Rýhanı kelisim kúni Qazaqstanda 1992 jyldan bastaý alyp, Almatyda Birinshi dúnıejúzilik Rýhanı kelisim kongresi ótken kún – 18 qazanda jyl saıyn atap ótiledi.
Atalmysh basqosýdyń basty mindeti – dinder dıalogy men rýhanı damý salasyndaǵy ózekti máselelerdi talqylaý, dinı qaýymdastyqtar arasyndaǵy ózara qurmetti nyǵaıtý, sondaı-aq beıbitshilik pen zorlyq-zombylyqsyz mádenıetti nyǵaıtý boıynsha usynystar ázirleý. Ǵalymdar men teologtarmen birlese jumys isteý aǵymdaǵy qyzmetti jańa ýaqyttyń syn-qaterleri men ekstremızmge qarsy is-qımylǵa beıimdeýge múmkindik beredi.
Forým shymyldyǵyn ashqan Almaty qalasy ákiminiń orynbasary Erjan Babaqumarov Qazaqstannyń búkil órkenıetti álem moıyndaǵan dıalog pen yntymaqtastyqtyń biregeı alańy retinde qalyptasýyna QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaev pen Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń qosqan úlesi men qyzmetiniń mańyzdylyǵyn atap ótti. Qazaqstan qazir 18 din men konfesıany ustanatyn 130-dan astam ult pen ulysty biriktiretin álemdegi jalǵyz memleket. Soǵan qaramastan, Táýelsizdik jyldarynda rýhanı qundylyqtar qoǵamdyq sanaǵa tamyryn jaıa aldy.
– Qazaqstan – birqatar mańyzdy halyqaralyq bitimgerlik bastamalardyń, ásirese dinder men órkenıetter dıalogyn uıymdastyrý salasyndaǵy usynystardyń avtory. Elordamyzda álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń sıezerin ótkizý osy saladaǵy jetken jetistigimizdiń jarqyn mysaly boldy. Sıezerdiń arqasynda búgingi tańda ártúrli dinı qaýymdastyqtar arasyndaǵy ózara is-qımyldyń jańa kókjıekterin ashýǵa obektıvti alǵysharttar jasaldy, sondaı-aq bizdiń el aýmaǵynda konfesıaaralyq dıalog pen kelisimniń jańa modeli qalyptasty. Sıez jumys istegen sátten bastap, tek Almaty qalasynda dinı birlestikterdiń sany 10 esege ósip, dinı senim bostandyǵyna oń serpin berdi, – dep atap ótti Erjan Babaqumarov.
Forýmǵa sarapshylar, teologtar, dinbasylar men kóshbasshylar, qoǵam qaıratkerleri, sondaı-aq basqa óńirlerdiń ýákiletti organdarynyń ókilderi qatysty.
Reseı Federasıasynyń Almaty qalasyndaǵy Bas konsýly Evgenıı Bobrov forým barysynda Rýhanı kelisim kúniniń berer ıgiligin tilge tıek etti.
– Búgingi mereke – meıirimdilik pen halyq birligin ulyqtaıtyn kún. Rýhanı kelisim – Qazaqstannyń ıgiligi bolǵandyqtan, ony memlekettik qurylymdardyń, qoǵamdyq uıymdardyń, oqý oryndary men din qaıratkerleriniń ózara is-qımyly arqyly qoldap, saqtaý qajet, - dedi Evgenıı Bobrov.
Almaty qalasynyń bas ımamy Tólebı Ospan da óz pikirimen bólisip, qala ákimdigi uıymdastyrǵan konferensıanyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, din ókilderiniń basy bir dóńgelek ústelde jınalyp, beıbitshilik pen kelisim týraly, sondaı-aq toleranttylyqty saqtaý men qazaqstandyqtardyń birligin nyǵaıtý jónindegi sharalar jaıynda bar oılarymen bólisýge keremet múmkindik berilip otyr.
Almaty qalasynyń Voznesensk kafedraldy soborynyń kiltsózshisi Aleksandr Sývorov táýelsizdik jyldary Qazaqstanda rýhanı kelisimdi nyǵaıtý men konfesıaaralyq qaqtyǵystarǵa, onyń ishinde zańdy jáne ınstıtýsıonaldyq sıpattaǵy janjaldarǵa jol bermeý boıynsha sharalardy júıeleý jolynda úlken jumys atqarylǵanyn atap ótti.
Almaty qalasy men Almaty oblysyndaǵy Evangelıalyq hrıstıan-baptıster shirkeýleriniń aǵa presvıteri Alekseı Lýboshnıkov ta barlyǵyn Rýhanı kelisim kúnimen quttyqtady: "Mine, 30 jyl boıy búkil Qazaqstan osy merekeni atap ótýde. Kelisim – beıbitshilik pen baq-berekeniń negizi. Biz osyndaı kópultty jáne kópkonfessıaly memlekette ómir súrip jatqanymyzǵa qýanamyz. Ózińiz oılanyńyzshy, tek Almatyda 17 konfesıa bar, olardyń barlyǵy ózara kelisim men dostyqta ómir súrýde".
Sondaı-aq, forýmda "Rýhanı kelisim kongresi" halyqaralyq qorynyń vıse-prezıdenti Ánýar Kókimbaev, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń prorektory Álıa Masalımova jáne t.b. sóz sóıledi.
Buǵan deıin, bıylǵy 18 qazanda Almaty qalasy ákiminiń orynbasary Erjan Babaqumarov qalanyń bas ımamy T.Ospanovpen birge ońtústik shahardyń ortalyq meshitinde qalanyń dinı birlestikter jetekshilerimen kezdesý ótkizgen bolatyn. Kezdesý barysynda dinı birlestikterdiń ókilderi adamzattyń asyl qundylyqtary, ultaralyq beıbitshilik pen birlik, jańa zamannyń syn-tegeýrinderine qarsy kúsh-jigerdi biriktirý týraly áńgimelesti.
