Olar:
1)ońshyl lıberaldyq reformalar júrgizý kerek edi;
2) ekonomıkany dıversıfıkasıalaý kesheýildedi - jańa tehnologıalar oıdaǵydaı damymady;
3) ekonomıkany dıversıfıkasıalaý tek shıkizattyq (munaı, ýran, aq bıdaı) tarapta ǵana boldy;
4)kapıtaldyń respýblıkadan qashýy, bıznestiń jaǵdaıy oıdaǵydaı bolmaǵany;
5)azamattyq kodeks jasalsa da demokratıalyq ınstıtýttyq reformalar (bılik taraptary atqarýshy bılik, zań shyǵarýshy bılik, sot bıligi jáne jergilikti jerlerde ózin ózi basqarý júıesin qýattandyrý) jasalmady.
2007-2012 jyldardaǵy qarjylar pármendi dıversıfıkasıaǵa jumsaldy. Qabyldanǵan proekter tek aınalymsyz proekt boldy, búdjetke búgingi kúnge deıin masyl boldy. Osy jyldary iri jer latıfýndızmi paıda boldy.
Jer iri agrokorporasıalardyń qolyna úlken kólemde jınaldy. Sol agrokorporasıa jartylaı memlekettik ne jeke menshiktegi ne sheteldik agrokorporasıalar bolyp shyqty (Qytaı, Qytaı dep, Reseıdi Qazaqstannyń agrobıznesine kirgizip aldyq.)
Latıfýndızm aýyl sharýashylyǵyna jáne ekonomıkaǵa tusaý bolady. Jerdi fermerlerge berýdiń ornyna agrokorporasıalarǵa berý (80% qazaq ekenin bilip otyryp, qazaqqa qazaqtyń jerin jeke menshikke berýdi qımadyq: «jerdi satqan - anasyn satqan» dep jerdi joǵarydaǵy aıtqan agrokorporasıalarǵa berip qoıyp, moratorıı járıaladyq). Prezıdent jerdi latıfýndıserden tartyp almaıdy, biraq qala mańyndaǵy jerge jersizderdi otyrǵyzam dep otyr. Ol durys shara.
Coltústik Afrıka Fransıadan azattyq alǵanda, máselenkı, Aljırdegi fransýz kolonısteri Fransıaǵa kóship ketýge májbúr bolǵan . Sonda Prezıdenttik ınaýgrasıaǵa kelgen arab ofıserleriniń basshylary arabsha ázer sóılegen. Búgingi kúni aljırlikterdiń tórtten biri fransýzdarsha taza fransýzsha sóıleıdi eken. Iaǵnı, otarlaýshylardyń tili Aljır sekildi bizde de biraz ústemdik ete turýy múmkin. Sonymen birge aýyzeki fransýz tili men qatar arab stýdentteri men ısteblıshment aǵylshyn tilin paıdalanýdy kóbeıtip keledi. Men biletin arabtar fransýz tilimen qatar, aǵylshynsha táp-táýir sóıleıdi. Al qarapaıym arabtar arabsha ázer jazady, nemese múldem jaza almaıdy. Saýatsyzdar15%, al shala saýattylar taǵy 15% deıdi. Soltústik Afrıka arabtary qyzdaryn oqytýdy beker dep esepteıdi. Áıelderdiń jumys isteý dástúri men quqyǵy joq, al kúıeýleriniń tabysy az. Egerde jumys isteıtin áıel kórseń - olar hrıstıandar, armándar nemese evreıler bolýy múmkin.
Ázimbaı Ǵalı, saıasattanýshy
