Aqparat mınıstrligine qarasty Din isteri komıtetiniń dereginshe alǵashqy 6 aıda osyndaı radıkaldy pablıkterge tirkelgen 85 myńǵa jýyq azamat raıynan qaıtyp, olarmen júrgizilgen jumystyń nátıjesinde el ishine iritki salatyn toptardan shyqqan.
Buǵan deıin bizdiń portalǵa pikir bildirgen Din isteri komıtetiniń tóraǵasy Erjan Núkejanov mekeme mamandarynyń radıkaldy kontentpen kúresti udaıy júrgizetinin málimdegen edi.
Onyń aıtýynsha osy kúnge deıin ınternet keńistiginde lańkesterdiń ıdeologıasyn nasıhattaýmen aınalysqan 80 myńǵa jýyq ekstremıstik mándegi maqalanyń kózi joıylyp, 300-ge tarta saıt birjolata buǵattalǵan.
Al áleýmettik jeliniń negizgi aýdıtorıasy kim? Árıne, jastar. Atalǵan aýdıtorıa radıkaldy dinı aǵymdardyń astamshyl saıasatyna tótep berý úshin – jastardyń dinı saýatyn arttyrý aktýaldy másele.
Osyǵan oraı Dalanewz.kz-ke pikir bildirgen belgili dintanýshy Sultangeldi Sárıev keıbir jastardyń nelikten radıkaldy baǵyttaǵy kontentke úıir keletinin túsindirgen edi.
Onyń aıtýynsha mundaı ıdeologıanyń ókilderi turmystan qysylǵan, joqshylyqtan qajyǵan jastarǵa aýyz salady.
"Túptep kelgende, másele jastardyń jumyspen qamtylýyna tirelip tur. 19-ben 30-dyń arasyndaǵy jastardyń qansha paıyzy jumyssyz? Buǵan qatysty statısıka qoǵamdaǵy shynaıy jaǵdaıdy kórsete almaı otyr. Eki qolǵa bir kúre taba almaı sendelip júrgen jastarymyz qanshama! Radıkaldy toptar birinshi kezekte osyndaı aýdıtorıany qaqpanyna túsirýge tyrysady. Úıip-tógip ýáde berip, eger osy aǵymnyń qundylyqtaryn qabyldar bolsa turmysynyń túzelerin aıtyp, basyn aınaldyrady.
Adamdy ılandyrý úshin Quran jáne hadısterdi tilge tıek etip, áli de bolsa buǵanasy bekimegen jastyń senimine kiredi. Ashyǵyn aıtqanda, radıkaldy aǵymdardyń arbaýyna túsken ini-qaryndastardy qoǵamǵa qaıta beıimdeý aýyrǵa soǵatyn is. Sebebi, ýytty ýaǵyz qan-tamyryna aralasyp ketken, ustazy neni buıyrsa, sony buljytpaı oryndaýǵa saqadaı-saı turady...", – deıdi dintanýshy.
Sarapshy saıt tilshisine ózi kýá bolǵan jaıtty da baıandap bergen.
"30-dyń ústindegi áıeli, bala-shaǵasy bar azamat ul-qyzyn mektepke berýge qarsy shyqty bir jyldary. Án sabaǵyna qatysýǵa múlde tyıym saldy. Tipti, memlekettik gımndi oryndaý men qoldy keýde qoıýdy dinge qaıshy dep daý kóterdi. Mundaı otbasydan shyqqan adam bala jasynan psıhologıalyq soqqyǵa ushyraıdy. Otbasynda alǵan tárbıe sanasyna sińip qalady.
Aınalyp kelgende, bul dinı saýatsyzdyqtyń kórinisi. Álemjelidegi destrýktıvti pablıkterdiń kontentin qorytpaı, talǵaýsyz qabyldaı bergenniń nátıjesi. Bárinen buryn adasqan ata-ananyń mektep jasyndaǵy balalaryna obal", – deıdi Sultangeldi Sárıev.
...
Bizdiń bul máseleni kótergenimiz beker emes. Kúni keshe Din isteri komıtetiniń muryndyq bolýymen dinı saýatyn arttyrǵysy keletin, din salasynda oqyp-toqyp júrgen jastarmen dinı problemalar tóńireginde talqy quratyn "YZ Club" dıskýssıalyq klýby ashyldy.
Bul dinı baǵytta jas aýdıtorıamen dıalog qurý máselesi memleketti de mazalap otyrǵanyn kórsetedi. Sóı degen komıtet basshysy Erjan Núkejanov klýbtyń ashylýynan bólek, din salasyndaǵy taǵy bir ózekti máseleni sóz etti. Onyń aıtýynsha dindi tanyp, bilgisi keletin jastardyń qatary artqan saıyn din salasynda saýatty úgit-nasıhat júrgize alatyn mamandarǵa suranys artady.
"Álbette, bul másele bir-eki jyldyń ishinde sheshiletin sharýa emes. Áıtse de kadr tapshylyǵyn týyndatpaýǵa kúsh salýdamyz. Jyl saıyn ıslamtaný, dintaný negizderin oqyp taýysqan 500-ge jýyq maman ázirlenip, elimizdegi dinı ortalyqtar men basqa da uıymdarǵa jumysqa ornalasýda", – deıdi ol.
Osynaý klýbtyń ashylýyna uıytqy bolǵan komıtet budan bylaı jas aýdıtorıamen turaqty baılanys ornatýdy josparlap otyr. Buǵan osynaý uıym ózindik ótkel bolmaq.
Klýbtyń otyrysynda qandaı máseleler kóteriledi? Din salasyndaǵy ótkir, ózekti máseleler ashyq aıtyla ma? Saıtymyzdyń tilshisi komıtet tóraǵasyna dál osy saýaldy qoıǵan edi.
Núkejanovtyń naqtylap ótkenindeı "YZ Club" dıskýssıalyq klýbynyń qurylýdaǵy maqsaty – din salasyndaǵy qany sorǵalap turǵan máselelerdi ashyq talqylaý. Ásirese, dinı saýatyn arttyrǵysy keletin jastar osy klýbtyń otyrystaryna qatysyp, kókeıindegi dúnıeni ortaǵa sala alady.
"Aınalyp kelgende barlyǵy kontent máselesine tirelip tur. Aqparatty álemjeliden, ınternet keńistiginen alatyn jastarǵa dinge qatysty tolyqqandy maǵlumat berýge mindettimiz. Dinı saýaty joǵary jas azamat áleýmettik jelidegi alyp-qashpa áńgimelerge, dinniń tóńireginde teris ıdeologıaǵa aldanyp qalmaıdy. Barlyǵyn talǵam tarazysyna salady", – deıdi ol.
Din komıteti jastarǵa arnalǵan dısskýssıalyq klýbtan bólek, ǵalamtor keńistiginde de belsendi jumys júrgizýge kóshpek. Núrkejanovtyń atap ótkenindeı, osy maqsatta halyq tarapynan túsetin túrli saýaldarǵa der kezinde jaýap beretin "Elge qyzmet mańyzdy mindet" atty jobanyń tusaýy kesilgen.
Jobanyń ereksheligi nede deseńiz, din mamandary álemjelidegi túrli plaftormalarǵa tirkelip, tikeleı efırde dinniń tóńiregindegi máselelerdi sóz etedi, kópshilikti alańdatyp otyrǵan máselelerge jaýap berýge tyrysady.
Anyqtama:
Klýbtyń ataýyndaǵy bastapqy eki árip jastardyń jas aıyrmashylyǵyn bildiredi. Y belgisi 1980-1998 jyldar aralyǵynda ómirge kelgen býyn, al Z árpi 1998-2016 jyldary dúnıe esigin ashqan urpaqtyń tańbasy.
