اباي وبلىسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىلدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا قاتىستى ءبىرقاتار جۇيەلى ماسەلەلەر انىقتالىپ، ولار بويىنشا ق ر پرەمەر-مينيسترىنە دەپۋتاتتىق ساۋال جولداندى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz "abaidan.kz"-كە سىلتەمە جاساپ.
پارلامەنت دەپۋتاتى ساكەن ارۋبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، سەناتتىڭ اگرارلىق كوميتەتى وڭىردە كوشپەلى وتىرىس وتكىزىپ، جەرگىلىكتى جاعدايدى جان-جاقتى زەرتتەگەننەن كەيىن، شەشۋدى قاجەت ەتەتىن نەگىزگى ءتورت باعىت ايقىندالعان.
بىرىنشىدەن قوي شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، قولداۋ قاجەت. وعان ءوڭىردىڭ الەۋەتى زور.
اباي وبلىسى – 1،3 ميلليوننان استام ۇساق مالى بار، مال وسىرۋگە ەڭ قولايلى ايماقتاردىڭ ءبىرى. وبلىستا 3،6 ملن گەكتار پايدالانىلماي جاتقان جايىلىم بار، بۇل قوي شارۋاشىلىعىن قايتا وركەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءوڭىر شارۋاشىلىقتارى بۇرىننان قالىپتاسقان تاجىريبە مەن ينفراقۇرىلىمعا سۇيەنە وتىرىپ، مال سانى مەن ءونىم ساپاسىن ارتتىرا الادى. كەلەسى جىلى ىسكە قوسىلۋى جوسپارلانعان «Eurasia Agro Semey» جشس-نىڭ ەت وڭدەۋ كەشەنى – سالانىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەتىن ماڭىزدى جوبا.
كەشەن تاۋلىگىنە: 70 باس ءىرى قارا، 700 باس ۇساق مال وڭدەۋگە قاۋقارلى،كونسەرۆى جانە شۇجىق سەحىندا تاۋلىگىنە 17 توننا ءونىم شىعارىلماق.
جوبانىڭ ەكىنشى كەزەڭىندە 50 مىڭ باستى بورداقىلاۋ الاڭىن سالۋ جوسپارلانعان. بۇل باستاما مەملەكەت باسشىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن تەرەڭ وڭدەۋ جونىندەگى تاپسىرماسىنا تولىق سايكەس كەلەدى. دەپۋتاتتار قوي شارۋاشىلىعىن قولداۋ ءۇشىن «يگىلىك» باعدارلاماسى اياسىندا 50 ملرد تەڭگە كولەمىندە قارجى ءبولۋدى ۇسىنادى.
ەكىنشىدەن سۋارمالى ەگىنشىلىك پەن سۋ شارۋاشىلىعىن جاڭعىرتۋ ماسەلەسى. بۇل رەتتە وبلىس اكىمدىگىنىڭ دەرەگىنشە، سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن قولداناتىن القاپتاردى الداعى 5 جىلدا 19 335 گەكتاردان 88 200 گەكتارعا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بار. الايدا 2026–2028 جىلدارعا ارنالعان سۋبسيديالاۋ كولەمى قاجەتتى 21،2 ملرد تەڭگەنىڭ ورنىنا تەك 5،7 ملرد تەڭگە دەڭگەيىندە بەكىتىلگەن.
ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن سۋبسيديانى:
2026 جىلى – 6،2 ملرد تەڭگەگە،
2027 جىلى – 9 ملرد تەڭگەگە،
2028 جىلى – 6 ملرد تەڭگەگەۇلعايتۋ ۇسىنىلدى.
سونىمەن قاتار وڭىردەگى 95 سۋ نىسانىنىڭ:
28ء-ى قاناعاتتانارلىقسىز،
1-ەۋى اپاتتىق جاعدايدا تۇر.
بۇل نىسانداردى جوندەۋ ءۇشىن سمەتالىق قۇجاتتاردى جەدەل دايىنداپ، قارجىلاندىرۋ قاراستىرۋ قاجەت. سۋ ماسەلەسى – ءوڭىردىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى مەن ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي اسەر ەتەتىن ماڭىزدى باعىت.
ۇشىنشىدەن سۋبسيديا مەن نەسيەگە قولجەتىمدىلىك ماسەلەسى وڭىردەگى شارۋالاردى الاڭداتىپ وتىر.بۇگىندە سۋبسيديالاۋعا 13 ملرد تەڭگە بەرەشەك جينالعان.اباي وبلىسىنىڭ شارۋالارى ءۇشىن سۋبسيديالاردىڭ ۋاقىتىلى تولەنبەۋى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. ونىڭ ىشىندە:
- ينۆەستيسيالىق سۋبسيديالار – 3،8 ملرد تگ (503 ءوتىنىم)؛
- سىياقى مولشەرلەمەلەرىن سۋبسيديالاۋ – 3،2 ملرد تگ (583 ءوتىنىم)؛
- اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعىنا ارنالعان سۋبسيديالار – 2،3 ملرد تگ كۇتۋ پاراعىندا تۇر؛
- وسىمدىك شارۋاشىلىعى بويىنشا – 3،7 ملرد تگ (2067 ءوتىنىم) تولەنبەي وتىر.
قاراجاتتىڭ جەتكىلىكسىزدىگى وڭىردەگى كاسىپكەرلەر مەن شارۋالار ءۇشىن ايتارلىقتاي قيىندىق تۋعىزۋدا.
تورتىنشىدەن، اۋىلدىق جەرلەردە ينتەرنەتتىڭ بولماۋىدامۋعا ۇلكەن كەدەرگى كەلتىرۋدە. 326 ەلدى مەكەنى بار اباي وبلىسىندا:
تەك 112 اۋىل (34،7%) – 4G ينتەرنەتپەن قامتىلعان؛
87 ەلدى مەكەن – 3G/2G دەڭگەيىندە؛
127 ەلدى مەكەندە مۇلدە ينتەرنەت جوق.
سيفرلىق ينفراقۇرىلىمنىڭ ناشار دامۋى اۋىلداعى الەۋمەتتىك جاعدايعا، ءبىلىم ساپاسىنا جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.
ءوڭىر حالقى 598 مىڭ ادامدى قۇرايدى، ونىڭ 37،4% اۋىلدا تۇرادى. سوڭعى جىلدارى رەسپۋبليكا بويىنشا 116 اۋىلدىڭ جويىلعانىن ەسكەرسەك، اۋىلدى دامىتۋ – ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە اسەر ەتەتىن ماڭىزدى فاكتور.
سەنات دەپۋتاتتارى اباي وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋدا ەرەكشە ءرول اتقاراتىنىن اتاپ ءوتتى. وڭىردەگى قوي شارۋاشىلىعىن قولداۋ، سۋ شارۋاشىلىعىن جاڭعىرتۋ، سۋبسيديا ماسەلەسىن رەتتەۋ جانە سيفرلىق ينفراقۇرىلىمدى جاقسارتۋ مەملەكەتتىك دەڭگەيدە شەشۋدى قاجەت ەتەدى.
دەپۋتاتتار ۇكىمەت باسشىسىن اتالعان پروبلەمالاردى باقىلاۋعا الىپ، ءتيىستى شارالار قابىلداۋعا شاقىردى.
