JSHS “Oral JBI” kásipornynyń esepshisi Aınur Sultanova jeke tulǵalardyń shottaryna úlken somadaǵy qarajatty aýdarý kezindegi oqıǵany egjeı-tegjeıli baıandap berdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Mobilaser.kz málimetinshe, bul – alaıaqtardyń isi bolǵan.
Oqıǵa 30 shildede bastalǵan. “Oral JBI” JSHS-niń esepshisi memlekettik kirister basqarmasynan kelgen hatty alady. Hatta memlekettiń logotıpi, oryndaýshynyń aty-jóni kórsetilgenimen, ashylǵan kezde bul fıshıng bolyp shyǵady.
JSHS “Oral JBI” IT-mamany kompúterdi tazalaıdy. Alaıda eki aptadan keıin, kompanıa alǵash ret 4,1 mıllıon teńgesinen qaǵylady. Sóıtip Windows baǵdarlamasyn qaıta ornatý qajet ekenin túsinedi.
14 kún ótkennen keıin Aınur Sultanovanyń jumys kompúteri kók ekrandy kórsetip, qupıasózdi jańartýyn suraıdy. Eshqandaı kúmánǵa boı aldyrmaǵan esepshi suraǵan sıfrlyq kombınasıany engizedi. Osy sátte ekranda biraz ýaqyt kedergiler paıda bolady. Al “Bereke Bank” koll-ortalyǵyna habarlasqanda, máseleni jýyrda sheship berýge ýáde etedi.
Qateler joıylǵannan keıin, esepshi “Oral JBI” JSHS-niń sement jetkizýshisi “MetalInvestAtyraý” JSHS shotyna aqsha aýdarady. Eki saǵat ótkennen keıin kompúter qaıtadan “isten shyǵyp”, Sultanova 4,1 mıllıon teńge jetkizýshiniń shotyna emes, Qazaqstan azamaty K.-nyń jeke shotyna aýdarylǵanyn baıqaıdy.
Esepshi tranzaksıanyń ádette 4 saǵattan artyq ýaqyt alatynyna qaramastan, bul joly aqsha nebári eki mınýt ishinde aýdarylǵanyna erekshe nazar aýdarady.
Polısıa júrgizgen tekserý barysynda “Oral JBI” JSHS kompúteri fıshıngtik hat arqyly buzylǵany anyqtaldy. K.-nyń shotyna túsken aqsha taǵy úsh adamnyń shotyna qaıta baǵyttalǵan.
Kıberpolısıa hakerlerdiń izine túsip jatqan kezde, “Oral JBI” JSHS taǵy da aqshasynan aıyrylady.
Aınur Sultanovanyń aıtýynsha, 2 qyrkúıekte “Kaspıı sement” JSHS-ne 4,480 mıllıon teńge aýdarýǵa tyrysqan sátte kompúter tyshqany dirildep ketedi. Ol dereý “Bereke Bank” koll-ortalyǵyna qońyraý shalady. Bank menejeri mobıldi qosymshany ornatyp, eTokin elektrondyq kilti arqyly tólemderdi rastaýdy usynady. Esepshi keńeske qulaq asyp, eki tólemdi oryndaıdy. Alaıda 20 qyrkúıekte “Oral JBI” JSHS jumysshysy sement ala almaǵan kezde, qarajattyń jetkizýshige emes, S.-nyń jeke shotyna aýdarylǵany belgili bolady.
Bul tranzaksıa eki bank – “Bereke Bank” jáne “Sıtıbank Qazaqstan” arqyly ótýi kerek bolǵanymen, alaıaqtar tólemdi joıyp, ózderinikin jasaǵan. Jańa tólemde benefısıardyń ataýyn (ıaǵnı, “Kaspıı sement” JSHS) qaldyryp, sektor kodyn (zańdy tulǵalar úshin “17”-den jeke tulǵalar úshin “19”-ǵa), BSN-di (bıznes sáıkestendirý nómiri) ózgertken. Sondaı-aq, qarajat túsetin bankti “Altyn Bank” dep aýystyrǵan.
Aınýra Sýltanova “Bereke Bank”-tiń qyzmetkerlerine mynadaı suraq qoıady:
– “BSN men sektor kody sáıkes kelmese, bank nege tólemdi avtomatty túrde qaıtarmady?”
“Bereke Bank” bylaı jaýap beredi:
– “Qoldaryńyzda eTokin kilti boldy, sizder tólemdi ózderińiz rastadyńyzdar. Sondyqtan operasıa durys jasaldy”.
Esepshi tólem qujatyndaǵy túzetýler bank qosymshasy arqyly tólem jiberilgennen keıin engizilgenine narazy. Bul alaıaqtardyń bank júıesin buzǵanyn bildiredi.
Sondaı-aq “Altyn Bank”-ke de kelesi suraqtar qoıyldy:
– “Eger “KaspııSement” JSHS sizdiń klıentińiz bolmasa, bank nege qate aýdarymdy keri qaıtarmaı, jeke tulǵa shotyna jiberdi? Qarajat zańdy tulǵaǵa arnalsa da, bank jeke tulǵa shotyna túsken tólemdi nege elemedi?”
Batys Qazaqstan oblysynyń kásipkerler palatasy osy bankterdiń aımaqtyq fılıaldaryn beınekonferensıa arqyly qatysýǵa shaqyrdy, biraq “Bereke Bank” jáne “Altyn Bank” shaqyrýdy elemedi. Palata osy bankterdiń basshylyǵynan tólemder men aýdarymdardyń Qazaqstan aýmaǵynda qolma-qol aqshasyz tólemder erejelerin saqtaý máselesi boıynsha túsinikteme alýdy kózdep otyr.
Oblystyq ekonomıkalyq tergeý departamenti basshysynyń mindetin atqarýshy Ersaın Jýmabaev “Bereke Bank” pen “Altyn Bank” klıentteriniń derekter qaýipsizdigi deńgeıin tekserý úshin Qazaqstan Respýblıkasy qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigine júginýdi ýáde etti.
Kásipkerlerdi alaıaqtardan qorǵaý maqsatynda ekonomıkalyq tergeý departamentiniń ókili aımaqtyq kásipkerler palatasyna “Oral JBI” JSHS-ne qatysty alaıaqtyq faktileri týraly buqaralyq aqparat quraldary arqyly habarlaýdy usyndy.
Batys Qazaqstan oblysynyń kásipkerler palatasynyń dırektory Maksat Qulanbaev osy bıznes sýbektisine qatysty kıbershabýyl faktilerin jarıalaı otyryp, kásipkerler men býhgalterlerdi tranzaksıalar kezinde saq bolýǵa jáne qaýipsizdik sharalaryn saqtaýǵa shaqyrady.
