Dalanews: Toǵjan hanym, jańadan quryp jatqan bolashaq partıańyz qutty bolsyn! HAQ – dep at beripsizder. Áńgimeni osydan bastasaq. HAQ degen qysqartylǵan sóz be, álde shyndyq uǵymynyń balamasy ma?
T.Qojalıeva: Haq degen qazaqtyń ejelden beri kele jatqan tól sózi. Haq – shyndyq, aqıqat, adaldyq degen sıaqty ártúrli balamasy bar sóz ǵoı. Al qazir bizdiń elimizge ne jetpeıdi?
Meniń óz oıym, bizge shyndyq jetispeıdi. Sondyqtan, HAQ-tyń – «Halyqqa adal qyzmet» degen maǵynasy bar.
Dalanews: Partıanyń baǵyt-baǵdary qalaı? Maqsat-múddesi ne? Quramynda kimder bar? Ádette, bizdiń partıalardyń bireýi kásipkerlerdiń múddesin qorǵaıdy. Ekinshisi – ekologıanyń janashyry. Endi bireýleri opozısıada júr degendeı...
T.Qojalıeva: Negizgi baǵyt-baǵdarymyz ben maqsat-múddemiz aıqyn. Dál qazirgi jaǵdaıda memleketimiz qaıta qurýdy qajet etip tur. Memleketti qaıta qurý úshin birinshi Konstıtýsıa durys jumys isteýi kerek.
Ekinshi – barlyq azamattardyń quqy birdeı bolý kerek. Jasyratyny joq, qazir bizdiń elde sheneýnikterdiń óz zańy bar. Sodan keıin partıa qatarynda bolmasań, ne Májiliske, ne máslıhatqa kire almaısyń. Bul ekeýine kire almasań, memlekettiń zań-jobalaryna aralasa almaısyń.
Mine, bizdiń memlekette zańǵa baǵynbaıtyn, quqyǵy bólek osyndaı toptar bar. Bul memleket saıasatyna da, zańyna da jat nárse. Qazaqstanda barlyq azamattardyń quqy birdeı bolýy kerek.
Bizdiń partıanyń quramyna kelip jatqandar jańasha oılaıtyn adamdar. Olar – jastar, olar – jasy alpysqa jaqyndaǵan, ómirden kórgeni kóp, tájirıbesi mol azamattar.
Bizdiń ustanym: basqa partıalardy jamandaý emes. Nemese eskini dattap, jańany maqtaý emes. Burynǵyny jamaǵanda eshnárse ózgermeıdi. Sondyqtan biz eski júıege «útir» qoıyp, jańa jolǵa «lep» belgi qoıǵymyz keledi.
Qazir bir qyzyǵy, jurt ótken tarıhymyzdy, basyp ótken jylymyzdy jappaı jamandaýǵa kóshti. Ony jamandaǵannan ne ózgeredi? Eshnárse ózgermeıdi. Sol úshin biz barymyzdy baǵalaı otyryp, alǵa qadam basýymyz kerek.
Dalanews: Ótken joldyń kemshiligin aıtpasaq, bolashaǵymyz bulyńǵyr bolmaı ma?
T.Qojalıeva: Bul jerdegi meniń aıtaıyn degenim mynaý edi: saıasatkerler nemese zıaly qaýym bolsyn, bári elimizdiń jaǵdaıyn basqa memlekettermen salystyryp qaraıdy. Buryn damyǵan Eýropamen salystyratynbyz. Sońǵy jyldary Ózbekstanmen salystyratyn boldyq ózimizdi. Ózbekstanda ómir súrý jaıly, jeńil eken, ekonomıkasy órlep jatyr dep qyzyǵa, qyzǵana qarap júrmiz. Tipti jastarymyz Eýropanyń qaı eline kóship ketsek eken deıtin boldy. Ol qupıa emes.
Alaıda bizdiń memlekette bári bar. Jerimiz keń. Jer asty baılyǵymyz mol. Munaı men gaz, ýran, altyn men kómirdiń eń baı qory bizdiń memlekette ǵana bar. Mal sharýashylyǵyna da, egin sharýashylyǵyna da qolaıly aýa raıymyz, jer jaǵdaıymyz jetkilikti.
Solaı bola tura, memleketti, halyqty osyndaı jaǵdaıǵa jetkizdik. Oǵan bılikti kinálaıtynymyz anyq. Biraq halyq bárine nemquraıdylyqpen qaraıdy.
Saılaýǵa da, basqaǵa da jaýapkershilikpen qaramaımyz. «Meniń daýysymsyz da saılaý ótedi» dep, saılaýǵa barmaımyz. Bıliktiń shyǵaryp jatqan zańyna aralaspaımyz, óz pikirimizdi aıtpaımyz. Qysqasy, aldymen kiná ózimizden...
Biz kásipkerlerdiń nemese ekologıanyń janashyry emespiz. Eýropadaǵy sıaqty geılerdiń de týyn kótermeımiz. Biz olar sıaqty naqty bir salamen ǵana shektelmeımiz. Bizdiń baǵyt ta, maqsatymyz da jalpy qoǵamdy ózgertý, júıeni ózgertý.
Dalanews: HAQ kimniń jobasy eken degen áleýmettik jelidegi oqyrmandar suraǵyn da qoıa keteıin...
T.Qojalıeva: Biz eshkimniń jobasy emespiz. Jurttyń aldynda anaýmyz-mynaýmyz dep aqtalýǵa da tyryspaımyz. Bizdiń artymyzda turǵandar jańasha oılaıtyn, kózi ashyq, kókiregi oıaý azamattar. Bireýler: «Bulardyń artynda Bekbolat Tileýhanov tur nemese sáláfıtter bar eken» – dep, ártúrli áńgime taratyp júr. Bári bos sóz.
Tileýhanov – meniń qaınaǵam. Iaǵnı ol kisi meniń qaıyn atamnyń týǵan inisi. Bekbolat aǵanyń baǵyty, kózqarasy múlde basqa. Biraq ol kisiniń aldyn kesip ótpeımin. Qazaqtyń salt-dástúri boıynsha kezdeskende ıilip sálem salatyn jalǵyz kelinmin.
Dalanews: Partıa qurý úı tigý emes qoı. Joǵarǵy jaqtan ruqsat alý, tirketý, qarjy-qarajatyn sheshý kerek degendeı. Munyń báriniń «batasyn» alǵan bolsańyzdar, artyq-kem áreket ete almaıtyn, kóp partıanyń biri bolyp qalmaısyzdar ma?
T.Qojalıeva: Partıa qurý degen ońaı jumys emes eken. Burynǵy tártip boıynsha 10 adamnan turatyn bastamashyl toppen baryp, partıany tirketýge ruqsat alýǵa bolatyn edi. Qazir olaı emes.
Bıyl, 26 shildeden bastap tártibi ózgeripti. Bastamashyl toptyń ózine myń adamnyń qoly kerek eken. Sonda ǵana partıany tirketýge ruqsat alasyń. Ary qaraı ne bolatynyn bilmeımiz. Burynǵydaı 60 myń adam emes, 3 myń adammen partıa qurýǵa bolady degendi estip jatyrmyz. 2 myń adammen Quryltaı ótkizý kerek. Kóremiz. Biraq qıyn eken dep qarap otyrmaımyz ǵoı. Jumys istep jatyrmyz. Partıamyz tirkelmeı qalǵan kúnniń ózinde, biz «HAQ qoǵamdyq qory» bolyp jumys isteı beremiz.
Dalanews: Sońǵy jyldary qoǵamdyq uıym quratyndar, partıa nemese basqa da uıymdy tirketip, jumys istep júrgenderdiń áreketi «bızneske» aınalyp ketken sıaqty. Máselen, bılikten tapsyrys alady, sol aqshamen jylyna bir-eki ret jınalys ótkizip qoıady. Saılaý nemese basqa da saıası naýqan kezderinde ǵana bas kóterip, paıda bola qalady. Sodan keıin joq bop ketedi degendeı...
T.Qojalıeva: Bizdiń maqsat Parlamentke barý emes nemese partıa arqyly aqsha tabý degen muratymyz joq. Óıtkeni óz basym aqshaǵa táýeldi adam emespin. Bıznes salasynda úlken jetistikterge jetken janmyn. Bıyl 47 jastamyn. 39 jasymda turmys qurdym. Bir qyzym bar. 39 jasqa deıin biraz belesti baǵyndyrǵan áıelmin. Eki elde: Qazaqstan men Reseıde top-menedjer boldym.
Dúnıege áıgili «Aláns» kompanıasynyń top-menedjeri bolǵam. Reseıde 11 jyl jumys istedim. Kúıeýge shyqqanda oı-órisim damyǵan, biraz belesterdi baǵyndyrǵan, tájirıbeli, jan-jaqty tolyqqan adam boldym. 26 jasymnan beri qoǵamdyq jumystarǵa belsendi aralasyp kelemin. Bızneste ǵana emes, saıasatta da tájirıbem mol. Sondyqtan bizdiń partıa qurýdaǵy múddemiz – usaq-túıek tıyn-teben nemese baıansyz ataq-abyroı emes.
Áńgimelesken Juqamyr SHÓKE
