Balabaqshalardy lısenzıalaý olardyń jumysyn jaqsartyp, jemqorlyqty azaıtady jáne kúrt qysqartýǵa ákelmeıdi. Bul týraly Bilim jáne ǵylym salasyndaǵy sapany qamtamasyz etý komıtetiniń tóraǵasy Gúlzat Kóbenova Oqý-aǵartý mınıstrliginiń Facebook paraqshasynda ótken brıfıńte aıtty.
Ol lısenzıalaý kezeń-kezeńimen júrgiziletinin jáne ony engizý 2024 jylǵa josparlanǵanyn atap ótti. Iaǵnı bul mektepke deıingi uıymdarǵa jumysty sapa standarttaryna sáıkestendirý úshin ýaqyt beriletinin bildiredi.
Lısenzıa alý úshin balabaqshalar eń tómengi biliktilik talaptaryna saı bolýy kerek. Áńgime jasalǵan jaǵdaıdyń sapasy, kadrlardy irikteý, beınekameralar ornatý, sanıtarlyq jáne órt qaýipsizdigi normalaryn saqtaý jáne t.b. týraly bolyp otyr.
«Búgingi tańda mektepke deıingi uıymdardy ashýǵa biryńǵaı talaptar joq. Balabaqsha ashqanda qandaı jaǵdaı jasalǵanyn, kimdi jumysqa alady, materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtalýy qandaı ekenin eshkim teksermeıdi. Keıbir jekemenshik balabaqshalar tipti ashylǵany týraly da habarlamaıdy. Balabaqshalardy lısenzıalaý 2011 jyly toqtatylǵan bolatyn. Ol kezde bul balalardy mektepke deıingi tárbıemen qamtýdy arttyrýǵa múmkindik berdi.
Búgingi kúni biz balabaqshamen 100 paıyzǵa deıin qamtýǵa qol jetkizdik. Elimizde 11 myńǵa jýyq mektepke deıingi uıym jumys isteıdi, onyń 5 myńnan astamy jekemenshik.
Endi biz sapa máselesin birinshi orynǵa qoıyp otyrmyz. Eshkim balabaqsha sanyn qysqartýdy maqsat etip otyrǵan joq. Mınıstrlikke ata-analardan aryz-shaǵymdar túsip jatyr. Eger balabaqshanyń jumysy talapqa saı bolsa, onda ol esh qıyndyqsyz lısenzıa alady.
Al eger sáıkessizdikter bolsa, olardy joıý qajet. Mine bar-joǵy osy.
Mınıstrlik 2024 jyldan bastap kezeń-kezeńimen lısenzıalaýdy engizedi. Balabaqshadaǵy jumysy sapaly júrip jatqan kásipkerlerge qorqatyn eshteńe joq. Qalypty, talapqa saı jumys istep júrgen balabaqshalar lısenzıalaýdan qoryqpaıtynyn erekshe atap ótkim keledi. Rásim tolyǵymen avtomattandyrylyp, turaqty túrde jumys isteıdi», - dedi Bilim jáne ǵylym salasyndaǵy sapany qamtamasyz etý komıtetiniń tóraǵasy Gúlzat Kóbenova.
Birinshi kezeńde endi ashylyp jatqan mektepke deıingi uıymdar lısenzıa alady. Bul jylyna shamamen 200-deı balabaqsha.
Kelesi kezeńde – qaıta memlekettik attestasıadan óte almaǵan mektepke deıingi uıymdar (jylyna 10-15 balabaqsha). Sodan keıin táýekeldi baǵalaý dárejesine baılanysty qalǵan barlyq jumys istep turǵan balabaqsha ótedi.
Balabaqshalardy lısenzıalaý kóptegen elde qoldanylady. Olardyń arasynda Germanıa, Aýstralıa, Kanada, Koreıa, Malaızıa, Sıngapýr, Reseı jáne t.b. bar.
Mysaly, Germanıada, Aýstralıada jáne Kanadada balalardyń jaǵdaıyna qaýip tónse nemese uıymnyń jumysy sapa standarttaryna sáıkes kelmese, onda lısenzıa qaıtaryp alynýy múmkin.
Jeke kásipkerler de, balalar múddesi basymdyqqa ıe jeke bilim berý uıymdarynyń birlestikteri de balabaqshalardy lısenzıalaýdy qoldap otyrǵanyn eskerte keteıik. Kásipker Dınara Qudaıqulova balabaqshalardyń qyzmeti rettelmegenin aıtyp otyr.
«Balabaqshalardyń 93%-y memlekettik tapsyrys (memlekettik qarjylandyrý) alady. Balabaqshanyń ıesi retinde balalardy oqytyp jatyrmyz ba, qalaı oqytamyz, olardy qalaı tamaqtandyramyzdy eshkim bilmeıtinin aıta alamyn.
Ata-analar bizge senedi, biraq baqylaý joq. Buǵan 10 jyl boıy barlyǵy boı úıretip alǵan. Biraq onyń saldaryn kórip otyrmyz. Al qazir eshkim baqylaý júrgizilgenin qalamaıdy. Olardyń qatarynda men de barmyn. Eger aqylǵa salyp qaraıtyn bolsaq, men úsh balanyń anasymyn. Búgin men balabaqsha jumysymen aınalysyp otyrmyn, biraq erteń mundaı jumys istemeýim múmkin. Al nemerelerim qandaı balabaqshaǵa barady?
Balalar jylynda keler urpaqtyń bolashaǵyn oılaýymyz kerek. Vaýcherge keletin bolsaq. Nege balabaqsha quryltaıshylary ata-analardy aqymaq kóredi? Nelikten keıbireýler ata-analar óz qaltasynan tóleı almaıdy dep oılaıdy. Nege olar ata-analarǵa aqsha bergisi kelmeıdi? Biz onlaın nesıe alamyz, komýnaldyq tólemderdi, aıyppuldardy jáne t.b. tóleımiz.
