بۇۇ-نىڭ "تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى"كونسەپسياسىنىڭ 1 ءبولىمى كەدەيلىكتى جويۋ ەكەنى بارىمىزگە ءمالىم.دەمەك،الەمدە بەلەڭ العان،وزەكتى ماسەلەنىڭ بىرى-كەدەيشىلىك.
كەدەيشىلىك-ماتەريالدىق دۇنيە مەن قاراجاتتىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيىنە يە بولماۋ جاعدايىن بىلدىرەدى. ادامنىڭ تازا سۋ، تاماق، سانيتارلىق قىزمەت، ءبىلىم، كيىم-كەشەك، باسپانا سياقتى باستاپقى قاجەتتىلىكتەرگە قولجەتىمسىزدىگى ابسوليۋتتىك كەدەيشىلىك دەپ اتالادى. الەمدە 1،7 ملرد-قا جۋىق ادام ابسوليۋتتىك كەدەيشىلىكتە ءومىر سۇرەدى. 800 ملن-نان استام ادام اشتىق پەن تاماق تاپشىلىعى قىسىمىنا ۇشىراپ وتىر. كەدەيشىلىك – قوعامداعى جاعىمسىز قۇبىلىس. بۇل قۇبىلىسقا ادامزات قوعامىندا ورىن بولماۋى كەرەك.
كەدەيشىلىك افريكا مەن ازيانىڭ كەدەي ەلدەرىندە ارتۋىمەن قاتار، الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ كوبى دە كەدەيشىلىك ماسەلەسىنە ۇرىنىپ وتىر. اقش-تا 7 ادامنىڭ ءبىرى كەدەيشىلىك دەڭگەيىنەن تومەن ءومىر سۇرەدى. بۇعان كەرىسىنشە، الەمدەگى ەڭ باي 85 ادامنىڭ 3،5 ملرد كەدەي كولەمىندە بايلىعى بار. الەم تۇرعىندارىنىڭ 20 پايىزى قازىرگى تاڭدا كۇنىنە 1،25 دوللار تابىسپەن ءومىر سۇرەدى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ جاڭا ماقساتتارىنا سايكەس ولاردىڭ سانى 2030 جىلعا دەيىن 3 پايىزعا تومەندەۋى ءتيىس.
ەلىمىزدى كەدەيشىلىكتەن قۇتقارۋ ماقساتىندا مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى، ەنەرگەتيكا، ساۋدا جانە ينتەگراسيا، ەكولوگيا مينيسترلىگى بىرلەسىپ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋ» ۇلتتىق جوباسىن ازىرلەدى. ەكونوميكالىق ءوسۋ حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋ ءۇشىن نەگىز جاسايدى، ءبىراق، الەۋمەتتىك پروبلەمالاردى شەشۋ ءۇشىن مىنادىي شارالاردى قولدانۋ قاجەت:
-تابىستار سالاسىندا ەڭ تومەنگى الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردى قامتاماسىز ەتۋ، ولاردىڭ باستاپقى نەگىزى ماڭىزدى ومىرلىك قاجەتتىلىكتەر مەن قىزمەتتەردىڭ الەۋمەتتىك قاجەتتى دەڭگەيىن كورسەتەتىن ەڭ تومەنگى تۇتىنۋ بيۋدجەتى بولۋى كەرەك،؛
-سالا ارالىق جانە سالا ىشىلىك دەڭگەيدە، مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك سەكتورلار اراسىندا، سونداي-اق، كاسىپورىن ىشىندە جۇمىس كۇشىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن بىردەي جاعدايلار جاساۋ (ەڭبەككە اقى تولەۋدىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى ءرولىن كۇشەيتۋ، ەڭبەككە اقى تولەۋدىڭ ەڭ تومەنگى، ورتا جانە ەڭ جوعارى دەڭگەيلەرى اراسىنداعى اراقاتىناستى رەتتەۋ، سالىق سالۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ؛
-رەسپۋبليكادا ورتا تاپتىڭ قالىپتاسۋى جونىندەگى ساياساتتى قالىپتاستىرۋ مەن جۇزەگە اسىرۋ. وسى ماقساتتا حالىقتىڭ تابىستارىن تۇبەگەيلى كوتەرۋمەن بىرگە جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ، ءبىلىم بەرۋ تەحنولوگيالارىن دامىتۋ، جيناق اقشانىڭ، مەنشىكتىڭ قورعالۋىنا كەپىلدىكتى كۇشەيتۋ جانە ت.ب. جونىندەگى شارالار قاجەت؛
-اۋىلداعى ەڭبەكپەن قامتىلۋ قۇرىلىمىنىڭ يندۋستريالىق ەڭبەكتىڭ ۇلەسىن ۇلعايتۋ جاعىنا قاراي وڭتايلاندىرۋ قاجەت دەگەن ۇسىنىستار ايتىلدى.
2023 جىلى 1 شىلدەدەن باستاپ كەدەيلىك شەگى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70%-نا تەڭ بولماق.ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى 2023 جىلعى 19 مامىرداعى «كەدەيلىك شەگىنىڭ مولشەرىن انىقتاۋ تۋرالى» بۇيرىقتى بەكىتتى. 2023 جىلى 1 قاڭتاردان باستاپ ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى – 40 567 تەڭگە. سايكەسىنشە، كەدەيلىك شەگى 28 397 تەڭگە بولادى.وسىلايشا، بۇل كورسەتكىش قازىرگى ۋاقىتتا قولدانىستاعىمەن سالىستىرعاندا وزگەرمەيدى.ءبىراق 2025 جىلى 1 قاڭتاردان باستاپ كەدەيلىك شەگى ورتاشا تابىستىڭ 50% مولشەرىندە ايقىندالادى.كەدەيشىلىكپەن كۇرەس-امبەباپ جولى كوپ بولعانمەن شەشىمىن تابۋ قيىن وزەكتى ماسەلە.ەل بولىپ كەدەيشىلىكتەن قۇتىلۋدىڭ،تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن تاپقانىمىز دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن.ەل بىرىكسە الىنبايتىن قامال جوق.
تىلەپبەرگەنوۆ و.ن.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتى قىلمىستىق قۇقىق، قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ جانە كريميناليستيكا كافەدراسىنىڭ اعا-وقىتۋشىسى،زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
ەل-تۇتقا ستۋدەنتتەر كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى
