وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا “سۇيىتىلعان مۇناي گازىن ساقتاۋ پاركى” ج ش س باسەكەلەستىك تۋرالى زاڭدى بۇزعانى ءۇشىن اكىمشىلىك جاۋاپقا تارتىلىپ، 324 ميلليون تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل تولەدى. باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ اتىراۋ قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى مەن پروكۋراتۋراسىنىڭ مالىمەتىنشە، كومپانيا وكىلدەرى تۇتىنۋشىلارعا ءارتۇرلى تالاپ قويىپ، قىزمەتتەرىن الۋعا مىندەتتەگەن، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
“سۇيىتىلعان مۇناي گازىن ساقتاۋ پاركى” ج ش س (سپگسگ) - اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىندا وندىرىلەتىن الەۋمەتتىك گازدى جەتكىزۋ وپەراتورى. 2021 جىلى كومپانيا اۋكسيوندا “Joint Technologies” جشس-نە ساتىلعان كەزدە تيمۋر قۇلىبايەۆ 50% اكسيانىڭ يەسى اتاندى.
ال قاندى قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن سۇيىتىلعان مۇناي گازىن ساقتاۋ پاركىنە قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالدى.
“ج ش س باسشىلىعى 2017 جىلدان 2021 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە ءوزىنىڭ ۇستەم جاعدايىن پايدالانا وتىرىپ، سۇيىتىلعان مۇناي گازىن قابىلداۋ، ساقتاۋ جانە تيەۋ قىزمەتتەرىنە مونوپوليالىق جوعارى باعا بەلگىلەدى”، - دەلىنگەن حابارلامادا.
2023 جىلى 3 مامىردا اتىراۋ وبلىسىنىڭ مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق اكىمشىلىك سوتى ازرك-نىڭ تالاپ ارىزىن ءىشىنارا قاناعاتتاندىردى. 2021 جىلى 13 مامىردا “سۇيىتىلعان مۇناي گازىن ساقتاۋ پاركى” جشس-نى قايتا تىركەۋ تۋرالى بۇيرىقتىڭ كۇشىن جويدى.
وسىلايشا ۇلەستىڭ 50%-ى اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنا قايتارىلدى. الايدا تيمۋر قۇلىبايەۆتىڭ كومپانياسى ءالى كۇنگە دەيىن جشس-نىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىنە يەلىك ەتەدى.
Egov.kz مالىمەتىنشە، “سۇيىتىلعان مۇناي گازىن ساقتاۋ پاركى” ج ش س قۇرىلتايشىلارى “Joint Technologies” ج ش س، “اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى” ج ش س جانە “كوكسەڭگىر” ج ش س.
تيمۋر قۇلىبايەۆ كومپانياسى تۇتىنۋشىلارىنا قىزمەتتەرىن الۋعا مىندەتتەگەن. اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىندا سۇيىتىلعان مۇناي گازىن (سكگ) ساقتاۋعا ارنالعان ءوز رەزەرۆۋارلارى، قالا بەردى جۇكتەردى تەمىرجول مەن اۆتوموبيل كولىگىمەن تيەۋگە ارنالعان تىرەكتەرى جوق. ءونىمنىڭ بارلىق كولەمى قۇبىر ارقىلى “پحسنگ” ج ش س رەزەرۆۋارلارىنا قۇيىلادى. مۇنداي قاتاڭ تالاپ گازدى باسقا گاز جەلىلەرى ۇيىمدارىنا (گسو) تىكەلەي جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەرمەيدى.
ياعني، اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىمەن اجىراماس تەحنولوگيالىق بايلانىس كاسىپورىننىڭ وڭىردەگى قايتالاما كوتەرمە ساۋدا نارىعىندا سكگ-نىڭ جالعىز جەتكىزۋشىسى بولۋىنا اكەلدى.
وسىنداي ۇستەمدىككە يە بولا وتىرىپ، “پحسنگ” ج ش س باسشىلىعى ءوز تۇتىنۋشىلارىنا شارتتاردى بەلگىلەي الادى. سونىمەن قاتار ءونىم نارىعىنا كىرۋگە نەمەسە ودان شىعۋعا جول بەرمەدى. ويتكەنى گسو اراسىندا كوتەرمە ساۋداعا تىيىم سالىنعاندىقتان، الەۋمەتتىك گازدى الۋ مۇمكىن بولمادى. سونىمەن قاتار تۇتىنۋشىلار سۇيىتىلعان گازدى باسقا گاز جەلىسى ۇيىمدارىنا ەركىن ساتا المادى.
2021 جىلدىڭ ساۋىر-جەلتوقسان ايلارى ارالىعىندا پاركتىڭ اتىراۋ وبلىسى نارىعىنداعى ۇلەسى 96،84% قۇرادى.
اتىراۋ ازرك ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى «پحسنگ» ءجشس-نىڭ 2021 جىلعا ارنالعان 37 كەلىسىمشارتىن تەكسەرگەن. وسى تۇستا، ەكى كەلىسىمشارتقا بايلانىستى سۇراق تۋىنداعان. سەبەبى ولار مەرزىمىنەن بۇرىن اياقتالعان ەدى. ءبىرى “كوكشەتاۋ-ترانس-گاز” ج ش س (12 ءساۋىر 2021 ج.)، ەكىنشىسى “پرومگاز بپ” ج ش س (2 تامىز 2021 ج.).
بالامالى كەلىسىم-شارتتارمەن پارك باسشىلىعى اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنان رۇقسات العاننان كەيىن سۇيىتىلعان گازدى گاز تولتىرۋ ستانساسىندا (گنس) ساقتاۋ مەرزىمىنە ءارتۇرلى شارت قويدى. باسقا بايلانىستاردا بۇل مەرزىم بەس كۇنتىزبەلىك كۇندى كورسەتسە (ەڭ كوپ مەرزىم 15 كۇنتىزبەلىك كۇن)، قالعان ەكەۋىندە بۇل 24 ساعاتتى قۇرادى.
“كوكشەتاۋ-ترانس-گاز” جانە “پرومگاز ۆپ” 48 ساعات ىشىندە گازدى جونەلتپەگەن جاعدايدا ولار ونى پارككە ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى رەتتەيتىن ماكسيمالدى باعامەن ساتۋعا مىندەتتەلدى. ال تيمۋر قۇلىبايەۆتىڭ كومپانياسى ءوز قالاۋى بويىنشا تاۋاردى ءۇشىنشى تۇلعالارعا قايتا ساتۋعا قۇقىلى بولدى.
“پحسنگ” ءجشس-نىڭ ەكى كەلىسىمشارت بويىنشا كىرىسى ققس-سىز 27 ملن تەڭگەنى قۇرادى (“كوكشەتاۋ-ترانس-گاز” ج ش س – 5 611 680 تەڭگە، “پرومگاز بپ” ج ش س – 22 031 040،01 تەڭگە). “كوكشەتاۋ-ترانس-گاز” ج ش س وكىلدەرى كەلىسىمشارتتى جاڭا شارتتارعا بايلانىستى قايتا قاراۋدى سۇرادى. الايدا ولار باس تارتتى.
ءبىراق بۇل سوڭى ەمەس ەدى. پحسنگ باسشىلىعى تاعى ءۇش كەلىسىمگە وتىرعان:
- ديلەرلەرمەن، گسو جانە جانارماي قۇيۋ ستانسيالارىمەن جۇك جونەلتۋ قىزمەتتەرىن كورسەتكەنى ءۇشىن؛
- “RTS Holding” جشس-مەن (تيمۋر قۇلىبايەۆقا تيەسىلى “Jint Technologies” ج ش س قۇرىلتايشىسى) جۇكتەردى تاسىمالداۋعا ارنالعان ۆاگونداردى پايدالانۋ جانە ەكسپەديتورلىق قىزمەتتەر ءۇشىن؛
- “رتي-انپز” جشس-نەن ۆاگونداردى جەتكىزۋ جانە تازالاۋ بويىنشا (“پەترولەۋم” ج ش س تەڭ قۇرىلتايشىسى، 2021 جىلى شارتقا قول قويۋ كەزىندە ول تيمۋر قۇلىبايەۆقا تيەسىلى بولدى).
ياعني، گسو، جانارماي قۇيۋ ستانسياسى (تاپسىرىس بەرۋشىلەر) وكىلدەرىندە تەمىرجول كولىگى سالاسىندا باسقا جەتكىزۋشىنى تاڭداۋ مۇمكىندىگى بولمادى. بۇل كومپانيالار ولارعا “رتس حولدينگ” ج ش س مەن “رتي-انپز” جشس-نەن ارتىق شوت-فاكتۋرالاردى تولەۋگە ماجبۇرلەگەن.
ازرك قىزمەتكەرلەرى قۇجاتتاردان تولەمدەردى انىقتادى. ونىڭ نەگىزىندە “پحسنگ” ءجشس-نىڭ 2021 جىلى مامىردان جەلتوقسانعا دەيىن كىرىسى 4،8 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.
سونىمەن بىرگە 2021 جىلدىڭ باسىنان بەرى “پحسنگ” ج ش س ءارتۇرلى جەتكىزۋشىلەردەن گاز جەتكىزۋدى سۇرايتىن حاتتار جولدانعانى بەلگىلى بولدى. ءبىراق جاۋاپ رەتىندە ولار نە گاز ءوندىرۋ كولەمىنىڭ ازايعانى تۋرالى مالىمەتتەردى، نە ساقتاۋ جانە قابىلداۋ كەلىسىمىنىڭ جوباسىن جاساماعانى بەلگىلى بولدى. وسى دەرەكتەردى ەسكەرە وتىرىپ، ازرك دەپارتامەنتى تاعى دا 2021 جىلعى كىرىستى ەسەپتەدى. بۇل ققس ەسەپتەمەگەندە 5،9 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.
