابىرعاسىنا تاپ بولدى.
جازۋشى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى مەرەكە قۇلكەنوۆ سول جىلدارداعى وقيعالار تۋرالى وبەكتيۆتى باياندايتىن مۇنداي جۇمىستىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
«فيلم وتە جاقسى، شىن مانىندە دەرەكتى بولىپ شىقتى. مۇراعاتتىق قۇجاتتار، حرونيكا، جەلتوقسان وقيعاسىنا كۋاگەرلەر مەن قاتىسۋشىلاردىڭ اڭگىمەلەرى پايدالانىلدى. الماتى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا جەلتوقسانشىلاردىڭ تاريحى مەن ءرولىن وبەكتيۆتى باعالاۋ ءۇشىن تاعى ءبىر ماڭىزدى قادام جاسالدى، - دەدى م. قۇلكەنوۆ.
ءفيلمنىڭ پرەمەرالىق كورسەتىلىمىنە بارلىق جەلتوقسان ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى شاقىرىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا نۇرلىبەك قۋانبايەۆ، گۇلباھرام ءجۇنىس، مىرزاعۇل ءتاجىعۇل ۇلى، ءۇمىت بوسمانوۆا، تالعات رىسقۇلبەك، گۇلميرا بايات قىزى بار.
دەرەكتى ءفيلمدى «الماتى» تەلەارناسىنىڭ شىعارماشىلىق توبى تۇسىرگەن، قۇرامىندا رەجيسسەر اتلان بۇلىبايەۆ، رەداكتور ايدانا شالقاروۆا جانە پروديۋسەر ايگەرىم اسقارباي بار. ءتۇسىرىلىم پروسەسى شامامەن 5 ايعا سوزىلدى، ناتيجەسىندە كورەرمەندەرگە 60 مينۋتتىق دەرەكتى تەلەديدارلىق جوبا ۇسىنىلدى.
«الماتى» تەلەارناسىنىڭ باس ديرەكتورى نۇرجان مۇحامەدجانوۆا ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەرىندە جەلتوقسان وقيعاسى ۇلتتىق تاريحتا ەرەكشە ورىن الاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«جەلتوقسان قوزعالىسىنا قاتىسۋشىلاردى بوستاندىق پەن تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى قارلىعاشى دەپ اتاعان تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ءسوزىن تاريحي ءادىل باعا دەپ ساناۋعا بولادى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ جىل باسىندا جاريالانعان «تاۋەلسىزدىك – ەڭ قىمبات» ماقالاسىندا دا سول وقيعالاردىڭ تاريحي ماڭىزدىلىعىن، قاتىسۋشىلاردىڭ، ۇلت باتىرلارىنىڭ باتىل رۋحىن اتاپ ءوتتى»، - دەپ ءبولىستى ن. مۇحامەدجانوۆا.
ەسكە سالساق، تاريحتى، سونىڭ ىشىندە 1986 جىلعى وقيعالاردى ساقتاۋ شارالارى اياسىندا الماتىداعى كوشە «جەلتوقسان» دەپ اتالادى، ونىڭ رەسپۋبليكا الاڭىمەن قيىلىسىندا «تاۋەلسىزدىك تاڭى» مونۋمەنتى ورنالاسقان. ول تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان. الماتى كوشەلەرىنە قايرات رىسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، ەربول سىپاتايەۆ سىندى باتىرلاردىڭ ەسىمدەرى بەرىلدى.
