ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆ 3،5 ميلليون قازاقستاندىق ونكولوگيانى ەرتە انىقتايتىن سكرينينگتەن وتە الماي وتىرعانىن جەتكىزدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
“3،5 ميلليون ازاماتىمىز ونكولوگيانى ەرتە انىقتايتىن سكرينينگتەن وتە الماي وتىر، سەبەبى ولار مامس-كە جارنا تولەمەيدى. بۇل — بۇگىنگى كۇننىڭ شىندىعى. ءبىراق قاتەرلى ىسىك — ۇزاق ۋاقىت بويى ەش بەلگى بەرمەيتىن ءقاۋىپتى اۋرۋ. ال العاشقى بەلگىلەرى پايدا بولعاندا، كوپ جاعدايدا تىم كەش بولىپ جاتادى: مەتاستازدار، اۋىرسىنۋ، جوعالعان ومىرلەر”، - دەپ جازدى دەپۋتات الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.
اسحات ايماعامبەتوۆ ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءبىر جىلدان استام ۋاقىت بويى جۇمىس ىستەلىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
“بۇل تەك ستاتيستيكا ەمەس — بۇل مىڭداعان وتباسىنىڭ تراگەدياسىنا اينالۋى مۇمكىن. بۇل ءبىزدىڭ دوستارىمىز، كورشىلەرىمىز، تۋىستارىمىز. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءبىر جىلدان استام ۋاقىت بويى جۇمىس ىستەپ كەلەمىز. جاقىندا بارلىق ازامات ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە مامس-كە جارنا تولەمەگەندەر ءۇشىن دە، ونكولوگيالىق سكرينينگتى قولجەتىمدى ەتۋدى قاراستىراتىن تۇزەتۋ ەنگىزدىك. ءيا، بۇل قوسىمشا قارجى تالاپ ەتەدى، ءبىراق بۇل كوپتەگەن ادامنىڭ ءومىرىن قۇتقارادى”، - دەدى ايماعامبەتوۆ.
ول قاتەرلى ىسىكتى ەرتە كەزەڭدە انىقتاۋ مەملەكەتكە كەش انىقتالعان جاعدايلاردى ەمدەۋگە جۇمسالاتىن شىعىنداردى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى.
“ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان بۇل — دۇرىس شەشىم. ال ەكونوميكالىق تۇرعىدان بۇل — پراگماتيكالىق قادام. سەبەبى قاتەرلى ىسىكتى ەرتە كەزەڭدە انىقتاۋ مەملەكەتكە كەش انىقتالعان جاعدايلاردى ەمدەۋگە جۇمسالاتىن شىعىنداردى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ ءبىزدىڭ وسى باستامامىزعا بەلسەندى تۇردە قولداۋ كورسەتىپ جاتقانى قۋانتادى. ۇكىمەت تە ءوز قورىتىندىسىن بەرىپ ، بۇل باستامامىزدى قولدادى. كەلەسى جىلى بۇل زاڭدى قابىلداپ، مىڭداعان ادامنىڭ ءومىرىن قۇتقارا الامىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. بۇل جاي عانا ساندار ەمەس. بۇل — ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ ءومىرى”، - دەپ قوستى ول.
ايتا كەتەيىك، ءماجىلىس دەپۋتاتى، “AMANAT” پارتياسى فراكسياسىنىڭ مۇشەسى اسحات ايماعامبەتوۆ ەلدەگى ماڭىزدى ماسەلەلەردى ءجيى كوتەرىپ كەلەدى. جاقىندا ول جۇمىس ورىندارىنداعى ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىنە نازار اۋدارعان ەدى.
قازاقستاندا 2024 جىلدىڭ باسىنان بەرى 1 232 وندىرىستىك جاراقات الۋ جاعدايى تىركەلىپ، ونىڭ 251ء-ى ادام ولىمىمەن اياقتالعان. دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، وقيعالاردىڭ 24%-ى ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىنىڭ ساقتالماۋىنان تۋىنداعان.
“بۇل جاي عانا ستاتيستيكا ەمەس. ءار ساننىڭ ارتىندا ادام ءومىرى تۇر. اكەلەرىنەن، انالارى مەن ۇلدارىنان ايىرىلعان وتباسىلار بار. مۇنداي جاعدايلار كەزدەيسوقتىق ەمەس. بۇل – قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ەلەمەۋدىڭ تىكەلەي سالدارى. ەڭ وكىنىشتىسى، ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى تالاپتارىن بۇزعانداردىڭ جارتىسىنا جۋىعى تەك ەسكەرتۋ الۋمەن شەكتەلەدى. ءبىراق مۇنداي ەرەجەبۇزۋشىلىق ادام ولىمىنە اكەلسە شە؟ كىم جاۋاپ بەرەدى؟“، – دەدى ايماعامبەتوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، وسى جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ، جاڭا زاڭنامالىق وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن. ەندى ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن بۇزعاندارعا ناقتى ءارى ءادىل جازا قاراستىرىلادى.
نەگىزگى وزگەرىستەر:
– ەسكەرتۋلەر تولىق الىنىپ تاستالدى؛
– ايىپپۇل كولەمى ءوستى:
• العاش رەت بۇزعاندارعا – 20-دان 120 اەك-كە دەيىن؛
• قايتالانعان جاعدايدا – 40-تان 240 اەك-كە دەيىن.
“بۇل ايىپپۇلمەن اقشا جيناۋ ەمەس. بۇل – ادىلدىك ورناتۋ جانە جۇمىسشىلاردىڭ ءومىرىن قورعاۋ جولى. ادال جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن الاڭداۋعا نەگىز جوق. جاڭا تالاپتار تەك ەڭبەك قاۋىپسىزدىگىن ەلەمەيتىندەرگە قاتىستى”، – دەپ اتاپ ءوتتى دەپۋتات.
