– ۇيعىر اۋدانى. قازاقستاندا ءالى كۇنگە دەيىن وسىلاي اتالاتىن اۋدان بار. بۇل ەلىمىزدە ەتنوستىڭ اتىن يەلەنىپ وتىرعان جالعىز اۋدان. قىزىق قوي، سولاي ەمەس پە؟ باسقا ەتنوستاردىڭ اتىن يەلەنگەن اۋدان جوق. «ورىس» نەمەسە «وزبەك» اۋدانى دەگەندى ەستىگەن ەمەسپىز، مىسالى. مەنىڭشە، مۇمكىندىك بار كەزدە اۋداننىڭ اتىن تىنىش ءارى بەيبىت تۇردە اۋىستىرۋ كەرەك، – دەيدى رۋسلان تۇسىپبەكوۆ.
وقىتۋشى «ول نە ءۇشىن قاجەت؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ كورىپتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ءقازىر قىتايدا «ۇيعىر ماسەلەسىنىڭ» اينالاسىنداعى جاعداي ۋشىعىپ تۇر. بۇل پروبلەما بۇرىن دا بولعان.
– قازىرگى قىتايدىڭ سولتۇستىك باتىسىنداعى اۋماق رەسەي مەن جۇڭگو اراسىنداعى جانجالعا ىلىك بولىپ كەلدى، بىرنەشە رەت قولدان قولعا ءوتتى. چۋگۋچاك، سانكت-پەتەربور جانە وزگە كەلىسىمدەر بۇعان دالەل. وكىنىشكە قاراي، ول جەردىڭ بايىرعى تۇرعىندارى (قازاقتار، ۇيعىرلار، دۇنگەندەر، قىرعىزدار جانە ت.ب) ءاردايىم ۇلكەن ساياساتتىڭ قۇربانى بولدى. بۇل تاقىرىپ جايلى كوپ نارسە ايتۋعا بولادى. الايدا ءبىر نارسەنى ءتۇسىنۋ كەرەك. قازاقستان بۇل جانجالدان اينالىپ ءوتۋى ءتيىس. ال جۇڭگو بيلىگى مەن ۇيعىرلار اراسىنداعى جانجال ۇلعايا بەرەدى، وعان كۇمانىڭىز بولماسىن، – دەپ اتاپ ءوتتى ر.تۇسىپبەكوۆ.
ۇستازدىڭ پىكىرىنشە، بۇل جاعدايدا قازاقستاننىڭ باستى مىندەتى – قىتايداعى قازاقتاردى مۇمكىندىگىنشە كوبىرەك كوشىرىپ الۋ. جانە ونى تەزدەتۋ كەرەك.
ول سونداي-اق قازاقتار مەن ۇيعىرلاردىڭ بىرلىگى جايلى جازۋ سانگە اينالىپ كەتكەنىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.
– ارينە، ونىڭ ءوز ورنى بولۋى ءتيىس، ءبىراق كوزگە تۇسەتىندەي دەڭگەيدە ەمەس. قىتايدا قازاقتار مەن ۇيعىرلار مۇنداي بىرلىكتى سەزىنبەيدى دە – ەكەۋى ەكى ءتۇرلى الەم. قىتايدا بولعانىمدا بۇعان ناقتى كوز جەتكىزدىم. مەنىڭشە، بىرلىك تۋرالى جەرگىلىكتى قازاقتاردى جانە تۇتاس قازاقستاندى داۋعا تارتۋ ءۇشىن ايتادى. ءتۇسىنىڭىز، راديكالدى ۇيعىرلار ءوز ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن بارلىعىنا بارادى. ال ولاردىڭ باستى ماقساتى بىرەۋ عانا – قالاي دا قىتايدان تاۋەلسىزدىگىن الۋ. ارينە، تۇرىكتەردىڭ بىرلىگى تۋرالى ءسوز قۇلاققا جاعىمدى ەستىلەدى. ءبىراق ونى قىتايدان مىڭداعان شاقىرىم قاشىقتىقتا بوسفور جاعالاۋىندا وتىرىپ ايتۋ ءبىر باسقا دا، قازاقستاندا، ايداھاردىڭ تۇمسىعىنىڭ استىندا وتىرىپ ايتۋ مۇلدەم باسقا. ونىڭ بىزگە كەرەگى نە؟ – دەپ ساۋال تاستادى ۇستاز.
رۋسلان تۇسىپبەكوۆ وسى فاكتورلاردىڭ بارلىعىن ەسكەرە كەلە، ۇيعىرلارعا قانداي دا ءبىر ءۇمىت سىيلاماۋ ءۇشىن اۋداننىڭ اتىن دەرەۋ اۋىستىرۋدى ۇسىندى.
– ەشكىمگە ءۇمىت سىيلاۋدىڭ كەرەگى جوق، ءوزىمىز تىنىش ءومىر ءسۇرۋدىڭ امالىن قاراستىرۋىمىز كەرەك، ول ءۇشىن قىتايداعى قازاقتاردى كوشىرىپ، شەكارانى بەكەمدەپ الۋ ماڭىزدى، ىڭعايسىز اتاۋلارمەن ءوزىمىزدىڭ دە جانە قىتايلىق جولداستاردىڭ دا اشۋىنا ءتيۋدىڭ كەرەگى جوق، – دەپ تۇيىندەدى ويىن ول.
