Almaty oblysy Bilim basqarmasynyń basshysy Lázzat Bazarqulovanyń nazaryna!
Mektepterde ustazdar men ata-analardan aqsha jınaý áli de tyıylmaı otyrǵanǵa uqsaıdy. Attestasıalyq komısıaǵa, gazet-jýrnaldarǵa, mekteptiń ishi-syrtyn bútindeýge jáne basqa da is-sharalarǵa aqsha jınaý áli azaıǵan joq.
Redaksıamyzǵa osylaı dep aryz aıtyp kelgen Almaty oblysy İle aýdany №17 orta mektebiniń ustazy Aınur KÚLENBAEVA (sýrette) «mektepterdegi sybaılas jemqorlyq buryn-sońdy bolmaǵan deńgeıge jetti» deıdi.
Biz ustazdyń janaıqaıyn óz aýzynan qaz-qalpynda bergendi jón kórdik. Ras bolsa, Aınur Kúlenbaeva mekteptegi biraz bylyqtyń ári aıtyla bermeıtin «qupıalardyń» basyn ashypty.
[caption id="attachment_15604" align="alignleft" width="257"]
Aınur Kúlenbaeva[/caption]
Men – ustazbyn. Qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimimin. 16 jyldyq ótilim bar. Ári kópbalaly anamyn. Almaty oblysy İle aýdanyndaǵy №17 orta mektepte sabaq beremin.
Aıtaıyn degenim, mekteptegi jemqorlyq. Aqsha jınaý. Osy ýaqytqa deıin shydap baqtym. Túsingenim, úndemegen úıdeı báleden qutylmaıdy. Kerisinshe, úndemegen saıyn moınyńa minip alady.
«Mektepterde ata-analar men ustazdardan aqsha jınalmasyn!» degen zań bar eken. Biraq, onyń oryndalýyn kim baqylap jatyr? Aqsha áli de jınalýda...
Men sonyń qurbany boldym.
Aqsha qospadyń eken, qýdalaıdy. Aıtylǵan kúni keshke deıin taýyp berý kereksiń. Keshiktiń eken, dırektordyń «qara tizimine» iligesiń. İliktiń eken, odan qaıtip shyǵý qıyn.
Qýdalaý qalaı júredi, aıtaıyn ba? Aldymen ustazdardyń atynan aryz túsiredi, artynan ata-analardy saǵan qarsy qoıady. Ne úshin? Seni jumystan shyǵarý úshin. Aıtqan aqshasyn der kezinde ákep tapsyrmaǵanyń úshin alatyn jazań osyndaı.
Byltyrǵy jyly qyrkúıek aıynyń 15-nen bastap mektebimizdiń dırektory Márıa Shakarova jan alqymymnan aldy.
«Qazan aıynda attestasıalyq komısıa keledi. Soǵan bir-eki kún mursat berem, ár muǵalim 27 myń teńgeden jınaısyńdar. 20 myńdy qaltalaryna salamyz. 5 myńdy tamaǵyna jumsaımyz. 2 myń joldaryna ketedi» dedi.
Men bere almadym. Óıtkeni aqsham joq. Tapqan tabysym tamaqtan artylmaıdy. 27 myń teńge – men úshin úlken aqsha. Osyny aıtyp dırektorǵa kirdim. «Zarplatadan bereıin. Kúte turyńyzdar» dep.
Mektepterde ádisteme birlestiginiń jetekshileri bolady. Qazaq tili ádisteme birlestiginde 20 ustaz bolsa, osy 20 muǵalimge bir jetekshi taǵaıyndalady.
Aıtaıyn degenim, dırektorlar aqshany tikeleı jınamaıdy. Osy jetekshiler arqyly jınaıdy. Dırektor jınalysta osy kisilerge «tapsyrma» beredi. Olar bizden talap etedi. Tapsyrmaǵandardyń tizimin beredi. Osylaısha qýdalaý bastalady.
[caption id="attachment_15605" align="alignright" width="366"]
Mektepte aqsha jınaý qashan tyıylady?[/caption]
Dırektordyń jalaqyǵa deıin kútpeıtini belgili edi. Aqsha tapsyrýdy keshiktirgen men «qara tizimge» endim.
Dırektordyń «senimdi adamdary» bolady. Qolshoqparlary. Aıdaýymen júrip, aıtqanyna kónetinder.
Solar «búldiredi» bárin. Qajetti aqshasyn der kezinde taýyp bere almaǵasyn, meni qýdalaı bastady. «Senimdi adamdar» ata-analardyń atynan maǵan shaǵym túsirdi. Bir-eki ret sebepsizden sabaǵymnyń ústine kirip keldi.
Amalym qalmaǵasyn qaryz suradym. Tapqanym – 10 myń.
– Qolymda bary osy. Qalǵanyn jalaqydan bereıin, sál shydańyz, – dedim men.
– Men sizge shara qoldanýym kerek, – dedi dırektor.
– Nege? Ne úshin?..
Men jylap jiberdim.
Bul kisi bizge byltyrǵy jyldyń sáýir aıynda kelgen. Kele sala eki muǵalimdi jumystan shyǵardy. Sebep tabyldy.
Aqshany der kezinde tapsyrmaǵan meni jumystan shyǵarý «jospary» jasaldy.
Al maǵan jumys kerek. Artymda bes balam bar. Qazir altynshysyna júktimin.
Maǵan jala japty. «Balalardan shokolad suraıdy. Sabaq ústinde áńgime aıtyp otyrady», – dedi. Men: «Dáleldeńizder!» – dedim jáne osy sózimde turdym. Biraq, meni kim tyńdasyn? Aıyptaý úshin olarǵa dálel de kerek emes.
Meni jumystan shyǵarmaı tynbasyna kózim jetkennen keıin quzyrly organdarǵa shaǵymdandym. Bári de amaldyń joqtyǵynan.
Dırektordy (Márıa Shakarovany aıtamyn) ustady. Ustaǵan kezde ol óz-ózine qol jumsapty. Dırektordyń aqsha jınaǵanyna naqty dálel tapqan quzyrly organdar ony «7 jylǵa sottalady» dedi.
Onyń óz-ózine qol jumsaǵanyn estip shoshym kettim. Aıaǵym aýyr ári bireýdiń obalyna qaldym ba degen oı mazalady. Keıin quzyrly organnyń basshysyna kirip, shaǵymymdy ózgerttim. «Sheshimdi jumsartsyn» dedim. Eshkim kúshtegen joq. Aıadym. Maǵan ıttik jasady, keshirdim.
Eń qyzyǵy ol qaıta oraldy. Burynǵy mektebine muǵalim retinde qaıta ornalasty. Jáne maǵan qarsy kúres júrgizýge qaıta kiristi. Onyń burynǵy kómekshileri maǵan qarsy qaıta jumyldy.
Shynymdy aıtaıyn, sharshadym. Sabaq beremin be, álde sottasamyn ba? Qaısysymen júremin?
Ketken dırektordyń ornyna jańasy keldi (aty-jóni: Janat Imasheva). Biraq ol da burynǵy dırektordyń, qazirgi muǵalimniń aıtqanynan shyqpaıdy. Bul dırektordy da maǵan qarsy qoıdy. Ótken aıda ǵana maǵan aryz túsirdi.
Olar meni nege unatpaıdy? Meni nege jumystan shyǵarǵysy keledi? Sebebi, men aqsha jınaýǵa qarsymyn. Aqsha jınaý týraly áńgime bolsa men sóıleımin. Bar másele osyda.
Meni qýdalaý da osydan bastaldy. Dırektordyń aıdaýyna kónip, aıtqanymen júrmegendikten osyndaı kúıge tústim. Kónip júrgender qanshama...
Aıtpaqshy, aqsha demekshi, qazirdiń ózinde mekteptiń ishin jóndeımiz dep ata-analardan myń-eki myń teńgeden jınatyp jatyr.
Bizdiń mektepte 2 myńǵa tarta bala oqıdy. Esepteńiz, ár baladan 2 myń teńgeden jınaǵanda 2 mln teńgege shyǵady.
Joǵaryda aıtqan komısıaǵa mektebimizdegi 150-ge tarta muǵalim 27 myń teńgeden jınap berdi. Esepteı berińiz...
Meni qýdalaǵaly beri buryndary aralasyp-quralasyp júretin ustazdar qasyma jolaýdan, sóılesýden qorqady. Tipti, birge otyryp tamaq ishýge de qaımyǵady. Úrkitip tastaǵan. İshteı jaqtasady, kómekteri sol.
Meniń jaǵdaıymdy osy gazetten oqyǵan bolsa, Almaty oblysy Bilim basqarmasynyń basshysy muny nazarǵa alady jáne tıisti sheshim shyǵarady degen senimdemin.
Jazyp alǵan, Dýman BYQAI
Redaksıadan: Almaty oblysy İle aýdany №17 orta mektebiniń ustazy Aınur Kúlenbaevanyń kózqarasymen jáne aıtqan sózderimen kelispeıtin tustary bolsa, Qarsy taraptyń pikirin de jarıalaýǵa ázirmiz. Redaksıanyń kózqarasy men avtordyń pikiri sáıkese bermeıtinin eskertemiz.
