Qazaqstandy áleýmettik el dep aıtýǵa bola ma?

Dalanews 12 qar. 2018 05:58 574

Áleýmettik saıasat qalaı júrgizilýi tıis? Odaq aıasynda ortaq áleýmettik saıasat qurý qanshalyqty múmkin?

«Eýrazıa álemi» pikir saıys klýbynda «Eýrazıa keńistigindegi áleýmettik saıasat: kún tártibindegi máseleler, reformalar jáne áriptestik» máselerin talqylaǵan sarapshylar osy taraptaǵy oılaryn ortaǵa saldy.

Saıasattanýshy Zamır Karajanovtyń aıtýynsha, áleýmettik saıasatty ár memleket óz betinshe júrgizgeni jón.

«Eldegi kedeıshilik men jumyssyzdyq deńgeıi neǵurlym tómen bolsa, soǵurlym sol memlekettiń áleýmettik saıasatty durys júrgizýde dep aıtýǵa olady. Eger el azamattarynyń jalaqysy joǵary bolsa, olar memlekettiń kómegine de muhtaj bolmaıdy. Al joǵary jalaqy kóp jaǵdaıda durys júrgizilgen ekonomıkalyq saıasattyń jemisi, – deıdi ol.

Al jýrnalıs Sergeı Kozlovtyń pikirinshe,  Eýrazıalyq odaq aıasyndaǵy elder áli kúnge deıin keńestik áleýmettik júıeniń tutqynynan shyǵa almaı keledi.


«Bul sol kezdegi ıdeologıanyń ózegi edi. Áleýmettik saıasatty naryqqa, qazirgi turmysqa qaraı beıimdeıtin kez jetti. Kapıtalızmnen qasha almaımyz.

Halyqtyń óziniń áleýmettik quqyqtaryn qorǵap úıretý qajet. Halyq muny bilmeıdi. Bilmegendikten, kúrespeıdi», – deıdi ol.

Óz kezegindegi Qazaqstanda shekaralyq áriptestik qaýymdastyǵynyń ókili Marat Shıbutov áleýmettik saıasat adam quqyǵynyń qorǵalýymen tyǵyz baılanysty ekenin aıtty.

Sizdiń quqyńyz qanshalyqty qorǵalady mysalǵa? Balalardyń, áıelderdiń, zeınetkerlerdiń, múgedekterdiń, emdelýshilerdiń, bilim alýshylardyń quqy qanshalyqty qorǵalyp jatyr? Másele osyda. Bul salany keshendi túrde qarastyrý kerek. Myqty matematıkterdi, bilim jastardy, talanttylardy, daryndylardy, tabys taba alatyn adamdardy qanshalyqty qorǵaı alady Úkimet, olar bul elde ózin jaıly sezine me? Óz múmkindigin tolyq pash ete ala ma, joq pa? Áleýmettik saıasat degenimiz osy» deıdi ol.

Jıyndy túıindegen saıasattanýshy Andreı Chebotarevtyń aıtýynsha,  Eýrazıalyq odaq keńistigindegi ortaq áleýmettik saıasat júrgizý múmkin emes. «Áleýmettik sala turmaq, ekonomıkalyq áriptestiktiń ózi aqsap turǵan joq pa?  Eýrazıalyq odaqtyń qurylǵanyna úsh jyl boldy, biraq, ortaq ekonomıkalyq naryq áli kúnge tolyq qurylǵan joq.


Odaq kelisimsharty aıasynda qabyldanǵan erkin taýar almasý, kapıtal almasý isi 100 paıyzǵa jumys istemeıdi. Memlekettik deńgeıde buǵan kedergi keltiretin kóptegen faktorlar bar. Al mundaı jaǵdaıda ortaq áleýmettik saıasat qurý týraly sóz qozǵaýdyń ózi qısynsyz» deıdi ol.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar