مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءھام قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ مىندەتىن ۋاقىتشا اتقارۋشى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ءومىربايانىن Sputnik سايتى تاپسىرلەي كەلە، ونىڭ ءبىراز قىرىنا توقتالدىپ. ءتىپتى، ونى «تۆيتتەردىڭ» بەلسەندىسى دەپ سيپاتتاپتى.

 

قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ – قازاقستاننىڭ مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ساياسي عىلىمدار دوكتورى. 1953 جىلى 17 مامىردا الماتىدا تۋعان.

اكەسى كەمەل توقايەۆ (1923-1986) ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، بەلگىلى قازاق جازۋشىسى بولعان. اناسى تۇرار شاباربايەۆا (1931-2000) الماتى شەت تىلدەر پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا جۇمىس ىستەگەن.

1992 جىلى قاسىم-جومارت توقايەۆ ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تاعايىندالدى. 1993 جىلى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، 1994 جىلى سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆونىڭ باسشىسى بولدى. توقايەۆ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىن بەس جىل باسقاردى.

1999 جىلدىڭ ناۋرىزىندا پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى بولىپ تاعايىندالدى. ال 1999-2002 جىلدارى قازاقستان ۇكىمەتىن باسقارعان. 2002 جىلدىڭ قاڭتارىندا وتستاۆكاعا ءوتىنىش بەردى، كەيىن مەملەكەتتىك حاتشى – سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالدى.

توقايەۆ باس-اياعى ون جىل قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولدى (1994 – 1999، 2002 – 2007). سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆونىڭ باسشىسى رەتىندە يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ ىسىنە بەلسەنە اتسالىستى. بۇرىنعى ديپلوماتتار توقايەۆتى "ەل ديپلوماتتارىنىڭ جەتەكشىسى، حالىقارالىق ديپلوماتيادا سالماعى بار تۇلعا" دەپ باعالايدى.

2007-2011 جىلدار ارالىعىندا ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى.

2011 جىلدىڭ ناۋرىزىندا توقايەۆ بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى، بۇۇ-نىڭ جەنيەۆاداعى بولىمشەسىنىڭ باس ديرەكتورى، سونداي-اق قارۋسىزداندىرۋ جونىندەگى كونفەرەنسيانىڭ باس حاتشىسى بولىپ تاعايىندالدى.

2013 جىلدىڭ 16 قازانىنان بەرى – پارلامەنت سەناتىنىڭ ءتوراعاسى.

قازاق، ورىس، اعىلشىن، جۇڭگو جانە فرانسۋز تىلدەرىن بىلەدى.

 

 

سۇيىكتى ءىسى

بەلگىلى ساياساتكەردىڭ ءحوببيى – كىتاپ وقۋ. مەمۋارلىق، تاريحي جانە كوركەم ادەبيەتتەردى ءسۇيىپ وقيدى.

بۇعان قوسا، ءوزى دە توعىز كىتاپ پەن حالىقارالىق قاتىناس ماسەلەلەرى تۋرالى كوپتەگەن ماقالانىڭ اۆتورى.

 

 

"تۆيتتەر" بەلسەندىسى

بەلگىلى ساياساتكەر "تۆيتتەر" الەۋمەتتىك جەلىسىن بەلسەندى قولداناتىنداردىڭ قاتارىنان.

ەلدەگى جانە الەمدەگى ماڭىزدى وقيعالارعا قاتىستى پىكىرىن جەلىدە ۇنەمى ءبىلدىرىپ وتىرادى. جۋىردا وقۋشىلارعا ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدىڭ قاجەتى شامالى ەكەنىن، ەڭ اۋەلى، قازاق جانە ورىس تىلدەرىنە دەن قويۋ كەرەك ەكەنىن جازعان بولاتىن.

سونداي-اق، تاياۋدا قاسىم-جومارت توقايەۆ ۆۆس-گە بەرگەن سۇقباتىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 2020 جىلى پرەزيدەنت سايلاۋىنا قاتىساتىنىنا سەنبەيتىنىن اشىق ايتقان ەدى. سەنات سپيكەرىنىڭ جەكە پىكىرى قازاقستاندىق ب ا ق بەتتەرىندە قىزۋ تالقىلاندى.

 

 

قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ وتباسى

ۇيلەنگەن، بالاسى تيمۋر توقايەۆ 1984 جىلى ماسكەۋدە تۋعان، شۆەيسارياداعى "كوللەج ديۋ لەمان" جانە ۆەبستەر ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم العان. ساياسي عىلىمدار كانديداتى. جارى نادەجدا توقايەۆا 1957 جىلى تۋعان، ماسكەۋ تاريح-مۇراعات ينستيتۋتىنىڭ تۇلەگى.