Осы аптада Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан Республикасы жаңа Үкіметінің кеңейтілген отырысын өткізіп, онда атқарушы биліктің орта мерзімді кезеңге арналған алдағы іс-қимылдарының нақты жоспарларын белгіледі, деп хабарлайды Dalanews.kz.
Мемлекет басшысы өзекті және маңызды мәселелерге тоқталды. Қасым-Жомарт Кемелұлының бір сағатқа жуық сөйлеген сөзінде цифрлық технологияларға 14 рет сілтеме жасауы бекер емес. Цифрлық платформа немесе цифрлық теңге болсын, осы бағытқа назар аударар болсақ, Президент айтқан тапсырмалар бойынша Қазақстанда цифрландыру үрдісі сақталатынын түсінуге болады.
Мемлекет басшысының үдерістерді цифрландыру туралы айтқаны өте орынды. Шынында да, интернетке кеңінен қол жеткізудің арқасында адамзат қазірдің өзінде «цифрлық болашақта» тұр. Digital 2024 Global Overview есебіне сәйкес, әлем халқының 66,2% интернетті пайдаланады, олардың 97,6% смартфоны бар. Орташа пайдаланушы күніне шамамен 6,5 сағатын желіде өткізеді, бұл тәуліктің үштен бір бөлігін құрайды (8 сағаттық ұйқыны қоспағанда). Бір қызығы, бүгінде қолданушылардың 38,8% интернетті білім беру мақсатында пайдаланады.
Президенттің сөзіне қайта оралсақ, еліміздің болашағы толығымен біздің сөзсіз жаһандық цифрландыруға бейімделу қабілетімізге байланысты екенін атап өткен жөн. Сондықтан бұл үдерістегі табысты анықтайтын негізгі критерий – білім беру саласын цифрландыру процесі болып табылады.
Бүгінгі таңда отандық білім беруді цифрландырудың көрнекті мысалдарының бірі – білімді бағалау жүйесін трансформациялау, атап айтқанда, дәстүрлі қағаз жүзіндегі тестілеуден онлайн емтиханға көшу.
Онлайн тестілеудің басты артықшылығы – оның ыңғайлылығы. Интернетке қолжетімділік болса, студенттер кез келген уақытта және кез келген жерде емтихан тапсыра алады. Сонымен қатар нәтижелер жедел кері байланыс пен білім беру процесін жақсартуға ықпал ететін автоматтандырылған тексеру жүйелерінің арқасында тезірек қолжетімді. Және автоматтандырылған тексеру бағалаудың бейтараптығы мен объективтілігін қамтамасыз ете отырып, адам факторын жоққа шығарады.
Қазақстанда онлайн-тестілеу жүйелері жоғары оқу орындарында ғана емес, мектеп білімінде де белсенді қолданылады. Алайда мектептің Ұлттық бірыңғай тестілеуінің мемлекеттік гранттарды бөлумен тікелей байланысы болғандықтан, бұл тестілеуді өткізу күрделі цифрлық жүйелер мен жабдықтарды қажет етеді.
Бүгінгі күні қолданылатын технологиялардың ішінде:
* Тестілеу үшін аудиторияға кірер алдында Face ID көмегімен биометриялық сәйкестендіру;
* Веб-камера арқылы тестілеуді бастамас бұрын тестілеушінің жеке басын тану;
* Ситуациялық орталыққа және басқа технологияларға таратылатын тестілеу залындағы әрбір орынға арналған бейнебақылау камералары.
Қазіргі уақытта мұндай инфрақұрылымды тек бір ғана отандық компания – USTUDY қамтамасыз ете алады, ол міндетті ҰБТ-ны тегін негізде өткізеді.
USTUDY-дің алдағы жаңалықтарының бірі – ҰБТ бойынша сұрақтар базасын құру және тест тапсырушылардың үлгеріміне талдау жасау үшін жасанды интеллект енгізу. Сарапшылардың пікірінше, қателерді талдау және оқу жоспарларын кейіннен түзету үшін жасанды интеллектті қолдану онлайн тестілеу мен білімді бағалау жүйесінің дамуына серпін бере алады.
Қазіргі уақытта халықаралық және отандық платформаларда емтиханға дайындалуға және біліміңізді бағалауға көмектесетін көптеген онлайн-құралдар бар. Қазақстандық әзірлемелер қолжетімді бағаларымен және мазмұнды үнемі жаңартуымен ерекшеленеді.
Жалпы, Қазақстан көптеген басқа елдер сияқты білім беруде цифрлық технологияларды белсенді енгізуде. Өткен жылы ғана онлайн-тестілеу жүйелерінен басқа қазақстандық жоғары оқу орындары «Coursera» әлемдік онлайн-білім беру платформасының мүмкіндіктерін қолдана бастады.
Сондай-ақ Қазақстан Үкіметі жасанды интеллект технологияларын зерделеу бойынша білім беру бағдарламаларын енгізуге ниетті. 2023 жылдың соңында ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек кем дегенде үш университет осы саладағы әзірлемелерге мамандықтандырылатынын айтты. Мәселен, Қорқыт ата өңірлік университетінің базасында Сеул Ұлттық Ғылым және технология университетімен бірлесіп жасанды интеллект мектебін құру бойынша жеті жылдық бағдарлама іске қосылады. Осындай екінші мектепті Гонконг қалалық университетінің қолдауымен Сәтбаев университетінің базасында іске қосу жоспарлануда.
Жаңа технологияларды енгізуден ғана емес, сонымен қатар білім беру әдістемелерін өзгертуден, педагогтерді оқытудан және қолжетімді инфрақұрылымды құрудан тұратын Қазақстандағы білім беруді цифрландыру процесі барлығына тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуге және білім беру жүйесін жаңа жағдайда тиімді жұмыс істеуге дайындауға мүмкіндік береді.
Шынында да цифрлық дәуірге сәтті бейімделу сапалы білім беруді қамтамасыз етуде ғана емес, сонымен қатар жаһандық ауқымда еліміздің өркендеуі мен бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізуде шешуші фактор болады.
