قازىرگى ۋاقىتتا ورتالىق ازيا ايماعىنىڭ ەكونوميكالىق جۇيەسى دامۋدىڭ جاڭا دەڭگەيىنە كوتەرىلۋدە. 2022 جىلدىڭ سوڭىندا يۋنكتاد تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردىڭ جاھاندىق تومەندەۋىن 12%-عا تىركەگەن ەسەبىن جاريالادى.
بۇل رەتتە ورتالىق ازياعا تازا تشي اعىنى 39%-عا ءوسىپ، 10 ملرد دوللاردى قۇرادى، ونىڭ 61%-ى قازاقستاننان كەلگەن. بۇل ءبىزدىڭ وڭىرگە ءوندىرىس ورىندارىن اشۋعا ينۆەستورلاردىڭ نازارىن اۋدارىپ كەلە جاتقانىن اڭعارتادى.
KGIR پانەلدىك سەسسيالارىندا وڭىرلىك دامۋ پريزماسى ارقىلى 4 نەگىزگى تاقىرىپ تالقىلانادى: وزىق تەحنولوگيالارعا ينۆەستيسيا، وڭىرلىك كلاستەرلەردى دامىتۋ، كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەت جانە ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى.
ايماقتىق كلاستەرلەر ەكونوميكالىق ءوسۋدى ىنتالاندىرۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ولار يننوۆاسيالىق وندىرىستەردى دامىتۋعا جانە ايماقتاردىڭ تۇراقتىلىعىن نىعايتۋعا ۇلەس قوسۋدا.
الەمدىك ەكونوميكالاردىڭ جارتىسىنان كوبى ءقازىردىڭ وزىندە كلاستەرلىك ءتاسىلدى ەنگىزىپ، ءجىو-نىڭ ايتارلىقتاي وسۋىنە قول جەتكىزدى. قازاقستان ءۇشىن جوعارى وڭدەلگەن ونىمگە باعىتتالعان كلاستەرلەردى قۇرۋ جانە ءوز رەسۋرستارىن بارىنشا پايدالانۋ ەكونوميكالىق ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتۋدى جانە ەكونوميكالىق ءارالۋاندىلىقتى قامتاماسىز ەتە الادى.
سونىمەن قاتار، سۋ تاپشىلىعى، كليماتتىڭ وزگەرۋى جانە مەتالل تۇتىنۋدىڭ ارتۋى سياقتى ماڭىزدى جاھاندىق پروبلەمالار تالقىلانادى. جاھاندىق جىلىنۋ قۇرعاقشىلىقتىڭ وسۋىنە اكەلۋى مۇمكىن، بۇل ايماقتاردىڭ ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعىنا ءقاۋىپ توندىرەدى. وسىعان بايلانىستى الدىڭعى قاتارلى تەحنولوگيالار مەن يننوۆاسيالارعا ينۆەستيسيالاۋ وسى قيىندىقتارمەن كۇرەسۋدىڭ نەگىزگى شەشىمى بولا الادى.
پانەلدىك تالقىلاۋلاردا كوتەرىلەتىن تاعى ءبىر قىزىقتى تاقىرىپ – قازاقستاننىڭ ترانزيتتىك الەۋەتى. شاقىرىلعان ساراپشىلار كولىك لوگيستيكاسىنىڭ ىشكى جالپى ءونىمدى ۇلعايتۋ ءۇشىن قانداي مۇمكىندىكتەر بەرەتىنىن جانە قازاقستاننىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋىنا بايلانىستى ترانزيتتىك الەۋەتى زور ەكەنىن ەسكەرسەك، قازاقستاننىڭ قانداي قيىندىقتارى بار ەكەنىن تالقىلايدى.
دەگەنمەن، گەوساياسي ورتاداعى وزگەرىستەر مەن حالىقارالىق ساۋداداعى ترانسفورماسيالار سياقتى قيىندىقتار بار جانە قازاقستان وسى ۋاقىتتى اعىمداعى جاعدايدى ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن پايدالانۋى كەرەك.
