ستاتيستيكا اگەنتتىگىنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى انار مەشىمبايەۆا 2009 جىلى ساناقتان كەيىن 746 ميلليون تەڭگە كولەمىندە اقشا جىمقىردى دەگەن ايىپپەن 5 جىل جازاسىن وتەپ شىققان بولاتىن. ەكس-شەندى كەيىن "ءومىر سىناق" اتتى كىتاپ تا شىعارعان. ول Nege.kz سايتىنا بەرگەن سۇحباتىندا نازاربايەۆ پەن ماسىموۆكە، قوجامجاروۆقا قاتىستى ءبىراز شىندىقتىڭ بەتىن اشتى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
2009 جىلى مەشىمبايەۆا مەن ونىڭ ەكى ورىنباسارىنا قاتىستى اتىشۋلى قىلمىستىق ءىس قوزعالعان بولاتىن. ارتىنشا شەنەۋنىك تۇركيا اسىپ، كەيىن ماسكەۋگە كەتكەنى ەل اۋزىندا ءجۇردى. ءتىپتى ول 3 جىل كولەمىندە ىزدەۋدە بولدى. بۇرىنعى ءتوراعانىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي شەشىمگە ول نازاربايەۆتىڭ بۇيرىعىمەن بارعان.
"ەلدەن كەتپەيمىن، ەگەر قاشسام، شىنىمەن "اقشانى ۇرلادى" دەپ ايتادى" دەدىم. ءبىراق پرەزيدەنت "ەشتەڭەدەن قورىقپا. ءارى كەتسە، ءبىر جىل نەمەسە ءبىر جارىم جىلدان كەيىن قايتارىپ الامىز. ول كەزدە ءبارى تىنىشتالادى" دەدى.
ەڭ باستىسى "سەنىڭ ەكى ورىنباسارىڭ دا تۇرمەگە وتىرمايدى" دەگەن ۋادە بەرگەن. نەگىزى سول ەكەۋىن بوساتسىن دەپ كەتىپ قالعان ەدىم.
ءوز باسىم پرەزيدەنتكە سەندىم عوي. "سوتتالىپ كەتەم-اۋ" دەگەن تيتتەي دە كۇمان بولمادى. ال كەيىن "بالكىم، كەتپەگەندە باسقاشا بولار ما ەدى" دەگەن وي دا كەلدى. ءبىراق ناقتى بىلمەدىم. مۇمكىن، ەلدەن كەتپەسەم، ءبارىبىر سوتتاپ جىبەرەتىن بە ەدى.
ءبىز ءبارى ادىلەتتى، شىنايى بولادى دەپ كۇتتىك. الايدا ولارعا بۇل ويىن سياقتى.
بىرەۋ بىلاي ايتسا، وعان سەنەدى، ەكىنشى بىرەۋ باسقاشا پىكىر بىلدىرسە، "تۇرمەگە وتىرعىزايىق، ساباق بولسىن" دەيدى. ولار ادامنىڭ ءومىرىن ەمەس، ساياساتتى ويلايدى. بۇل جەردە بىزگە قارسى جۇمىس ىستەگەن قارجى پوليسياسىنىڭ باسشىسى قايرات قوجامجاروۆ قانا ەمەس، ارنايى توپ بولدى عوي"، - دەپ اڭگىمەلەدى سوتتى بولعان بۇرىنعى شەنەۋنىك.
مەشىمبايەۆانىڭ سوزىنشە، سوتتا ساناققا بلانك، قۇرال-جابدىق ۇسىنعان قوسالقى مەردىگەر كومپانيالار سالىق تولەمەي، قاراجاتتى جالعان ەسەپ-شوتتارى ارقىلى قولما-قول اقشاعا اينالدىرعانىن دالەلدەي الماعان.
"ونىڭ ءبارىن ايتتىق قوي. ءبىراق بۇل سوتقا كەرەك ەمەس ەدى. قارجى پوليسياسى قالاي جەتكىزدى، سوت سونى جازا سالدى. بۇل كومپانيا ماعان ەشقانداي قارجىنى پارا رەتىندە ۇسىنعان جوق. الايدا قارجى پوليسياسى "كومپانيا قولما-قول اقشانى مەشىمبايەۆاعا پارا بەرۋ ءۇشىن شىعارعان" دەگەن ءۋاج ايتتى. سونداي-اق، "بۇل قارجىنى مەنى الدى جانە سول كەزدەگى پرەمەر-مينيستر كارىم ماسىموۆكە بەردى" دەپ شىعاردى. ءبىراق اقشانى مەنىڭ العانىم جانە ماسىموۆكە بەرگەنىم تۋرالى دالەل ىزدەگەن دە جوق. قارجى پوليسياسىنا ءماسىموۆتى ورنىنان الۋ كەرەك بولدى.
سەبەبى سول كەزدە ءبارى كەلەسى پرەزيدەنت ءماسىموۆ بولادى دەپ كۇتتى. مەنىڭشە، مۇنىڭ ءبارى ءماسىموۆتى ورنىنان كەتىرۋ ءۇشىن جاسالدى.
بۇعان قالاي كوز جەتكىزدىم دەيسىز عوي. ەكى ورىنباسارىمنىڭ باسىنا قاپ كيگىزىپ، "مەشىمبايەۆا پارا الىپ، ونى ماسىموۆكە اپارىپ بەرگەنىن راستاڭدار!" دەگەن. سوسىن ولاردان كەيىن ماعان ءدال سولاي جاساپ، "اقشانى ءماسىموۆ الدى" دەپ ايتقىزباقشى بولدى. بار جوسپارى – ءماسىموۆتى قاماتۋ. ارينە، ەكى ورىنباسارىم دا ماعان قارسى ەشتەڭە دەگەن جوق. سەبەبى ورىنباسارلارىما دا ەشكىم پارا بەرگەن جوق. جوقتى بار دەپ قالاي ايتادى؟" - دەيدى ول.
مەشىمبايەۆا نازاربايەۆ تۋرالى دا قانداي پىكىردە ەكەنىن ايتتى.
"ءوتىنىشتى سوتتالعان ءار ادام جازا الادى. ءبىراق مەن وندا كىنالىمىن دەگەن جوقپىن. "مەن ەشتەڭە ۇرلاعان جوقپىن. مەنىڭ ەرتە شىعۋىما قولۇشىن بەرىڭىز" دەپ ستاتيستيكا سالاسىنا مودەرنيزاسيا جاساعانىمدى قىسقا عانا جازدىم. ءبىراق ول كىناسىز ەكەنىمدى سول كەزدە دە ءبىلدى، ءقازىر دە بىلەدى. سول ءۇشىن ەرتەرەك شىعاردى دەپ ويلايمىن. جالپى بىرەۋگە باعا بەرەتىن نيەتىم جوق. بالكىم، ول كىسى ومىردەن وتكەن سوڭ ناقتى باعاسىن الاتىن شىعار. "ۋاقىت – بەزبەن" دەيدى عوي.
پرەزيدەنت بوپ تۇرعاندا ەل ءۇشىن دۇرىس شەشىم قابىلداعان كەزدەرى كوپ. ءبىراق سوڭعى كەزدە ءوزىنىڭ جانە وتباسىنىڭ اينالاسىنداعى بىلىقتارى مەن قىلمىستارى اشكەرە بولۋى قوعامدا تەرىس كوزقاراس تۋعىزدى.
شىن مانىندە، بىزدەگى بايلىقپەن حالقىمىز وتە جاقسى ءومىر ءسۇرۋى ءتيىس ەدى. ەگەر زاۋىت، فابريكالارعا، ونەركاسىپكە دەر كەزىندە مودەرنيزاسيا جاساپ، اقشانى سول جەرگە قۇيعاندا ءقازىر باسقا، گۇلدەنگەن قازاقستان بولۋى مۇمكىن ەدى"، - دەدى ول.
ەكس-شەندى باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان ۋاقىتىن "جاۋعاشتى" ايەلدەر كولونياسىندا وتكىزگەن.
