Ońtústik Qazaqstan oblysynyń brendi sanalatyn maqta daqyly básekege qabiletti bolý qajet. Sondyqtan aq ulpanyń jańa sorttaryn shyǵaryp, ony óndiriske endirýimiz kerek. Bul tusta «Qazaq maqta sharýashylyǵy» ǵylymı zertteý ınstıtýtynyń qosar eńbegi orasan, – dedi oblys ákimi J.Túımebaev Maqtaaral aýdanyndaǵy «Qazaq maqta sharýashylyǵy» ǵylymı zertteý ınstıtýtynyń jumysymen tanysý kezinde.



– Aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń basqa túrleri ózge óńirlerdiń barlyǵynda ósiriledi. Máselen, respýblıkalyq kórsetkishte Ońtústiktiń kókónis óndirýden alar orny 25 paıyzdy, júzimnen 70, jemisten 37 paıyzdy quraıdy. Al maqta daqyly 100 paıyz tek qana osy óńirde ósiriledi. Sondyqtan elimizdegi úlken tabys ákeletin júz jyldyq tarıhy bar maqta daqylynyń sapaly sorttaryn damytyp, ınovasıalyq tehnologıalardy óndiriske endirý arqyly aq altyndy óndirýdiń tıimdiligin arttyrýymyz kerek. Sondyqtan osy saladaǵy máselelerdi birlesip júıege túsirsek qana mol ónimge qol jetkizemiz, – dedi ákim.

Atakent kentindegi ǵylymı zertteý ınstıtýtynda búginde dúnıejúzilik maqtanyń 10-nan astam túri zertteledi. Ondaǵy ǵalymdar aq ulpanyń 12 orta talshyqty, syrtqy ortanyń qolaısyz faktorlaryna tózimdi, ónimdiligi 5-6 s/ga joǵary sorttaryn shyǵardy. Sondaı-aq, óndiriske otandyq bes maqta sortyn engizdi. Instıtýt ǵalymdary ázirlegen maqta qozasyn baptaýdyń qarqyndy tehnologıasy 58,3 myń gektar maqtalyq egiske, topyraqty 55-60 sm tereń qopsytý tehnologıasy 57 myń gektar jerge endirilgen.

Aıta keteıik, maqtadan talshyq, tuqym, talshyqtan mata nemese katok jip, sabyn men maqta maıy syndy 1200-den asa ár túrli zattar alynady.

Budan bólek, aımaq basshysy Qazybek bı aýyldyq okrýgine qarasty 57,6 metr tereńdikte ornalasqa tik drenajdyń jumysyn kórdi. Amankeldi podstansıasynan energıa alatyn tik drenaj ESV-12-210-15 atty nasosben jumys isteıdi. Jalpy, aýdanda 731 tik drenaj bolsa, onyń 300-i respýblıka menshiginde. Respýblıkalyq menshiktegi tik drenajdardyń 260-y jumys jasaıdy. Osy tik drenajdar men kolektorlyq júıeler tolyqtaı qalpyna keletin bolsa, jerdiń tuzdaný máselesi sheshilip, topyraǵynyń qunarlyǵy birneshe ese joǵarylaıtyn bolady.

Sapary barysynda oblys ákimi Maqtaral aýyldyq okrýgindegi «Jarqyn» sharýa qojalyǵynyń kúrish alqabynyń jumysymen tanysty. 1997 jyly qurylǵan sharýa qojalyq 92,2 gektar jerdi ıgerip otyr. Onyń 72,2 gektaryna kúrish, 15 gektaryna maqta daqyly egilgen. Jalpy aýdanda 1,5 myń gektarǵa kúrish egilgen. Sharýalar gektaryna 50-60 sentnerden ónim alyp otyr. Jalpy dıqandar kúrishti jerdi tyńaıtý maqsatynda egedi. Negizgi baǵyttary maqta sharýashylyǵy.



OQO ákiminiń baspasóz qyzmeti

 

https://dalanews.kz/30938