قازاقستاندا نەگە قازاقتاردا عانا باسپانا جوق؟ جالدامالى پاتەردە، جاتاقحانالاردا نەگە ءبىرىڭعاي قازاقتار عانا تۇرادى؟ نە ءۇشىن جالپى قازاق كەدەي؟ وسى ساۋالداردىڭ جاۋابىن كوپ ىزدەدىم. ءبىراق تاپپادىم. نەگە ەكەنىن سول ساتتە قازاقستاننان كەتكىم كەلدى.
كەشە ءبىر دوسىما وسى ويىمدى ايتىپ ەدىم، «قايدا باراسىڭ؟» دەدى. راس-اۋ، قايدا بارام؟ جاۋابىن بۇگىن تاپتىم.
ادام قۇقى ساقتالعان، كىسىنىڭ ءقادىرىن بىلەتىن، ادامنىڭ ەڭبەگىن باعالايتىن ەلگە كەتكىم كەلەدى. «ونداي مەملەكەت بار ما؟» دەدىم وزىمە ءوزىم سۇراق قويىپ. بار ەكەن. زاڭى زايىرلى، ادامدارىنىڭ جۇزىنەن شۋاق شاشقان، بىر-بىرىنە كۇلىپ امانداساتىن ەلدەر كوپ ەكەن. ال ءبىز وز-وزىمىزدەن شارشاپ ءجۇرمىز. نەگە؟ قوعامدا نەگە شارشاۋ، اشۋ-ىزا باسىم؟ كىمگە وكپەلىمىز؟ كىمگە ىزالانامىز؟
وسىنداي كەزدە قازاقستاننان كەتىپ، جۇرتى جۇماق، ەلى ەرەكشە ءبىر مەملەكەتتىڭ قاقپاسىن قاققىم كەلەدى.
– رەسەيگە تارتىپ كەتسەڭشى، – دەيدى دوسىم ازىلدەپ. استارىندا شىندىق بار. ماسكەۋدى كورگەم جوق.
– رەسەيگە بايلاپ تاستاسا دا قالماسپىن، – دەدىم.
– وندا جۇڭگو، جاپون، كورەي سياقتى ەلگە كوش، – دەيدى جاناشىر كوڭىلمەن.
– نە قايىر؟ – دەدىم وزىنە قاراپ. ونىڭ دا قازاقستاننان كەتكىسى كەلىپ ءجۇر ەكەن.
– ەۋروپاعا كەتسەك قايتەدى؟ – دەپ شىرت تۇكىردى.
– تۇكىرمە – دەدىم، – ەۋروپاعا بارۋ ءۇشىن ۇلكەن مادەنيەت كەرەك! (تاۋىپ ايتقان ءسوزىم وسى بولدى-اۋ دەيمىن).
– ەۋروپاڭ كوپ قوي، ناقتى قاي ەلگە؟
– بىلمەيمىن!
– ماعان امەريكا ۇناپ ءجۇر.
– نەگە؟
– بىلمەيمىن!..
«وتان»، «انا ءتىل»، «استانا»، «الماتى» دەيمىز. ءبىراق سونشاما سۇيگەن وتانىڭنىڭ ءقادىرىن باسقالار كورىپ، بايلىعىن باسقالار جەپ جاتسا، قالاي عانا شەتەلگە كەتكىڭ كەلمەيدى، ءا؟! بايلارى شىرىگەن، كەدەيى قارا سۋمەن جانىن باعىپ وتىرعان ەلدەن قالاي عانا شارشامايسىڭ؟! شەنەۋنىكتەرى شەتەلدە تۇراتىن، بالا-شاعاسى باي ەلدەردە ءومىر سۇرەتىن، ءوزى قازاق جەرىنىڭ بايلىعىن سورىپ وتىرعان مەملەكەتتەن قالاي عانا بەزبەيسىڭ! قىسقاسى، قازاقستاننان كەتكىم كەلىپ ءجۇر، ايىپ ەتپەڭىزدەرشى!..
جاراس شوكە
