كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيالارعا قارسى ۆاكسينالار قاۋىپسىزدىكتىڭ جوعارى دەڭگەيىنە يە، اۋىر جاعدايلاردى جانە اۋرۋحاناعا جاتقىزۋدى ازايتادى، كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيالاردان ءولىم جايتتارىن ازايتۋعا كومەكتەسەدى.
كەڭ تارالعان COVID-19 ۆاكسيناسياسى جوعارى ءقاۋىپتى توپتاعى كەز كەلگەن ادامدى كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيالاردىڭ اۋىر اسقىنۋلارى مەن ولىمىنەن قورعاۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى بولىپ تابىلادى.
پفايزەر ۆاكسيناسى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (دسۇ) 12 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردى، جۇكتى جانە بالا ەمىزەتىن انالاردى ۆاكسيناسيالاۋ ءۇشىن ۇسىنادى.
قازىرگى ۋاقىتتا الەمنىڭ 20-دان استام ەلىندە 12 جاستان باستاپ، جەكەلەگەن ەلدەردە 3 جاستان باستاپ (جۇڭگو) جانە 5 جاستان باستاپ (اقش) جاسوسپىرىمدەرگە ۆاكسيناسيا جۇرگىزىلۋدە.
امەريكادا پفايزەر وندىرەتىن ۆاكسينا شامامەن 8 ميلليون ادام ەگىلدى، ونىڭ ىشىندە 5 جاستان اسقان بالالاردى ۆاكسيناسيالاۋ باستالدى، قىتايدا – 2021 جىلدىڭ قازان ايىندا 3 جاستان 17 جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىندا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسياعا قارسى بەلسەندىلىگى جويىلعان وتاندىق ۆاكسينانى شۇعىل قولدانۋ قابىلداندى جانە اتالعان جاستاعى 60 ميلليوننان استام بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر ەگىلدى.
اعىمداعى جىلدىڭ تامىز ايىنىڭ سوڭىندا كانادادا 58%-عا دەيىن 12-17 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەر كۆي-گە قارسى تولىق ەگىلدى.
قازاقستاندا 12-18 جاس ارالىعىنداعى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر، جۇكتى جانە بالا ەمىزەتىن انالار اراسىندا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيانىڭ الدىن الۋ ءۇشىن حالىقتىڭ وسى توپتارىنداعى قاۋىپسىزدىكتىڭ جانە جوعارى تيىمدىلىكتىڭ دالەلدى بازاسى بار پفايزەر وندىرەتىن ۆاكسينانىڭ قولجەتىمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلدى.
قازاقستاندا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيالارعا قارسى ۆاكسيناسيا تەگىن جۇرگىزىلەدى جانە ەرىكتى بولىپ تابىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» كودەكسىنىڭ 77-بابىنا سايكەس كەز كەلگەن مەديسينالىق ءراسىم، ونىڭ ىشىندە ۆاكسيناسيا ەگىلۋشىنىڭ كەلىسىمىمەن عانا جۇرگىزىلەدى. 12 جاستان 17 جاسقا دەيىنگى جاسوسپىرىمدەردى ۆاكسيناسيالاۋعا اتا-انالارىنىڭ نەمەسە ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ حاباردار ەتىلگەن جازباشا كەلىسىمىمەن عانا جول بەرىلەدى. قازاقستاندا ۆاكسيناسيادان باس تارتقانى ءۇشىن اكىمشىلىك نەمەسە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلماعان.
12 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى جاسوسپىرىمدەردى ۆاكسيناسيالاۋ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ ەگۋ كابينەتتەرىندە جۇرگىزىلەدى، اتا-انالارىنىڭ نەمەسە زاڭدى وكىلدەرىنىڭ قالاۋى بويىنشا جاسوسپىرىمدەر مەديسينالىق ۇيىمنىڭ ەگۋ پۋنكتتەرىندە ەگىلۋى مۇمكىن.
مەكتەپ بەكىتىلگەن مەديسينالىق ۇيىم جاسوسپىرىمدەردى ۆاكسيناسيالاۋ ءۇشىن ەگۋ بريگادالارىنىڭ مەديسينالىق قىزمەتكەرلەرىن دايارلاۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
ۆاكسينانىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن تيىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ساقتاۋ مەن تاسىمالداۋدىڭ ءارتۇرلى دەڭگەيلەرىندە «سۋىق تىزبەك» قامتاماسىز ەتىلەدى.
پفايزەر ءوندىرىسىنىڭ ۆاكسيناسى مينۋس 60-90°C تەمپەراتۋرادا وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارمالارىنىڭ قويمالارىندا ساقتالادى.
ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى مەن مەديسينالىق ۇيىمداردىڭ ەگۋ پۋنكتتەرىندە كۇنتىزبەلىك 31 كۇنگە دەيىنگى مەرزىمگە پليۋس 2-8°C تەمپەراتۋرادا ساقتالادى.
مەكتەپ بەكىتىلگەن مەديسينالىق ۇيىم جانە مەكتەپ باسشىلىعى مىنالاردى قامتاماسىز ەتەدى:
- ق ر دسم №361 بۇيرىعىنا سايكەس سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتارعا سايكەس ەگۋ كابينەتتەرىن جابدىقتاۋ؛
- العاشقى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋگە ارنالعان پرەپاراتتاردىڭ بولۋى؛
- كوپ جينالۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ەگىلەتىن ادامداردىڭ اعىنىن شەكتەۋ؛
- ۆاكسيناسياعا دەيىن كۇتۋ ءۇشىن ءۇي-جاي ءبولۋ جانە الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ شارتىمەن ۆاكسيناسيادان كەيىن باقىلاۋ ءۇشىن جەكە ءۇي-جاي ءبولۋ؛
-مەكتەپ جانە مەديسينالىق ۇيىم پسيحولوگتارىن جاسوسپىرىمدەردى COVID-19-عا قارسى ۆاكسيناسيالاۋعا تارتۋ.
پفايزەر وندىرگەن ۆاكسينامەن ۆاكسيناسيالاۋ الدىندا
- اتا-اناسىنىڭ نەمەسە زاڭدى وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن 12 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى ەگىلەتىن ادامعا تەكسەرۋ جانە سۇراۋ جۇرگىزىلەدى؛
- يممۋنداۋعا قارسى كورسەتىلىمدەر بولماعان جاعدايدا، ەگۋدى جۇرگىزۋگە رۇقسات رەسىمدەلەدى،
- ەگىلەتىن ادامعا جانە/نەمەسە ونىڭ اتا-اناسىنا (زاڭدى وكىلىنە) پروفيلاكتيكالىق ەگۋ، ىقتيمال رەاكسيالار مەن يممۋنداۋدان كەيىن جاعىمسىز جايتتار، ەگۋدەن باس تارتۋ سالدارى تۋرالى تولىق جانە وبەكتيۆتى اقپارات بەرىلەدى.
ۆاكسيناسيادان كەيىن
ۆاكسيناسيالانعان ادام ۆاكسيناسيادان كەيىن 30 مينۋت ىشىندە ۆاكسينانى العان جەردە مەديسينا قىزمەتكەرىنىڭ باقىلاۋىندا بولادى.
ۆاكسيناسيادان كەيىن كەلەسى كۇتىلەتىن رەاكسيالار بولۋى مۇمكىن:
- ينەكسيا ورنىنداعى اۋىرسىنۋ، ءىسىنۋ، شارشاعىشتىق، باس اۋرۋى، بۇلشىقەت اۋىرۋى، بۋىن اۋىرۋى، قالتىراۋ، ديارەيا، قىزبا؛ اتالعان رەاكسيالاردىڭ كەيبىرى 12-15 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەردە ەرەسەكتەرگە قاراعاندا ءبىرشاما ءجيى كەزدەسكەن؛
ينەكسيا ورنىنداعى قىزارۋ، جۇرەك اينۋ، قۇسۋ؛
ليمفا تۇيىندەرىنىڭ ۇلعايۋى، السىزدىك، قولدىڭ اۋىرۋى، ۇيقىسىزدىق، ينەكسيا ورنىنداعى قىشۋ، بورتپە نەمەسە قىشۋ سياقتى اللەرگيالىق رەاكسيالار جانە ت. ب.
يممۋنداۋدان كەيىن جاعىمسىز سالدارلار تۋىنداعان جاعدايدا - مەديسينالىق كومەككە جۇگىنۋ قاجەت.
پفايزەر ءوندىرىسىنىڭ ۆاكسيناسىمەن ۆاكسيناسيالاۋعا قارسى كورسەتىلىمدەرى:
- بەلسەندى زاتقا نەمەسە پرەپاراتتىڭ كەز-كەلگەن باسقا كومپونەنتتەرىنە اللەرگيا؛ جۇمىرتقا نەمەسە جەلاتينگە اللەرگيانىڭ بولۋى ۆاكسيناسيا ءۇشىن قارسى كورسەتىلىم نەمەسە ەسكەرتۋ ەمەس، ويتكەنى ۆاكسينادا بۇل كومپونەنتتەر جوق.
- 12 جاسقا دەيىن؛
- 16 اپتاعا دەيىنگى جۇكتىلىك.
ءجىتى ينفەكسيالىق اۋرۋلارى بار ادامدار ءۇشىن جانە سوزىلمالى اۋرۋلارى اسقىنعان كەزەڭدە كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيالارعا قارسى ۆاكسيناسيالاۋدى كەيىنگە قالدىرۋ كەرەك.
پفايزەروندىرىسىنىڭ ۆاكسينامەن ۆاكسيناسيالاۋ كەستەسى:
1 دوزاسى - كەز كەلگەن نولدىك كۇن؛
2 دوزا - ءبىرىنشى دوزانى العاننان كەيىن 21-دەن 28 كۇنگە دەيىنگى ارالىقپەن.
ۆاكسيناسيانىڭ ارتىقشىلىقتارى:
- ينفەكسيانىڭ اۋىر اعىمى مەن اسقىنۋىنىڭ الدىن الادى
- ەگىلگەندەردى عانا ەمەس، اينالاداعىلاردى دا (اعا-ىنىلەر، اپا-سىڭلىلەر، تۋىستار) قورعايدى
- "ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى" قالىپتاستىرادى
- يممۋنيزاسيادان كەيىن الىنعان "ۆاكسيناسيا پاسپورتى" ءسىزدىڭ ساپارىڭىزدى جەڭىلدەتەدى.
ۆاكسيناسيا جۇرگىزەر الدىندا كوروناۆيرۋسقا كۆي مەن انتيدەنەلەردىڭ بولۋىنا تەكسەرۋ جۇرگىزىلمەيدى.
كۆي-مەن اۋىرىپ جازىلعان ادامدار ساۋىققاننان كەيىن 6 ايدان سوڭ، ۆاكسيناسيالاۋ الدىنداعى جاي-كۇيىن باعالاۋدى ەسكەرە وتىرىپ، كۆي-عا قارسى ۆاكسيناسيالاۋعا جاتادى. كۆي-مەن اۋىرىپ جازىلعان ادامداردى ساۋىققاننان كەيىن 3 ايدان سوڭ ۆاكسيناسيالاۋعا جول بەرىلەدى.
