بۇگىن، 26 تامىز كۇنى مۇسا جالەل اتىنداعى تاتار مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ساحناسىندا اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ گاسترولدىك باعدارلاماسى اياسىندا حاميت شانعالييەۆتىڭ «حان سۇلتان. التىن وردا» وپەراسىنىڭ پرەمەراسى ءوتتى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
گاسترولدەر قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنىڭ 30 جىلدىعى ارنالعان. جوبا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ، تاتارستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قازانداعى باس كونسۋلدىعىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلىپ وتىر.
اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترى تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى قازان قالاسىنا العاش رەت گاسترولدىك ساپارمەن كەلدى. ترۋپپانىڭ قۇرامىندا ايگىلى ساحنا شەبەرلەرى، سيمفونيالىق وركەستر، حور، بالەت ارتىستەرى مەن تەحنيكالىق ماماندار بار. بارلىعى 250 ادامنان تۇراتىن ۇجىممەن بىرگە 16 توننادان استام بىرەگەي دەكوراسيالار مەن كوستيۋمدەر جەتكىزىلدى. قازان كورەرمەنىن اسەرگە تولى عالامات قويىلىم كۇتىپ تۇر.
باستى پارتيالاردى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرى گۇلزات داۋىربايەۆا، بولات بۇكەنوۆ، سونداي-اق جەتەكشى سوليستەر وكسانا داۆىدەنكو، ماقسات ساماتوۆ، ەۆگەنيي شاگاروۆ ورىندايدى. ديريجەرلىك پۋلتتە — قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، اباي اتىنداعى قازۇتوب-تىڭ باس ديريجەرى ءارى 18 جىلدان بەرى مۇسا جالەل اتىنداعى تاتار مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديريجەرى بولىپ كەلە جاتقان نۇرجان بايبۋسينوۆ. قازان كورەرمەنىنە گۇلزات داۋىربايەۆا دا جاقسى تانىس — ول جەتى جىل بويى تاتار وپەرا تەاترىندا تابىستى قىزمەت ەتكەن.
قالاداعى بارلىق نەگىزگى ورىنداردا، اۋەجايدان باستاپ، جارنامالىق باننەرلەر مەن بەينەروليكتەر ورنالاستىرىلعان. بۇگىن مۇسا جالەل اتىنداعى تاتار مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا تولىق زال — انشلاگ! قازاقستاننان كەلگەن ايگىلى تەاتردىڭ قويىلىمىنا قىزىعۋشىلىق زور. قازاندا ءدال ءقازىر «جاڭا تولقىن» حالىقارالىق بايقاۋى سياقتى مادەني شارالار ءوتىپ جاتقانىنا قاراماستان، «حان سۇلتان. التىن وردا» پرەمەراسىنا بيلەتتەر ساناۋلى كۇن ىشىندە تۇگەل ساتىلىپ كەتتى.
وپەرانىڭ نەگىزىندە التىن وردانىڭ قۇرىلۋ كەزەڭىنە قاتىستى وقيعالار جاتىر. باستى كەيىپكەر — حان سۇلتان، جوشى حاننىڭ ءۇشىنشى جارى، ۇلى حان بەركەنىڭ اناسى. ول ءوز اقىل-پاراساتى، مىنەزى جانە ساياسي كورەگەندىگى ارقىلى التىن وردا تاريحىندا ەرەكشە ورىن الىپ، ءوز ۇلدارىن جوشى ۇلىسىنىڭ ءىرى تۇلعالارىنا اينالدىردى.
التىن وردانىڭ رۋحاني مۇراسى تۇركى حالىقتارىن بىرىكتىرەتىن ورتاق قازىنا بولىپ تابىلادى. سوندىقتان قويىلىمعا تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ عىلىمي ورتالىقتارى مەن عالىمدارى ەلەۋلى ۇلەس قوستى. عىلىمي كەڭەسشىلەر قاتارىندا التىن وردا مەن تاتار حاندارىنىڭ تاريحىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى يلنۋر ميرگالييەۆ، ىستامبۇلداعى مارمارا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى يلياس كەمالوعلۋ جانە تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى نۇرلان اتىعايەۆ بار.
جوبانىڭ اۆتورى — اينۇر كوپباساروۆا. «حان سۇلتان» وپەراسى دراماتۋرگ الماس ءنۇسىپتىڭ شىعارماسى نەگىزىندە جازىلىپ، مارالتاي ىبىرايەۆتىڭ ساحنالىق نۇسقاسىندا ۇسىنىلدى.
وپەرانىڭ رەجيسسەرى — داۆيدە ليۆەرمورە (يتاليا). ول Luciano Pavarotti، Plácido Domingo، José Carreras، Mirella Freni، Zubin Mehta سىندى اتاقتى انشىلەرمەن، سونداي-اق Luca Ronconi، اندرەي تاركوۆسكيي، چجان يموۋ سياقتى رەجيسسەرلەرمەن جۇمىس ىستەگەن. ليۆەرمورە ميلانداعى La Scala، ريم وپەراسى، تۋريندەگى Teatro Regio، گەنۋياداعى Carlo Felice تەاترىندا سپەكتاكل قويعان.
قويۋشى-ديريجەر — قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى نۇرجان بايبۋسينوۆ. ول — اباي اتىنداعى قازۇتوب-تىڭ باس ديريجەرى ءارى مۇسا جالەل اتىنداعى تاتار مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ ديريجەرى.
قويىلىم كلاسسيكالىق وپەرا جانرىندا جازىلعانىمەن، زاماناۋي تەحنولوگيالار كەڭىنەن قولدانىلادى. قازىرگى قارقىندى وزگەرىستەر داۋىرىندە بەينەمازمۇن ەرەكشە شەشىممەن ەنگىزىلىپ، كورەرمەنگە جاڭا اسەر سىيلايدى. ءومىردىڭ سيمۆولى سانالاتىن تەرەك بۇتاعى ساحنالىق كورىنىستە وزگەشە قولدانىلادى دەپ كۇتىلۋدە.