Jıynda oblys basshysy Qanat Bozymbaev oblysta jol ınfraqurylymyn jaqsartý jumystary júrgizilip, respýblıkalyq jáne jergilikti mańyzy bar joldar salynyp, jóndelip jatqanyn atap ótip, alaıda jol apattarynyń sońǵy jyldarda jıilegenin tilge tıek etti. Máselen, ótken 10 aıda 1873 jol apaty tirkelgen, 2020 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda jol apaty 7,5 prosentke ósken. Al sońy ólimge ákep soqtyrǵan jol apattary 20 prosentke artqan.
– Aýa raıynyń sýytýyna baılanysty jol ústindegi apatty oqıǵalardyń oryn alý qaýpi ulǵaıady. Osyǵan baılanysty búgingi keńestiń kún tártibinde eki máseleni – jol qozǵalysynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne qysqy kezeńde avtomobıl joldaryn kútip-ustaý máselelerin talqylaımyz, – dedi Qanat Bozymbaev.
Birinshi másele boıynsha alǵashqy baıandamany oblystyq jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynyń basshysy Ǵalymjan Dáribaev jasady. Baıandamashynyń aıtýynsha, jyl basynan beri jol apattarynyń 704-i – respýblıkalyq joldarda, 1 169-y jergilikti joldarda bolǵan. «Osy oqıǵalarǵa taldaý jasaý barysynda olardyń basym bóliginiń Eńbekshiqazaq, Talǵar, Qarasaı aýdandary arqyly ótetin «Almaty - Kókpek – Kóktal - Qorǵas», «Almaty – Bishkek», «Almaty – Talǵar» respýblıkalyq trassalarynda oryn alatyny belgili boldy. Jaǵdaıdy túzetý úshin PD-men birlesip 101 asa apatty degen ýchaskeler anyqtaldy. Osy ýchaskelerge stroboskoptar, beınekameralar, shýly jolaqtar, jol belgilerin ornatý, jaıaý júrginshi jolyn jaryqtandyrý josparlanǵan. Bul sharalardy iske asyrý 2,7 mlrd teńgeni qajet etedi», - dedi óz sózinde Ǵ.Dáribaev. Bul rette basqarma basshysy jol ýchaskelerine jaýapty merdiger kompanıalardyń jaýapkershiligin arttyrýdyń da mańyzdy ekenin aıtty.
Oblys ákimi Qanat Bozymbaev basqarmanyń jaǵdaıdy jaqsartýǵa arnalǵan naqty josparlaryn jáne onyń qandaı nátıje beretinin surap bilip, jumystyń josparǵa saı atqarylýy tıistigin eske saldy.
Munan soń oblystyq polısıa departamentiniń bastyǵy Serik Kúdebaev avtokólik joldaryndaǵy quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý úshin oblysta ne istelip jatqanynan habardar etti. Baıandamany tyńdaǵan oblys ákimi «2022 jyly «Taldyqorǵan-Óskemen» avtomobıl jolyn paıdalanýǵa berý josparlanǵan, onyń bizdiń oblystaǵy ýchaskesiniń uzyndyǵy 312 km. Jazǵy kezeńde bul jolmen júretin týrıser legi artady. Osy jolda apattardyń aldyn alý úshin qajetti sharalardy qazirden oılastyrý kerektigin aıtty.
«QazAvtoJol» UK» AQ Almaty oblystyq fılıalynyń dırektory Bolatbek Aıtbaev ta baıandama jasap, respýblıkalyq mańyzdaǵy joldar boıynsha atqarylǵan jumystar jaıly habarlady. Fılıal basshysynyń aıtýynsha, jol apattaryna yqpal etetin faktorlar men jaıttardy boldyrmaı maqsatynda oblys ákimdigimen, PD-men birlesip daıyndalǵan is-sharalar josparyna sáıkes júrgizilýde. Túrli jol belgilerin, «Zebra» jolaqtaryn jáne basqa da jol qaýipsizdigin qamtamasyz etýge arnalǵan qajettilikter ornatylýda. Máselen, Almaty-SHelek-Qorǵas avtojolynyń 100 shaqyrymyna maldyń jolǵa shyǵyp ketýine jol bermeıtin qorshaý qoıylǵan. PD-men birlesip joldyń qaı ýchaskelerine «Sergek», «Avtoýragan» avtomattandyrylǵan kameralar qoıý kerektigi belgilenip, ornatylý ústinde.
Degenmen oblys basshysy Qanat Bozymbaev baıandamashynyń óz habarlamasynda tek atqarylǵan isterdi jaǵymdy sıpatta ǵana tizbektep shyqqanyn aıtty. Jol apattarynyń sanyn azaıtý úshin ózekti máselelerdi taldap, onyń sheshimin qarastyrýǵa kóp kóńil bólý kerektigin basa eskertti.
Kelesi kezekte respýblıkalyq joldardy basyp ótetin Talǵar, Qarasaı, Eńbekshiqazaq aýdandarynyń ákimderi qysqasha óz óńirlerindegi osy baǵyttaǵy ahýal týraly baıandady. Habarlamalar aıaqtalǵan soń Qanat Aldabergenuly aýdandardaǵy jumysty da shıratý kerektigin aıtty.
– Respýblıkalyq mańyzdaǵy joldarda oryn alǵan jol apattarynan bólek óz aýdandaryńyzdyń joldarynda da keleńsiz jaǵdaılar oryn alyp otyr. Soǵan da basty nazar aýdaryp, apatty boldyrmaý sharalaryn qarastyryńyzdar. Jaǵdaılarǵa tereń taldaý jasańyzdar, sonyń qorytyndysyna qarap tıisti sheshim qabyldańyzdar. Bul rette memlekettik-jekemenshik áriptestik mehanızmin jáne onyń barynsha memleketke tıimdi jaǵyn paıdalaný kerek, – degen Qanat Bozymbaev kún tártibindegi birinshi máseleni qorytyndylap, tıisti laýazym ıelerine naqty tapsyrmalar berdi. Atap aıtqanda, polısıa departamenti jol qozǵalysynyń quqyq buzýshylyqtaryn boldyrmaýǵa baqylaýdy kúsheıtýi tıis. Sol sıaqty jol apatynyń aldyn alý, jol qozǵalysy erejelerin buzý faktilerin anyqtaý arqyly jaǵdaıǵa yqpal etýi kerek. Sonymen qatar Jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasy men «QazAvtoJol» UK» AQ oblystyq fılıalyna Almaty oblysy polısıa departamentiniń ókilderimen birlesip, tıisti sharalar qabyldaý úshin jol apattary jıi bolatyn avtomobıl joldarynyń ýchaskelerine tekserý júrgizý tapsyryldy.
Kún tártibindegi ekinshi másele boıynsha da tıisti basqarma, mekemeler, merdiger uıymdar ókilderi sóz alyp, olardyń qyzmeti, týyndaǵan problemalar men olardy sheshý joldary jıyn barysynda keńinen talqylandy.
Máselen, Jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynyń basshysy Ǵalymjan Dáribaev óz sózinde «Taldyqorǵan - Úsharal» trassasy, «Saryózek - Kóktal», «Úsharal - Dostyq» avtojoldary qar eń kóp túsetin ýchaskeler ekenin atap ótti. Olardy qardan tazalaıtyn arnaıy merdigerler belgilengen. Degenmen bıylǵy alǵashqy qar jaýǵan kezde úsh ýchaskede qar tazalaýda qıyndyqtar týyndap, tazalaý jumystary 2-3 saǵatqa keshiktirilgen. Oǵan jaýapty «QazAvtoJol» jáne «Azımýt Jol» mekemeleriniń ókilderi oblys ákiminiń aldynda jaýap berdi jáne aldaǵy ýaqytta mundaı olqylyqtardy boldyrmaýǵa qajetti barlyq sharalar qabyldanyp jatqanyna sendirdi.
«QazAvtoJol» mekemesiniń oblystyq fılıalynyń basshysy barlyq kerekti tehnıka tolyǵymen jetkilikti ekenin, ınertti materıaldardy daıyndaý ázirge 88 %-ke oryndalǵanyn, jumys jalǵasyp jatqanyn aıtty. Oblys ákimi óz sózinde:
– Bul is búginge deıin nege 100 % jetpegen? Ne kedergi boldy? Osyny qadaǵalaý oblystyq shtabtyń mindeti. Shtabtyń jumysyn shıratý kerek! – dedi Qanat Aldabergenuly.
Joldardy kútip ustaý jóninde «Úsharal – Dostyq» avtomobıl joly boıynsha «ABK – avtodor NS» JSHS men «Taldyqorǵan – Óskemen» avtojoly boıynsha «SITIC Construction Ltd» kompanıasynyń ókilderi aıtyp berdi.
Jıyn sońynda oblys ákimi Q.Bozymbaev tıisti laýazymdy tulǵalarǵa birqatar mindetter júktedi. Merdigerlik uıymdardyń qyzmetine baqylaýdy kúsheıtip, joldardy qysqy merzimde kútip ustaý jumystaryn ýaqytyly jáne sapaly júrgizýge monıtorıń jasaýdy tapsyrdy.
– Qar basyp qalatyn, joldyń asa qaýipti ýchaskeleri erekshe baqylaýǵa alynsyn. Qazir aýa raıy boljamyn erterek qarap, soǵan qaraı áreket etýge barlyq múmkindik bar. Sondyqtan beton jabyny bar jol ýchaskelerinde aýa raıy jaǵdaılaryna sáıkes aldyn alý sharalary qabyldanyp, zamanaýı hımıalyq qospalardy paıdalanyńyzdar. Qurylys-montajdaý jumystaryn júrgizýge úshin merdiger uıymdarǵa qyzmet kórsetýge berilgen jol ýchaskeleri turaqty tekserilip otyrýy kerek. Oblystyń polısıa jáne tótenshe jaǵdaılar departamentterimen, olardyń óńirlik bólimshelerimen birlesip, joldardyń jaı-kúıi týraly jedel aqparat almasyp, is-qımyl algorıtmi ázirlensin. Polısıa departamentimen birlesip qar jınaıtyn arnaıy tehnıkaǵa jáne kóktaıǵaqqa qarsy materıaldardyń bar-joǵyna normalarǵa sáıkes tekserý júrgizýdi tapsyramyn. Osy tapsyrmalardyń oryndalýyn oblys ákiminiń orynbasary Jeńis Tuıaqov jeke baqylaýyna alsyn. Osy sharalardyń nátıjesinde jol apattaryn azaıtýǵa tıispiz, jáne jol apatynyń azaıǵanyn halyq sezinýi kerek, – dedi Qanat Bozymbaev.
Atap ótsek, oblysta 9 628 km avtojol qysqy kútip ustaýǵa jatady, sonyń 2 817 shaqyrymy respýblıkalyq, 6 811 km oblystyq mańyzdaǵy joldar. Bıyl oblystyq mańyzdaǵy joldardy jóndeý men kútip ustaýǵa jergilikti búdjetten 2,8 mlrd.teńge bólingen, sonyń 623 mln. teńgesi qysqy merzimde kútip ustaýǵa qarastyrylǵan. Jol qaýipsizdigin qamtamasyz etýge 13 merdiger uıym tartylǵan. Joldardy kútip ustaýǵa tıisti tehnıka men qajetti quraldar jetkilikti.
