كەزىندە عوي حالىق «حاباردى» كورەتىن. كەشكى جاڭالىقتارىن ايتامىز. سەنەتىن. ال ءقازىر كىم كورەدى؟
ايتالىق، «حابار» كورسەتەتىن جاڭالىق نەمەسە تاراتاتىن اقپارات سىزگە قانشالىقتى قىزىقتى؟ ودان بۇرىن «حابار» تاراتقان حابارعا سەنەسىز بە؟
قويىڭىز، «سەنەمىن» دەگەنگە سەنبەيمىز. قازىرگى تۇرمىسىمىزعا قاراساق، «حابار» بۇگىنگىنىڭ ەمەس، بولاشاقتىڭ دۇنيەسىن ايتىپ جاتقانداي كورىنەدى. بولاشاقتا بولۋى مۇمكىن، ورىندالىپ قالۋى كادىك ارماندار...
ەندى شە، مەملەكەتىمىزدىڭ ءوزى ءبىزدى سوعان سەندىرىپ، كەرەك دەسەڭىز تاربيەلەپ وتىر عوي. باقىتتى بولاشاق نەمەسە "2030" نەمەسە "2050" نەمەسە...
بىزگە بۇگىنگى كۇنمەن ءومىر سۇرۋگە بولمايدى، استە. ءبىز باقىتقا، باقۋاتقا بۇگىن ەمەس، ەرتەڭ كەنەلەمىز. كۇندە ەرتەڭ...
قارىشتاعان قازاقستان. قارقىندى دامۋ ۇستىندەگى قازاقستان. تاعى قانداي تەڭەۋ بار ەدى؟
انىعىندا، «حابار» كورسەتەتىن قازاقستان شىن ومىردە جوق. «حابار» كورسەتەتىن قازاقستاندا ءومىر سۇرگىم كەلەدى» دەگەن ساركازم (ايتپاقشى، ساركازم ءازىل ەمەس) سودان قالعان.
بيىل «حاباردىڭ» قۇرىلعانىنا جيىرما جىل تولدى. انىعى، «حابار» قۇرىلعالى بەرى جيىرما جىل وتكەن.
كوپ دۇنيە وزگەردى. وي، ورتا، كوزقاراس...
ءبىراق ءومىر وزگەرگەنمەن، «حابار» وزگەرگەن جوق.
«حاباردىڭ» كەشكى جاڭالىقتارىنداعى قازاقستان شىنىمەن دە جۇماق مەكەن. قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان اسانقايعىنىڭ ارمانى.
ءيا، قالانىڭ حالقىندا تاڭداۋ بار. ال اۋىلداعى جۇرت بەرتىنگە دەيىن الدانىپ كەلدى، ءبىر قىزىعى. اينالدىرعان ءتورت تەلەارنا... «وتاۋتۆ» قوسىلعالى كوزى اشىلدى. قازاقستاندى باسقا قىرىنان تانىدى جانە باسقا قىرىنان كوردى. ءالى دە ىلگەرىدە ايتقان ءتورت تەلەارنانى توقسان اينالدىرىپ وتىرعان اعايىن بار. ولاردى اڭقاۋلىعى ءۇشىن سوگە المايسىڭ، ارينە.
ماسەلە مۇندا ەمەس دەلىك.
«حاباردىڭ» جاڭالىقتارىن ەكى جىككە بولۋگە بولادى، بىزدىڭشە.
الەم-اقپارات نەمەسە شەتەل جاڭالىقتارى شىلعاي نەگاتيۆتەن تۇرادى. مىسالى:
«گرەكيانىڭ ءحالى ناشار»، «قارا قۇرلىقتىڭ بالەنباي ەلىندە جارىلىس بولدى» بولماسا «كولۋمبيانىڭ حالقى نارازىلىققا شىقتى»، – دەيدى "حابار".
جارايدى، بۇلىك بولماي-اق قويسىن. ءبىراق قازىرگى قازاقستانداعى جاعدايدى بوياماسىز كورسەتۋگە «حاباردىڭ» جۇرەگى داۋالامايدى.
داعدارىس تەرەڭدەدى. تەڭگە قۇنسىزداندى. بيۋدجەت ورتايدى... ايلىق پا؟ ايلىق ورنىندا قالدى. كوبەيگەنى 100 پايىز قۇنسىزدانعان تەڭگەنىڭ جىرتىعىن جاماۋعا جەتپەيدى. ەسەسىنە، جەر-جەردە قىسقارتۋ كوبەيدى. ۇنەمدەۋ باستالدى. 25 جىل بويى ەرتەگىگە سەنگەن ەل حاوسقا ءتۇستى.
ءيا، تۇسىنىكتى. جۇرەگى نەگە داۋالامايتىنىن بىلەمىز عوي. باسشىلىق بار، باقىلاۋ بار، تاعى باسقا ۇلكەن-كىشى سەبەپتەر تولىپ جاتىر. ءبىراق اسىرا ماقتاۋ مەن ارتىق پافوستان حالىقتان بۇرىن، تەلەارنانىڭ ءوزى زيان شەگىپ جاتقانىن الگى «حاباردىڭ» باسشىلىعى بىلمەۋى مۇمكىن ەمەس.
«حابار» كورەرمەنىنەن باياعىدا ايىرىلعان. كوزىقاراقتى كورەرمەننىڭ «حاباردان» الدەقاشان كوڭىلى قالعان.
كوڭىلى قالعان كورەرمەن قازىرگى قازاقستاننىڭ احۋالىن جاقسى بىلەدى. ولار «حاباردىڭ» كەشكى جاڭالىقتارىن كورسە، كوتەرىلىپ كەتەدى. «حابار» مۇنىسى قالاي؟»، – دەيدى ولار.
ءيا، ءومىر وزگەرگەنمەن، «حابار» وزگەرگەن جوق. ايتپاقشى، «حاباردى» كورمەگەلى كوپ بولدى...
ال فرەدو
