2024 jyldyń birinshi toqsanyndaǵy statısıkaǵa súıensek, Bashqurtstannan Qazaqstanǵa tasymaldanatyn qymyz ónimi eki ese artqan, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
RBC basylymynyń málimdeýinshe, Bashqurtstan qymyzynyń basty tutynýshysy – Qazaqstan. Qańtar-naýryz aılarynda bashqurt óndirýshileri Qazaqstanǵa 2,5 myń tonnaǵa jýyq qymyz ónimi men qurǵaq sút jóneltken. Bul ótken jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 1,8 ese kóp, ıaǵnı 1,3 myń tonnany quraıdy.
"Sút ónimderiniń barlyq 464 partıasy Qazaqstanǵa jiberilmes buryn ony Rosselhoznadzor departamenti mamandary tekseredi jáne óńdeıdi. Bashqurtstannyń sút ónimderi Eýrazıalyq ekonomıkalyq keńes standarttaryna sáıkes keledi", – delingen habarlamada.
RBK Ýfa habarlaýynsha, 2024 jyldan bastap eksporttaýshylarǵa sút ónimderin tasymaldaý shyǵyny 100% ótele bastaǵan. Bul kelisim federaldy deńgeıde qabyldanǵan. Sebebi buǵan deıin sút ónimderin eksporttaýǵa ketken shyǵynnyń 25 paıyzyn memleket ótep kelgen bolatyn.
Sút ónimderin eksporttaýshylarǵa ótemaqy tóleý tetigi 2017 jyly qurylǵan. Sýbsıdıa alýshylar Reseı Federasıasynyń Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligimen konkýrstyq negizde tańdalady-mys. Olar jóneltý núktesinen sońǵy alýshyǵa deıingi barlyq kólik quraldarymen logıstıkalyq shyǵyndardy óteıtinin aıtady. 2023 jyly ótemaqynyń jalpy somasy 11 mıllıard rúbldi quraǵan.
Aıta keteıik, 2023 jyldyń qańtar-qarasha aılarynda Bashqurtstannyń Qazaqstanmen syrtqy saýda aınalymy 440 mln dollardy qurady. Bul 2022 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 3,1%-ǵa artyq. Osy kezeńde eksporttyq quramdas eki ese artyp, 6,1%-dy qurady. Bashqurtstannan Qazaqstanǵa jetkizilgen taýar kólemi 365 mıllıon dollardan asty.
Óz kezeginde bul aqparat qazaqstandyqtardy tańdanysyn týǵyzdy. Biri bashqurt qymyzyn maqtap jatsa, ekinshisi qazaqtyń ulttyq sýsynynyń ózge elden keletinin synap tastady. Máselen, "Qazaqstanda odan da kóp saýylady, satylady. Tek ol saýda kóleńkeli naryqta júredi", "Biz osynshalyqty kóp tutynamyz ba?", "Bashqurtstan qymyzǵa, al nemister shubatqa patent alǵan. Qazaqstannyń bul ónimderdi satýǵa quqyǵy joq" degen pikirler tolastap jazylǵan.
Eske salaıyq, jaqynda Ulttyq statısıka búrosy Naýryz merekesi qarsańynda ulttyq sýsyndar óndirisiniń kórsetkishin jarıalaǵan bolatyn.
Búronyń aqparatyna súıensek, Qazaqstanda qymyz 2023 jyl ishinde qymyz óndirisi 236 tonnaǵa artyp, shubat óndirisi 61 tonnaǵa kemigen.
Alaıda elde shubat óndirisi 2% tómendep, 3003 tonnany qurady. Bul aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 61 tonnaǵa az.
Óńirler arasynda sút ónimdiligi boıynsha Túrkistan oblysy alǵashqy orynda tur. Bıe sútiniń jalpy kóleminiń tórtten bir bóligine jýyǵy (24,4%) osy ońtústik óńirdiń sharýa qojalyqtary men jeke qosalqy sharýashylyqtarynda alynady. Qaraǵandy oblysynda da kórsetkish joǵary: 21,7%.
