قaزاقستاننىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ ءبىرى - سۋ رەسۋرستارىن ءتيىمدى پايدالانۋ جانە سۋارمالى جەرلەردىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ. كەيىنگى جىلدارى بۇل سالادا ناقتى قۇرىلىمدىق وزگەرىستەر ورىن الىپ، ەلدىڭ سۋ ساياساتى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلدى. مەملەكەتارالىق سۋ قارىم-قاتىناستارى بويىنشا سaرaپشى قۇرالاي قالماعانبەت قىزىنىڭ ايتۋىنشا، سالانىڭ دامۋ قارقىنىنا سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا مينيسترلىگىنىڭ قۇرىلۋى ۇلكەن سەرپىن بەرگەن. بۇل تۋرالى ول Dalanews.kz رەداكسياسىنا بەرگەن سۇحباتىندا مالىمدەدى.
"سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا مينيسترلىگى 2023 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قۇرىلدى. بۇعان دەيىن سۋ سaلaسى ءتۇرلى ۆەدومستۆولاردىڭ قۇرامىندا بولىپ كەلگەن ەدى. دەربەس مينيسترلىكتىڭ قۇرىلۋى سالاداعى باسقارۋ جۇيەسىن نىعايتىپ، ءبىر ورتالىقتان ۇيلەستىرۋ مۇمكىندىگىن بەردى"، – دەيدى ساراپشى.
جاڭا مينيسترلىك قۇرىلعان سوڭ سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ كونسەپسياسى (2024) جانە جاڭا سۋ كودەكسى (2025) قابىلداندى. بۇل قۇجاتتار ەلىمىزدەگى سۋ ساياساتىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتىن ايقىنداپ، كوپتەگەن نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەردى جاڭارتۋعا جول اشتى.
سaرaپشىنىڭ سوزىنشە، وسى رەفورمالaر اياسىندا قارجىلاندىرۋ جۇيەسى دە جەتىلدىرىلىپ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازا جاڭارتىلىپ جاتىر. مۇنىڭ بaرلىعى اۋىل شارۋاشىلىعىندا سۋدى ءتيىمدى پايدالانۋ مەن جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە مۇمكىندىك تۋعىزعان.
"بۇرىنعىداي ۆەدومستۆوارالىق ۇيلەسىمسىزدىك ازايدى، سۋ سالاسىنىڭ دامۋ باعىتى ايقىندالدى. ەندى مينيسترلىك تەك نورماتيۆتىك ەمەس، ناقتى وندىرىستىك جانە ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى دا ىسكە اسىرۋمەن اينالىسا الادى"، – دەيدى قالماعانبەت قىزى.
جالپى، سالانىڭ ينستيتۋسيونالدىق تۇرعىدا كۇشەيۋى اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى كوپتەگەن تۇيتكىلدەردىڭ شەشىلۋىنە اسەر ەتىپ جاتىر. سۋ رەسۋرستارىنىڭ ءتيىمدى باسقارىلۋى ەگىن مەن مال شارۋاشىلىعىنىڭ، جالپى اۋىل ەكونوميكاسىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتەتىن نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر.
سۋ ۇنەمدەيتىن تەحنولوگيالار شارۋالارعا قولداۋ كورسەتۋدە
سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ سالاسىنداعى رەفورمالار اۋىل شارۋاشىلىعىندا دا ءوز جەمىسىن بەرە باستادى. كەيىنگى جىلدارى سۋ ۇنەمدەيتىن جانە سيفرلىق تەحنولوگيالار كەڭىنەن قولدانىسقا ەنىپ، ەگىنشىلىك تيىمدىلىگى ارتتى.
ساراپشى قۇرالاي قالماعانبەت قىزىنىڭ ايتۋىنشا، ەگىندىك جەرلەردە مەليوراسيالىق ءىس-شارالاردى دۇرىس جۇرگىزۋ سۋدى ۇنەمدەۋدە شەشۋشى ءرول اتقارادى.
"وڭتۇستىك وڭىرلەردە جەردى لازەرلىك تەگىستەۋ تەحنولوگياسى كەڭىنەن قولدانىلا باستادى.ەگەر 2015 جىلى بۇل پيلوتتىق جوبا رەتىندە بار بولعانى 15 گەكتاردا عانا جۇزەگە اسسا، 2025 جىلى 60 مىڭ گەكتارعا جەتىپ وتىر. سونداي-اق تامشىلاتىپ سۋارۋ ءتاسىلى دە كەڭ تاراعان. مۇنداي تەحنولوگيالاردى ەنگىزگەن شارۋاشىلىقتارعا مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديا قاراستىرىلعان"، – دەيدى ساراپشى.
بۇدان بولەك، سۋارمالى جەرلەردىڭ كولەمىن ۇلعايتۋدان گورى، قولدانىستان شىعىپ قالعان جەرلەردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە قولدانىستاعى جەرلەردى ءتيىمدى پايدالانۋ باعىتى باسىمدىققا يە بولىپ وتىر.
"اۋىسپالى ەگىنشىلىكتى ساقتاۋ مەن مەليوراسيالىق جۇيەلەردى جەتىلدىرۋ جەردىڭ قۇنارلىلىعىن ارتتىرۋعا جانە ءونىم ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى"، – دەيدى قالماعانبەت قىزى.
يرريگاسيالىق جانە درەناجدىق جۇيەلەردى جاڭارتۋ جۇمىستارى دا جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلۋدە. بۇل – سۋدىڭ ىسىراپ بولۋىن ازايتىپ، توپىراقتىڭ تۇزدانۋ ءقاۋپىن تومەندەتەدى.
سۋ تاپشىلىعىنا قارسى كەشەندى شارالار
سۋ تاپشىلىعىن بولدىرماۋ ماقساتىندا مەملەكەت كورشىلەس ەلدەرمەن ترانسشەكارالىق وزەندەر بويىنشا كەلىسىمدەردى جەتىلدىرۋدە.
"قازاقستانداعى سەگىز وزەن باسسەينىنىڭ جەتەۋى ترانسشەكارالىق بولعاندىقتان، حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق بۇل سالادا ەرەكشە ماڭىزعا يە"، – دەيدى ساراپشى.
سونىمەن قاتار سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدا سمارت-سۋارۋ، داچيكتىك جۇيەلەر مەن سيفرلىق مونيتورينگ ەلەمەنتتەرى كەزەڭ-كەزەڭمەن ەنگىزىلىپ جاتىر. بۇل جۇيەلەر سۋدىڭ ناقتى كولەمىن ەسەپتەۋگە جانە شىعىندى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قازىرگى تاڭدا اگروونەركاسىپ سالاسى سۋدى ءتيىمدى پايدالانۋ ارقىلى جاڭا دامۋ كەزەڭىنە اياق باستى. سيفرلاندىرۋ، جاڭا تەحنولوگيالار مەن مەليوراسيالىق جوبالار اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا جانە ەلىمىزدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋدىڭ ناقتى قۇرالىنا اينالعان.
