سالتاناتتى شاراعا تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى تولەگەن سارسەمبايەۆ پەن وتىرار اۋدانىنىڭ اكىمى ەرلان ايتاحانوۆ، اۋداننىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن باتىر س.ءاشىروۆتىڭ جۇبايى قاتىسىپ، لەنتاسىن قيدى.وتىرار اۋدانىن سىرداريا مەن ارىس وزەنى كەسىپ وتەدى. قازاق اقىندارىنىڭ جىرىنا ارقاۋ، كومپوزيتورلاردىڭ شابىتىن قوزعاپ انگە اينالعان قوس وزەن وتىرارلىقتاردىڭ ماقتانىشى. ءشاۋىلدىردى ارالاپ ءوتىپ، دارياعا قۇياتىن ارىس وزەنىنىڭ جاعالاۋىن اباتتاندىرۋ جۇمىسى اياقتالىپ، تۇرعىنداردىڭ دەمالىس ايماعىنا اينالدى.
– بۇگىن ءبىز 16 جەلتوقسان – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا سالتاناتتى تۇردە اشىپ تىرعان مەموريالدىق كەشەن – قان مايداندا تولارساقتان ساز كەزكەن مايدارگەرلەرگە قۇرمەت دەپ بىلەمىز. وتكەنىمىزگە شەگىنىپ قارايتىن بولساق، 1945 جىلى ادامزات تاريحىندا ەڭ اۋىر جانە قاندى سوعىستىڭ سوڭعى وقتارى اتىلدى. سول ءبىر سۇراپىل جىلداردا 3000-نان استام وتىرارلىقتار مايدان دالاسىنا اتتانىپ، 2466 بوزداق تۋعان جەرگە ورالمادى. ولاردىڭ ەسىمدەرى مەن ەرلىكتەرى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. ال ەلگە امان ەسەن ورالعان كەشەگى مايدانگەر، بۇگىنگى ارداگەرلەرىمىز ەلىمىز بەن تۋعان ولكەمىزدىڭ يگىلىگىنە ادال ەڭبەك ەتۋدىڭ ونەگەسىن كەرسەتە الدى. ولاي بولسا، ولاردىڭ ءبىزدىڭ وتانىمىزدىڭ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى جولىنداعى تەڭدەسسىز ەرلىكتەرى مەن تاباندىلىقتارى، ەرەن ەڭبەكتەرى عاسىرلار بويى جاساي بەرەدى. بۇل كۇندەرى سول ەسكىرمەس ەستەلىكتەر، كوزى ءتىرى ارداگەر – اقساقالداردىڭ جۇرەگىن مازالاسا، سۇم سوعىس سالعان قاندى قىرعىن جايلى تەك ارداگەرلەر اۋزىنان ەستىپ بىلگەن كەيىنگى جاستاردىڭ دا جانىن تولقىتادى. وتانعا، تۋعان جەرگە، ەلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك مىڭداعان قازاقستاندىقتاردىڭ تۇلا بويىنان جالىنداپ تۇردى. بۇگىنگى ارداگەر – كەشەگى جاۋىنگەر. ول كەزدە نەبارى 19-20 جاستاعى ازاماتتار اتا-باباسىنىڭ باتىلدىعىن، باتىرلىعىن، ەرجۇرەكتىگىن بويىنا ءسىڭىرىپ وسكەن قازاق جاۋىنگەرلەرى، باتىر اعالارىمىز، جاستىعىنا قاراماي ءبىر قيىردا جان الىسىپ، جان بەرىسىپ، كەسكىلەسكەن ۇرىستارعا قاتىسىپ، كەرەمەت ەرلىكتەر جاسادى. بارشاڭىزدى ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 27 جىلدىعىمەن جانە بۇگىنگى تاريحي نىسانداردىڭ اشىلۋىمەن قۇتتىقتايمىن! – دەدى وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى تولەگەن سارسەمبايەۆ.
نىساننىڭ ماقساتى – وزەن جاعالاۋىن سۋدىڭ بۇزۋىنان ساقتاۋ، ءارى جاياۋ جۇرگىنشىلەر سەرۋەندەيتىن ساياباق سالىپ اۋدان تۇرعىندارى جادىنا ماڭگىلىك تاريحي تۇلعالار بەينەسىن دارىپتەۋ بولىپ تابىلادى.
– «ارىس جاعالاۋى» ساياباعى تورىندە وتىرارلىق قوس قاھارمان، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرلارى سەيىتقاسىم ءاشىروۆ پەن تەمىربەك يبراگيموۆتاردىڭ ات ۇستىندەگى ەسكەرتكىشتەرى ورناتىلعان. ال ەسكەرتكىشتى اينالا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسىنا اتتانعان 3866 وتىرارلىق مايدانگەردىڭ ەسىمدەرى ءمارمار تاقتاعا ويىلىپ جازىلعان. قوس باتىردىڭ ءبىرى جاياۋ اسكەر قاتارىندا، ەكىنشىسى بارلاۋشى بولىپ مايدانعا كىرگەن. ەسكەرتكىشتەگى باتىرلاردىڭ ات ۇستىندە جاسالۋ سەبەبى، ەرجۇرەك بابالارىمىز عاسىرلار بويى سىرتقى جاۋىنا ات ۇستىندە ءجۇرىپ تويتارىس بەرىپ ەلىن، جەرىن قورعاعان. وتىرارلىق قوس باتىرىمىز ۇلى بابالاردىڭ ۇرپاعى، ءارى زاڭدى جالعاسى. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسىندا دا اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى تۋرالى ايرىقشا ءسوزى بار. جاۋ جۇرەك بابالار ءبىزدىڭ ماقتانىشىمىز، ۇرپاقتىڭ ماقتانىشى. ولاردىڭ ەسىمدەرى ماڭگىلىك ەل ەسىندە ساقتالا بەرمەك، – دەدى اۋدان اكىمى ەرلان ايتاحانوۆ.
سالتاناتتى جيىننان سوڭ وتان ءۇشىن وت كەشىپ، قۇربان بولعان بوزداقتارعا ارناپ اس بەرىلىپ، قۇران باعىشتالدى.
وتىرار اۋدانى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى
