Forýmnyń halyqaralyq deńgeıde ótýi QR MOM dırektory Rashıda Erimqyzy Harıpovanyń bastamasymen júzege asty.
Túrkitildes halyqtar arasyndaǵy dostyq qarym-qatynasty damytý jáne nyǵaıtý, qazirgi qoǵamda ulttyq salt-dástúrdi saqtaý ári dáripteýdiń ózekti máselelerine arnalǵan bul forýmǵa otandyq jáne sheteldik ǵalymdar, mýzeı, kitaphana men arhıv qyzmetkerleri qatysty. Jıynnyń saltanatty ashylýyna Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport vıse-mınıstri Nurǵısa Muratuly Dáýeshov, IýNESKO Klasterlik búrosy dırektorynyń mindetin atqarýshy Magnýs Magnýsson, Túrkıa Respýblıkasynyń Almaty qalasyndaǵy Bas konsýly Alı Ryza Akynjy, Ózbekstan Respýblıkasynyń Almaty qalasyndaǵy Bas konsýly Abror Djahangıruly Fathýllaev qatysyp, Naýryz meıramynyń máni men tarıhyna, onyń ulttar arasyndaǵy tatýlyqty dánekerleýdegi mańyzdy róline toqtalyp, qatysýshylardy quttyqtady.
Mańyzy zor jıyndy M.O.Áýezov at. Ádebıet jáne óner ınstıýtynyń dırektory, f.ǵ.d., QR UǴA korespondent-múshesi Kenjehan İslámjanuly Matyjanov júrgizdi. Al forým jumysynyń paneldik otyrysynyń moderatory QR MOM-nyń mýzeılik derektaný jáne qoljazba bóliminiń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri, «Muzeum.kz» ǵylymı-praktıkalyq jýrnalynyń redaktory, t.ǵ.k. Atyǵaev Nurlan Ádilbekuly boldy.
Forým barysynda Nurlan Atyǵaev QR MOM-nan shyǵatyn «Muzeum.kz» ǵylymı-tájirıbelik jýrnalyn kópshilikke tanystyryp, onyń mańyzyna toqtaldy. Jýrnaldyń tusaýkeserin Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport vıse-mınıstri Nurǵısa Muratuly Dáýeshov pen Áýezov at. Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń dırektory, f.ǵ.d. Kenjehan İslámuly Matyjanov ótkizdi.
Forýmnyń birinshi bólimi aıaqtalǵan keıin qatysýshylar QR MOM saıabaǵyna aǵash kóshetterin otyrǵyzdy.
Forýmnyń paneldik otyrysynda QR MOM-nyń antropologıa jáne etnologıa bóliminiń bas ǵylymı qyzmetkeri, f.ǵ.d., profesor Ýálı Maqajanuly Nurgeldi «Etnosemantıkalyq maǵynadaǵy – Naýryz meıramy», Ankara ýnıversıtetiniń til jáne tarıh-geografıa fakúltetiniń profesory, Jalpy túrik tarıhy bóliminiń meńgerýshisi, t.ǵ.d. Abdýlla Gýndogdý «Túrki mıfologıasyndaǵy – Naýryz», Qazaqstan Respýblıkasy Materıaldyq emes mádenı mura ulttyq komıtetiniń múshesi, Ortalyq Azıadaǵy óner bilimi boıynsha IýNESKO sarapshysy, p.ǵ.k. Evfrat Imambek Baǵdatuly «Srednesrochnaıa strategıa IýNESKO v oblastı ohrany ı pooshrenıa nematerıalnogo kúltýrnogo nasledıa: novaıa rol mýzeev», Ózbekstandaǵy Mırzo Ulyqbek at. Ulttyq ýnıversıtetiniń profesory, t.ǵ.d. Ishanhodjaeva Zamıra Raıımovna «Mejkýltýrnyı prazdnık Navrýz ı ego vklad v razvıtıı mıra ı blagopolýchıa», Reseıdiń Elabýga memlekettik qazirgi zamanǵy etnoóner qoryq-mýzeıiniń dırektory Nıgamaeva Zılá Salıhovna «Osobennostı prazdnovanıa Naýryz ý kazanskıh tatar», Qazaq Ulttyq Akademıalyq kitaphananyń dırektory Nurǵalıeva Ǵazıza Qudaıbergenqyzy «Túrkitildes memleketter kitaphanalarynyń yntymaqtastyq pen ıntergasıasy», Ál-Farabı at. Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń Arheologıa, etnologıa jáne mýzeologıa kafedrasynyń profesory, t.ǵ.k. Táttigúl Kartaeva «Alashorda qaıratkerleriniń Naýryz týraly jazbalaryndaǵy derekterdi taldaý», Sh.Sh. Ýálıhanov at. tarıh jáne etnologıa ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri, t.ǵ.d. Toqtabaı Ahmet Ýálhanuly «Naýryz meıramy» atty taqyryptarda baıandama jasady. Forýmnyń 1-shi seksıasynyń moderatory QR MOM dırektorynyń ǵylymı jumystar jónindegi orynbasary, f.d. (PhD) Ǵalıa Temirton, asıstenti Tımýr Bolsynbek boldy. 1-shi seksıada: «Qazaqstannyń materıaldyq emes mádenı murasy: jańa tásilderi men qaǵıdalary» taqyrybynda Qazaqstan Respýblıkasy materıaldyq emes mádenı murany qorǵaý jónindegi Ulttyq komıteti tóraǵasynyń orynbasary Rýstam Mýzafarov «2003 jylǵy IýNESKO-nyń materıaldyq emes mádenı murany qorǵaý týraly Konvensıasynyń qaǵıdalaryn ilgeriletýdegi jergilikti mýzeılerdiń róli men mańyzy» taqyrybynda, sonymen birge, jas mólsheri 18-35 jas aralyǵyndaǵy jas mamandar men ǵalymdar arasynda «Startup-nauryz» jobasy tanystyryldy.
Onda QR MOM-nyń antropologıa jáne etnologıa bóliminiń mamandary Oralbek Kárim «Kórisý kúni», Dinmuhammed Serik «Tasattyq – kóneden kele jatqan rásim», ál-Farabı at. QazUÝ-dyń stýdentteri Saııt Saparǵalıev pen Mylaıym Akmyradova «Túrikmenstandaǵy Naýryz» taqyryptarynda baıandama jasady.
Forýmnyń 2-shi seksıasynyń moderatory QR MOM-nyń mýzeılik derektaný jáne qoljazba bóliminiń jetekshisi Jasulan Beltenov boldy. Onda «Kazakh Tourism UK» AQ-nyń kreatıvti ındýstrıalar jobasynyń jetekshisi Ásel Jeńisbekqyzy Serikpaeva «Kreatıvti ındýstrıalardy damytý arqyly ulttyq bolmysty saqtaý», «Torus Kz. JSHS» negizin qalaýshy Dáýren Ǵarıpuly Ǵabdýllaev «Mádenıet jáne óner salasyndaǵy ınteraktıvti sheshimder», «NAT Qazaqstan» aksıonerlik qoǵamynyń bıznesti damytý jónindegi menejeri Erlan Nurmahanbetýllauly Kózjanov «Mýzeı qorlaryndaǵy qundylyqtardy sıfrlandyrý joldary jáne AS baǵdarlamasynyń múmkindikteri» taqyryptary boıynsha baıandamalar jasady. Sonymen birge forým aıasynda QR MOM-nyń «Coworking» balalar ortalyǵynda zaǵıp balalardyń tanymyn arttyrý maqsatynda «Jeti qazyna» áleýmettik jobasynyń tanystyrylymy jáne Almaty qalasyndaǵy mektep oqýshylary arasynda ulttyq oıyn «Toǵyzqumalaq» boıynsha respýblıkalyq olımpıadanyń qalalyq irikteý jarysy ótkizildi.
Sondaı-aq, forým barysynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Eńbek sińirgen óner qaıratkeri, kolleksıoner Azat Ákimbekovtiń jeke koleksıasy negizinde «Ortalyq Azıa halyqtarynyń XVIII-XIX ǵǵ. zergerlik buıymdary» atty kórmesi ashyldy. Sońynda forým jumysy qorytyndylanyp, Rezolúsıa qabyldandy, qatysýshylar sertıtfıkattarmen marapattaldy. Forým sońy «Mýzeı túni» sharasymen aıaqtaldy.
Tımýr BOLSYNBEK,
QR MOM, Almaty q.
