Qaraǵandy oblystyq soty «ArselorMıttal Temirtaý» kompanıasyna tıesili bolǵan «Qazaqstan» shahtasynda bes shahterdiń qaza bolýyna baılanysty is boıynsha sottalǵandardyń apelásıalyq shaǵymdaryn qarap, alǵashqy úkimdi ózgerissiz qaldyrdy, dep habarlaıdy Dalanews.kz QazTAG-qa silteme jasap.
«Jábirlenýshiler tarapynan apelásıalyq shaǵym túsken joq. Biz úkimniń ózgerissiz qalǵanyna rızamyz. Sotta jábirlenýshilerdiń kóbi bolmady», – dedi QazTAG tilshisine jábirlenýshilerdiń biri.
Sottalǵandar apelásıalyq shaǵymdarynda ózderine taǵylǵan aıyptaýlardy alyp tastap, aqtaýdy suraǵan. Alǵashqy ınstansıadaǵy sot prosesinde-aq qorǵaýshylar olardyń kinásiz ekenin aıtyp, úkimniń aqtaýshy bolýyn talap etken edi. Advokattar aıyptalýshylardy «kináliler dep taǵaıyndaǵanyn» málimdep, isti prokýrorǵa qaıtaryp, sapasyz konveıer taspasyn satyp alýdaǵy buzýshylyqqa naqty kim kináli ekenin anyqtaýdy suraǵan.
2024 jylǵy aqpanda Shahtınsk qalalyq soty tórt aıyptalýshyny qaýipsizdigi tómen kolonıaǵa tórt jyl bas bostandyǵynan aıyrýǵa jáne úsh jylǵa deıin taý-ken óndirisi salasynda basshylyq qyzmet atqarý quqyǵynan aıyrý jazasyna kesken bolatyn. Sottalǵandardyń qatarynda – apat kezinde shahtanyń óndiris jónindegi dırektor orynbasarynyń mindetin atqarýshy (bul qyzmette bir aıdan az ýaqyt istegen), konveıerlik kólik ýchaskesiniń bastyǵy, onyń orynbasary (bir jyldan az eńbek ótilimen), sondaı-aq ýaqytsha mehanık orynbasary bolǵan jumysshy bar.
Sot olardyń «taý-ken jáne qurylys jumystary kezinde qaýipsizdik talaptaryn buzyp, abaısyzda eki nemese odan da kóp adamnyń ólimine sebepker bolǵan» degen bap boıynsha kinásin dáleldendi dep tanydy. Sýdıa Danıar Álmenovtiń aıtýynsha, aıyptalýshylar óndiristegi buzýshylyqtarǵa qaramastan jumysty toqtatpaǵan, ortasha janǵysh taspany ornatýǵa jol bergen, sondaı-aq jóndeý aýysymyna qajetti jumys narády berilmegeni anyqtalǵan.
Sot buǵan deıin qaıtys bolǵandardyń otbasylary talap etken moraldyq ótemaqyny tóleý týraly azamattyq talaptardy qanaǵattandyrmaǵan. Jábirlenýshiler shahta men AMT kompanıasynyń joǵary basshylyǵy da sot aldynda jaýap berýi tıis ekenin aıtqan. Keıbir otbasylar sottan qatań jaza taǵaıyndaýdy surasa, endi bireýleri sheshimdi sottyń qaraýyna qaldyrǵan nemese aıyptalýshylardy bas bostandyǵynan aıyrmaýdy suraǵan. Keıbiri olardyń kinási tek jartylaı ekenin aıtsa, taǵy bireýleri aqtaý úkimin shyǵarýdy suraǵan.
«Qazaqstan» shahtasyndaǵy tragedıa 2023 jylǵy 17 tamyzda oryn aldy. Órt saldarynan bes shahter — 26 jastaǵy Ilá Starovoıt, 29 jastaǵy Artýr Halıkov, 45 jastaǵy Denıs Steshın, 56 jastaǵy Vıktor Býrgýn jáne 58 jastaǵy Vıtalıı Slúnkov qaza tapty. Tergeý nusqasyna sáıkes, olar kómirqyshqyl gazynan ýlanǵan. Taǵy 17 jumysshy túrli jaraqat aldy. Bılik bul oqıǵa úshin jumys berýshi — AMT-ny tolyq kináli dep málimdegen. Qaıǵyly jaǵdaıǵa baılanysty 28 adamnyń jaýapty ekeni aıtylǵanymen, olardyń tek tórteýi ǵana sotqa tartyldy.
2024 jylǵy maýsymda Shahtınsk soty 2022 jyldyń qarashasynda jarylys bolyp, bes jumysshy qaza taýyp, tórteýi aýyr jaraqat alǵan Lenın atyndaǵy shahta boıynsha da tórt qyzmetkerge ártúrli merzimge bas bostandyǵynan aıyrý jazasyn taǵaıyndady. Alaıda marqumdardyń týystary qansha talap etkenimen, AMT-nyń joǵary basshylyǵy men menshik ıeleri jaýapkershilikke tartylǵan joq.
Qazir Qaraǵandyda Kostenko atyndaǵy shahtada 46 shahter qaza taýyp, 28-i jaraqat alǵan jarylysqa qatysty is qaralyp jatyr. Aıyptalýshylar qatarynda shahta basshylyǵy men ınjenerlik-tehnıkalyq qyzmetkerlerden turatyn 10 adam bar. Bul oqıǵa – mıllıarder Lakshmı Mıttaldyń «ArselorMıttal Temirtaý» kompanıasyn basqarǵan sońǵy 30 jyl ishindegi eń kóp adam ólimine ákelgen apat boldy.
