قازاقستاندا ورىس ءتىلىنىڭ اياسى تارىلۋدا ما؟

Dalanews 24 قىر. 2017 18:33 830

"ەۋرازيا الەمى" پىكىرسايىس كلۋبىنىڭ وسى جولعى وتىرىسى جالپى پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە اسا وزەكتى تاقىرىپقا ارنالدى.

 ناقتىلاپ ايتساق، پىكىرسايىسقا شاقىرتۋ العان ساراپشىلار "قازاقستان مەن رەسەي ارىپتەستىگىندەگى ورىس ءتىلىنىڭ ورنى" دەگەن تاقىرىپتى تالقىعا سالدى.

شارانىڭ شىمىلدىعىن تۇرگەن ساياساتتانۋشى ەدۋارد پولەتايەۆ ءوز سوزىندە:

«بىزگە مىنانى ءتۇسىنۋ كەرەك. ورىس ءتىلى كسرو كەزىندە تەك ورىس حالقىنىڭ عانا ءتىلى بولعان جوق، تۇتاس كەڭەس حالقىنىڭ ءتىلى بولدى.سول كەزدەگى كسرو زاڭىنا قاراساڭىز دا ورىس ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل ەمەس، ۇلتارالىق قارىم-قاتىناس ءتىلى رەتىندە بەكىتىلدى. بەلگىلى ءبىر دارەجەدە تەڭدىك بولدى» دەدى.

ال  «ستراتەگيا» الەۋمەتتىك جانە ساياسي زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى گۇلميرا يلەۋوۆانىڭ ايتۋىنشا، 2008 جىلمەن قازىرگى ۋاقىتتى سالىستىرار بولساق ۇيىندە ەكى تىلدە، ياعني قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە سويلەسەتىن ادامداردىڭ سانى كوبەيگەن.  

ءوز كەزەگىندە جۋرناليست دميتريي شيشكين: «بيىلعى جىلى قازاق مەكتەبىن 90 800 تۇلەك ءتامامداپ شىققان. ال ورىس تىلىندە وقىپ، مەكتەپ بىتىرگەندەردىڭ سانى 30 مىڭ ادام. مىنە، بۇلار ەرتەڭگى كۇنى ورىس ءتىلىن قولداناتىن ورتا بولادى» دەگەن ويىن ورتاعا سالدى.

ال «الماگەست» كونسالتينگىلىك كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورى ايدارحان قۇسايىنوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا ورىس ءتىلى قالالى جەرلەرگە شوعىرلانىپ جاتىر. «مۇنى دا مويىنداۋ كەرەك.  ءتىپتى الماتىنىڭ ءسال شەت جاعىنا شىقساڭىز ورىس ءتىلىنىڭ اياسى تارىلا بەرەدى. قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسى كەڭىپ كەلەدى. ۇكىمەت لاتىن الىپبيىنە بەكەر كوشىپ جاتقان جوق. قوعامدىق سانانىن بايقاپ، باقىلاپ وتىر. مەنىڭ ويىمشا، بەلگىلى ءبىر ۋاقىتتان كەيىن قازاقستاندا ورىس ءتىلىنىڭ اياسى تارىلا باستايدى. بۇل تابيعي قۇبىلىس بولماق. ماسەلە قازاق تىلىندە ەمەس. اعىلشىن ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسى، سۇرانىسى ءوسىپ جاتىر.  ءبىراق، بۇل ءتىلدى بىلەتىندەردىڭ پايىزى قانشا ءوزى؟ ناقتى جەتكىلىكتى دەڭگەيدە مەڭگەرگەندەر بار ما؟

جالپى ۋاقىت وتە كەلە ورىس ءتىلى ءبىرقاتار سالالاردا قولدانىستان قالۋى مۇمكىن. ماسەلە ونىڭ قولدانىسقا جاراماۋىندا ەمەس، ۋاقىت وتە كەلە ول قاجەتسىز بولىپ قالۋى مۇمكىن» دەدى قۇسايىنوۆ.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار