حالىقارالىق قارجى ورتالىعى «استانا» الاڭىندا ءوتىپ جاتقان XII حالىقارالىق «انتيكونترافاكت» فورۋمىندا تەمەكى جانە نيكوتين ونىمدەرىنىڭ كونترابانداسى مەن كونترافاكتىسىنە ارنالعان باسپا ءسوز كونفەرەنسياسى ءوتتى.
«انتيكونترافاكت» فورۋمى – ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق (ەاەو) اۋماعىنداعى كونترافاكتىگە جانە جالعان ونىمدەرگە قارسى ءىس-قيمىل بويىنشا ءىرى ءارى ماڭىزدى ىسكەرلىك شارا. فورۋمدى ەاەو-عا ءتوراعالىق ەتۋشى مەملەكەت وتكىزەدى. بۇعان دەيىن فورۋم قازاقستان، بەلارۋس، ارمەنيا، قىرعىزستان، رەسەي استانالارىندا جانە باسقا ەلدەردە ۇيىمداستىرىلعان. قاتىسۋشىلار زاڭسىز ساۋدانىڭ اۋقىمىن، ونىڭ ەكونوميكا مەن حالىق دەنساۋلىعىنا تيگىزەتىن زارداپتارىن جانە ماسەلەنىڭ شەشىمىن تالقىلايدى.
ەاەو ەلدەرىندە كونتراباندالىق تەمەكى ساتۋدان تۇسپەگەن سالىق تۇسىمدەرىنىڭ جالپى سوماسى جىل سايىن ءوسىپ، سوڭعى جىلدارى شامامەن 1،9 ميلليارد دوللاردى قۇراعان. قازاقستان – ەاەو-نىڭ ەكىنشى ءىرى قاتىسۋشىسى – 2023 جىلى 32 ميلليارد تەڭگە جوعالتتى.
كونترافاكتىلىك ونىمدەر كولەمى ارتۋدا
QazSpirits قاۋىمداستىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى دميتريي جۋكوۆتىڭ ايتۋىنشا، كونترافاكتىلىك تەمەكى جانە نيكوتين ونىمدەرىنىڭ كولەمى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى:
– تەمەكى كونترافاكتىسىنە قاتىستى جاعداي ءماز ەمەس. 2019 جىلدان بەرى بۇل كورسەتكىش ۇنەمى ءوسىپ كەلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ساتىلاتىن تەمەكىنىڭ 10%-دان استامى زاڭسىز اينالىمدا. بۇل سالا مەن بيۋدجەت ءۇشىن ايتارلىقتاي شىعىن، – دەدى ول.
ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وكىلى ەركەن ناۋرزبەكوۆ زاڭسىز ونىمدەردەن كەلەتىن سالىقتىق شىعىنداردىڭ اۋقىمىن ايتا كەلە، بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بيلىك، بيزنەس جانە قوعامنىڭ كۇش-جىگەرىن بىرىكتىرۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى:
– مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى جانىنان كونتراباندا مەن كونترافاكتىگە قارسى كۇرەس جونىندەگى جەدەل شتاب قۇرىلدى. بۇل شتاب نارىق قاتىسۋشىلارىنىڭ كۇش-جىگەرىن بىرىكتىرىپ، كولەڭكەلى اينالىم تۋرالى مالىمەتتەردى جيناقتاپ، شەشۋ جولدارىن ۇسىنادى، – دەدى ول.
حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرى
فورۋمدا ساراپشىلار زاڭسىز تاۋارلاردىڭ جەتكىزۋ ارنالارىنىڭ بەلگىلى سحەمالارىن اتاپ ءوتتى. ءبىر مىسال – زاڭسىز جۇكتىڭ الدىمەن بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنەن يرانعا پاروممەن جەتكىزىلىپ، سودان كەيىن جۇك كولىكتەرىمەن يران، اۋعانستان، تاجىكستان ارقىلى ترانزيتپەن تاسىمالدانۋى. قازاقستانعا بۇل تاۋارلار قىرعىزستان ارقىلى وتەدى.
رەسەيدەگى جاعداي دا كۇردەلى: 2024 جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا زاڭسىز تەمەكى اينالىمىنان بيۋدجەت شىعىنى 50،4 ميلليارد ءرۋبلدى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 8،7%-عا كوپ.
شەشۋ جولدارى
فورۋمدا زاڭسىز اينالىمعا قارسى كەلەسى شارالار ۇسىنىلدى:
عىلىمي نەگىزدەلگەن اكسيزدىك ساياساتتى ازىرلەۋ؛
شەكارالىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋ، اتاپ ايتقاندا، قىرعىزستاننىڭ جۇك تەكسەرۋ پۋنكتتەرىن قاتاڭ باقىلاۋ جانە قازاقستاننىڭ شەكارالاس ايماقتارىندا الدىن الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ؛
ونىمدەردى سيفرلىق تاڭبالاۋ جانە زاڭدىلىعىن تەكسەرۋگە ارنالعان ءموبيلدى قوسىمشالاردى ەنگىزۋ.
فورۋم قاتىسۋشىلارى زاڭنامانى كۇشەيتۋدى نەگىزگى شەشىم رەتىندە اتادى. بۇل شارالاردى ەاەو ەلدەرىندە قولدانۋ زاڭسىز اينالىمعا جول بەرمەۋگە ىقپال ەتەدى.
