ساياساتكەر، قوعام بەلسەندىسى، "بايتاق" جاسىلدار پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى ازاماتحان ءامىرتاي قازاقستاندا عالىمداردىڭ مارتەبەسى تومەن ەكەنىن، توتەنشە جاعدايلار كەزدە ولاردى وسى ىسكە تارتۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

"قازاقتا ءسوز بار. "قويشى كوپ بولسا قوي ارام ولەدى" دەيدى. دەپۋتاتتار ءبىر جاعىنا تارتىپ، ۇكىمەت ءبىر جاعىنا تارتىپ، قوعامدىق ۇيىمدار ءبىر جاعىنا تارتىپ، حالىقتىڭ اراسىندا جۇرگەندەر بلوگەر بولىپ، تاڭعالامىن، وزدەرىن اقىلدى، سۋپەر ادام سياقتى كورسەتكىسى كەلەدى. اقىماقتار عوي. قاراپايىم زاتتاردى ىستەي المايتىن ادامدار وزدەرىن اقىلدى كورسەتكىسى كەلەدى.

ءبىز سۋ شارۋاشىلىعىندا ەڭ ءبىرىنشى عالىمداردى جۇمىلدىرۋىمىز كەرەك. جاڭاي ساعين دەگەن عالىم پارتيامىزدىڭ عىلىمي كەڭەسىنە قاتىستى. ءقازىر امەريكا قۇراما شتاتتارىنا كوشىپ كەتكەن. سول جاقتا تۇرادى. 30 جىلدىڭ ىشىندە عىلىم اكادەمياسىن جاۋىپ، عىلىمي ينستيتۋتتارىمىزدىڭ ءبارىن بىت-شىتىن شىعاردىق. عىلىمي ينستيتۋتتار بولعاننىڭ وزىندە مينيسترلىككە قارادى. ءمينيستردىڭ وزىنە ەمەس دەپارتامەنتتىڭ باسشىسىنا، كوميتەتتىڭ ءبىر مامانىنا قارادى. سويتتىك تە عىلىمدى بايعۇس جاساپ جىبەردىك. عالىمدار گرانت الامىز دەپ انا جاققا شاپتى، مىنا جاققا شاپتى. ءسويتىپ، عىلىمدارىمىز جوق بولدى. كەڭەس وداعىندا ءبىرىنشى بۋىن عالىمدارىمىز بولدى. ەكىنشى بۋىن دا بولدى. ءۇشىنشى بۋىن جوعالدى. 90-جىلدارى جابايى كاپيتاليزم ەنگەن كەزدە عىلىمنىڭ بىت-شىتىن شىعاردىق.

...عالىمدارمەن جۇمىس جاساۋ ءۇشىن ۇكىمەت، مينيسترلىكتەر كوكىرەگىن كوتەرىپ، وزدەرىن جوعارى ساناماۋى كەرەك، ولاردى تۇسىنە ءبىلۋى كەرەك. بىزدە زاڭدىق نورمادا عالىمداردىڭ بەدەلى تومەن"، - دەدى ساراپشى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا.

سونداي-اق، ساياساتكەر توتەنشە جاعدايدان پايدا كورىپ قالعىسى كەلەتىندەر بار ەكەنىن دە ايتتى. 

"توتەنشە جاعدايلاردا كىم پايدا كورۋشى؟ توتەنشە جاعدايلار بولماسا، توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىندە جۇمىس جوق بولىپ قالادى عوي. اكىمدەردىڭ دە قورجىنىنا، قالتاسىنا اقشا تۇسپەي قالادى. ولار، ارينە، سونداي جاعدايدى تۋدىرادى. سوعان ەرىكسىز بارعان سياقتى بولىپ كورىنەدى دە جەكە مۇددەسىنە بايلانىستى شەشىپ الادى. جەمقورلىق اگەنتتىگى مۇنى جاقسىلاپ زەردەلەسىن. قاپ جەتپەي قالىپ، حالىق قيىنشىلىق كورگەننەن باييتىن ادامدار بار. باييتىن ادامدار - توتەنشە جاعدايدان پايدا كورەتىن ادامدار. جەمقورلىققا قارسى اگەنتتىك سولارمەن كۇرەسۋ كەرەك. سيىر ۇرلاعان، بۇزاۋ ۇرلاعانداردى ەمەس، سولارمەن كۇرەسۋ كەرەك"، - دەدى ول.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن 1981-1995 جىلدارى قازاقستاننىڭ سۋ شارۋاشىلىعىن باسقارعان ناريمان قىپشاقبايەۆ ەلدەگى توتەنشە جاعدايعا پىكىر ءبىلدىردى. ينجەنەر، گيدروتەحنيك قىپشاقبايەۆ وسى سالادا ماماندار قاڭعىرىپ كەتكەنىن ايتتى.

"مينيسترلىكتى كۇشەيتۋ كەرەك. سۋ شارۋاشىلىق مەكەمەلەرىن وبلىستىق دەڭگەيدە، اۋداندىق دەڭگەيدە كۇشەيتۋىمىز كەرەك.

...سۋ ماماندارى قاڭعىرىپ كەتتى. ونى دا بىرنەشە جىل ايتتىم. استانادا وتىرىپ ەگىس ەگۋ، استانادان وتىرىپ ەگىستىكتى سۋارۋ دەگەندى تۇسىنبەيمىن. ءبارى اۋىلدا، وبلىستا بولۋ كەرەك. كانال سوندا، سۋ سوندا، جەر سوندا، شارۋا قوجالىقتارى دا سوندا.

سۋ مامانى سوندا بولۋ كەرەك. استانانىڭ ماڭايىندا سونىڭ ءبارىن جيناقتاۋ دەگەن اۋرۋعا ۇشىرادى. ەل اقىلداساتىن ماماندار تابىلماي جاتىر"، - دەدى ول.