QR Parlamenti Senatynyń tóraǵasy Máýlen Áshimbaev Býrabaı baýraıynda ótken Ulttyq quryltaıdyń tórtinshi otyrysynda kóterilgen máselelerge toqtala otyryp, óz oıyn da ortaǵa saldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Máýlen Áshimbaev alqaly jıynda Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev eldiń aldaǵy baǵdaryn aıqyndap bergenin, onda sońǵy kezeńde qoǵamda qyzý talqylanǵan ózekti máselelerden bastap elimizdiń áleýmettik-ekonomıkalyq jáne saıası baǵdaryna qatysty basymdyqtar túgel qamtylǵanyn basa aıtady.
"Jalpy, Memleket basshysy Ulttyq quryltaı týraly bastamany osydan birneshe jyl buryn óz Joldaýynda kóterip, ony eldi jańǵyrtýdyń tıimdi tetikteriniń biri retinde usynǵan bolatyn. Sodan beri Qazaqstanda túbegeıli ózgerister qolǵa alynyp, keshendi saıası reformalar iske asyryldy. Memleket basshysy osy aýqymdy jumysqa Ulttyq quryltaı músheleri zor úles qosqanyn atap ótip, bul bastama arqyly qoǵamdyq dıalogtyń jańa úlgisi qalyptasqanyn aıtty", - dep jazdy Facebook-tegi paraqshasynda Senat spıkeri.
Sondaı-aq ol Prezıdenttiń kóptiń nazaryna ilingen salyq reformasyna qatysty pikir bildirgenin de aıtady.
"Bul rette Qazaqstan áleýmettik memleket ekeni, eger búdjette qarjy bolmasa, tıisti mindettemeler tolyq oryndalmaıtyny, al, salyq osy júıeniń basty tiregi sanalatyny aıtyldy. Sondyqtan Memleket basshysy Úkimet usynǵan jańa tásilderdi halyqqa egjeı-tegjeıli túsindirý isine basa mán berdi. Sondaı-aq Prezıdentimiz salyqtan jaltarý úshin bıznesin bólshekteıtinderge jáne zańnamada soǵan jol beretin olqylyqtarǵa nazar aýdaryp, tıisti zańdarǵa jedel túrde qajetti túzetýler engizýdi tapsyrdy. Osy rette qolǵa alynyp jatqan sharalardyń máni men mańyzyn azamattarǵa jetkizýge jáne qajetti zańnamalyq jumystarǵa Senat depýtattary belsendi qatysatynyn atap ótkim keledi", - deıdi Áshimbaev.
Ol jıynda biryńǵaı ýaqyt beldeýine kóshý eldi basqarýdy jáne logıstıka men kóptegen bıznes-úderisti ońtaılandyrý úshin qolaıly tásil ekeni aıtylǵanyn da jetkizedi. Quryltaı otyrysynda elimizdegi dinı ahýal men jat aǵymdarǵa tosqaýyl qoıý máselesine erekshe mán berildi.
"Prezıdentimiz atap ótkendeı, dinniń asa mańyzdy mısıasy – ultty uıystyrý. Sondyqtan dinı uıymdardyń qyzmetin retteıtin qujattar atalǵan talapqa saı bolýǵa tıis. Osy máseleni jan-jaqty qarap, zańnamany jańa jaǵdaıǵa beıimdep otyrý erekshe mánge ıe", - deıdi senator.
Sonymen qatar, onyń aıtýynsha, Memleket basshysy qylmystyq-atqarý júıesinde adamgershilik qundylyqtarǵa basymdyq bere otyryp, "Zań men tártip" qaǵıdatyn saqtaý arqyly kámeletke tolmaǵan balasy bar áıelderge qatysty keıbir zańdyq ustanymdardy qaıta qaraý jóninde usynystar engizýdi júktegen. Jıilep ketken alaıaqtyq áreketterge tosqaýyl qoıý, jalǵan psıhologtar men "koýchtardyń" is-áreketin jaýapty organdar nazarǵa alý máseleleri de sóz boldy.
"Ulttyq quryltaıda Prezıdentimiz ıdeologıalyq baǵyttaǵy basymdyqtardy da aıqyndap berdi. Bul oraıda kıno óndirisine jiti mán berip, daıyn fılmderdi ekranǵa shyǵarmas buryn ulttyq múdde turǵysynan muqıat zerdeleýdiń bereri mol ekeni anyq. Bıyl Jumysshy mamandyqtar jyly aıasynda kóptegen irgeli bastamalar qolǵa alynyp jatyr. Osy baǵytta kásibı tehnıkalyq kolejder jańa mamandyqtarǵa suranysty jáne eńbek naryǵyndaǵy jaǵdaıdy eskerýge tıis. Memleket basshysy óz sózinde osy máseleni basa aıtty", - deıdi ol rýhanıat máselesine qatysty.
Sondaı-aq Prezıdent belgilep bergen negizgi mindettiń biri – jekelegen baǵyttar boıynsha memlekettik apparattyń jumysyn júıelep, retke keltirý.
"Sonyń aıasynda túrli salaǵa qatysty baǵdarlamalar men keshendi josparlardy qaıta jańǵyrtý asa mańyzdy. Bilim berý isin durys tárbıege negizdeý arqyly ozyq oıly urpaq, adal azamat qalyptastyrý asa mańyzdy ekeni naqty aıtyldy. Úkimettik emes uıymdar týraly zańdy jetildirý, ishki saıasattaǵy jumystardy júıeleıtin birtutas qujat ázirleý, mádenıet salasyn damytý, Abaı ınstıtýttaryn tolyqqandy mádenı-aǵartý mekemelerine aınaldyrý baǵyttary boıynsha da belsendi jumys júrgiziletin bolady", - deıdi saıasatker.
Quryltaıdyń otyrysynda aımaqtardaǵy ekonomıkanyń órkendeýine serpin beretin jańa múmkindikterge jol ashý jáne óńirlerdiń damý deńgeıindegi teńsizdikti joıý – búginde memleket aldynda turǵan negizgi mindetterdiń biri retinde belgilengen.
"Memleket basshysy atap ótkendeı, bıyl ekonomıkanyń naqty sektoryna jumsalatyn qarjy kólemin eki esege jýyq kóbeıtip, 8 trıllıon teńgege deıin jetkizý josparlanyp otyr. Aldaǵy jyldary Úkimet naqty sektorǵa bólinetin qarjy kólemin 10 trıllıon teńgege deıin jetkizýge tıis. Sonyń aıasynda bıznesti qoldaýdyń elimizde buryn-sońdy bolmaǵan aýqymdy sharalary qolǵa alynady. Prezıdentimiz elimizde iske asyrylyp jatqan iri ınfraqurylymdyq jáne ınvestısıalyq jobalarǵa jeke toqtalyp, munyń bári elimizdiń aımaqtaǵy kóshbasshylyq rólin arttyra túsetin mańyzdy qadamdar ekenin aıtty. Sondaı-aq búgin shekara mańyndaǵy aýdandardy damytý týraly zań qabyldaý, aımaqtardyń damýyndaǵy alshaqtyqty joıý úshin ázirlenip jatqan Óńirlerdi damytý tujyrymdamasyn jan-jaqty pysyqtaý, ǵylym qalashyǵyn qurý jóninde zań jobasyn ázirleý jáne erekshe qajettiligi bar balalardy qoldaýǵa arnalǵan arnaıy zań daıarlaý máseleleri qozǵaldy", - deıdi Senat spıkeri.
Qasym-Jomart Kemeluly Quryltaı otyrysynda Qazaqstannyń tórt saladaǵy orasan zor múmkindigi týraly da aıtty. Olar: sıfrlandyrý isi men jasandy ıntellekt, kólik tasymaly, energetıka, agroónerkásip kesheni jáne adam kapıtaly.
"Munyń bári – elimizdiń jańa álemdegi ornyqty damýyna yqpal etetin negizgi faktorlar. Osy rette Memleket basshysynyń Iadrolyq energetıka agenttigin qurý týraly sheshimi elimizdiń ıadrolyq klaster retinde qalyptasýyna jol ashatynyn atap ótken jón" degen Áshimbaev jalpy, jyl saıyn Quryltaıdyń máni artyp, mazmuny keńeıip kele jatqanyn basa atap ótedi.
Onyń aıtýynsha, bıyl kóterilgen aýqymdy máseleler men belgilengen mańyzdy mindetter soǵan dálel.
"Bul basym baǵyttar Ádiletti, Qaýipsiz, Taza, Qýatty Qazaqstan qurý ıdeıasyn iske asyrý úshin qolǵa alynǵan keshendi bastamalar ekeni anyq. Bizdiń aldymyzda turǵan endigi mindet – osy irgeli isterdi júıeli túrde júzege asyryp, Otanymyzdy odan ári órkendetý. Barlyq qazaqstandyq atalǵan mańyzdy mindetterdi oryndaý jolynda belsendilik tanytyp, el damýyna óz úlesterin qosady dep senemin", dep sózin túıindeıdi Máýlen Áshimbaev.
