Májilis depýtaty Nartaı Sársenǵalıev depýtattyq saýalynda "ushaqqa avtokóliktiń janarmaıyn quıyp ushyratyn, jarty ǵasyrlyq ǵumyry bar áýe kólikterin ólim aýzynda jatqan adamdy ákelýge jumsaıtyn saladaǵy problemalardy" kóterdi, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Qazaq: "Qatty qystan mal qalsa - olja, Qatty aýrýdan jan qalsa - olja" deıdi. Ol olja ońaılyqpen oralmaıdy. Onyń ústine aýyldaǵy medısınasy turmaq, qaladaǵy medısınasy shatqaıaqtap shaıqalyp turǵan Qazaqstannyń ahýaly aıtpasa da túsinikti. Oǵan kóz jetkizý úshin ortalyq memlekettik organdardyń oraǵytyp beretin esebin emes, qatardaǵy qarapaıym qarasha halyqtyń pikirin tyńdap kóz jetkizýge bolady", - dedi ol.
Depýtat medısınadaǵy taǵy bir sumdyqtyń betin ashty.
"Bizdegi jedel járdemniń ózine jedel járdem kerek eken. Sóz sanavıasıa týraly. Mamyr aıynda Qostanaı oblysynda sanıtarıalyq reıstiń sý ústinde tóbesimen tóńkerilip jatqanyn kópshilik kórdi. Alystaǵy aǵaıyndy emdeýge, oraıyn taýyp ortalyqqa ákelýge attanǵan ushaqtyń sıqy - sol. Aýrýdan kelmegen ajalym avıasıadan kele me dep qorqady endi qarapaıym el. Hosh, Qostanaıda sýǵa qonamyn dep tóbesimen tóńkerilip túsken sanavıasıaǵa tıesili AN-2 ushaǵy biraz bylyqtyń betin ashty. Qazbalap kep jibergende jantúrshigerlik jaıttar áshkere boldy", - dedi ol.
Nartaı Aralbaıulynyń aıtýynsha, 2019-2023 jyldary sanıtarıalyq avıasıa jelisinde 11 oqys oqıǵa, 5 avıasıalyq oqıǵa tirkelgen. Sonyń teń jartysy AN-2 ushaǵynyń enshisinde.
"Medısına úshin aýadaı qajet osy túıtkildi sheshýi tıis ýákiletti memlekettik organdardyń isinde naqty nátıje joq. Bul problemany biz únemi nazarymyzda ustaıtynymyzdy eskertemiz.
2023 jyly sanıtarlyq avıasıaǵa 11,9 mlrd teńge jumsaǵan saladaǵy soraqylyqty sanap aıtaıyn. Birinshiden, Qazaqstandaǵy sanavıasıada qoldanylatyn AN-2 Keńes kezinde, ıakı 1947 jyldan bastap shyqqan ushaq. Al IaK-40 - 1966-1981 jyldary qurastyrylǵa áýe kóligi. Oılap kórińiz, tabıǵı baılyqtyń bári tabanynyń astynda jatqan elimizdiń sanıtarlyq reısterinde ortasha qyzmet etý merzimi 40 jyldan asqan ushaqtar ushyp júr. Eń soraqysy Qazaqstannyń sanavıasıadaǵy AN-2 ushaqtary AI-95 markaly avtomobıl benzınimen ushyp júr. Oılap kórińizder, aspanmen adam qutqarýǵa attanatyn ushaqqa jerde júretin avtokóliktiń janarmaıymen quıyp júrgen el atandyq.
Osydan keıin sanıtarlyq avıasıadaǵy apattarǵa eshkim tań qala qoımas. Qazaqstandaǵy sanavıasıa apattarynyń teń jartysy osy eski ushaqtardyń enshisinde ekenin aldynda aıttym. Munyń barlyǵy Joǵarǵy aýdıtorlyq palatanyń esebinde de kórsetilgen", - dep ashyndy ol.
Sonymen qatar, depýtat 2023 jyly "Ulttyq shuǵyl medısınany úılestirý ortalyǵy" shalǵaıdaǵy naýqasqa jedel jetý úshin 11 áýe kompanıasymen shart jasasqanyn, alaıda 4 jyldaǵy reısterdiń 70 paıyzy AN-2 jáne IaK-40 ushaqtary júzege asyrǵanyn málimdedi.
"Shalǵaıda qalyp, jany murynynyń ushyna kelgen otandasqa eski-qusqy ushaq qulamaı jetkenniń ózinde kómek kesh barady. Sebebi AN-2 sanavıasıadaǵy basqa áýe kólikterinen 1-1,5 saǵatqa uzaq ushady. Mysaly, AN-2 4 saǵatta jetetin jerge, paıdalaný merzimi 10 jyldan asqan ES-145 tikushaǵy 2,5 saǵatta jetedi. Soǵan qaramastan eski ushaqtardyń tarıfi jyl sanap ósip barady. Mysaly, 2015 jyly AN-2 ushaǵynyń 1 saǵattyq ushý tarıfi 219 250 teńge bolsa, byltyr 328 myń teńgege jetken. Medısına salasynyń mamandary naýqas halyqqa ádeıilep jaıbasar, ushyp-qonýy qaýipti eski ushaqpen barmaıdy, oǵan usynylǵan nusqadaǵy eń arzan tarıfti tańdaý týraly tártip sebep bolyp tur. Byltyr sanıtarlyq avıasıa kólikteri 2323 ret áýege kóterilgen, osydan-aq bul qyzmettiń Qazaqstanda qanshalyq suranysqa ıe ekenin kórýge bolady. Qazirdiń ózinde sanıtarlyq avıasıaǵa muqtaj azamattarymyzdyń bárine birdeı kómek jetpeı jatyr", - dedi ol.
Nartaı Sársenǵalıev sanıtarlyq avıasıadan ábden eskirgen AN-2 jáne IaK-40 ushaqtaryn alyp tastaýdy, onyń ornyna álemdik standartqa saı zamanaýı ushaqtar men tikushaqtardy paıdalanýdy usyndy.
"Sanıtarlyq avıasıaǵa qajet ushaqtardy usynatyn áýe kompanıalarymen shart jasasqanda eń arzan tarıfti bekitý týraly tártipti qaıta qaraý kerek. Áıtpese eski ushaqtardan qutyla almaımyz, al bul - óz kezeginde onsyzda aýyr dertke shaldyqqan adamdy azaptaý. Aldyńǵy usynystar júzege asqansha qazir elimizdiń sanıtarlyq avıasıasynda ushyp júrgen AN-2 ushaqtaryna avıasıalyq janarmaı quıý kerek. Sebebi avtokóliktiń benzınin quıǵan ushaq alysqa ushpaıtynyna kóz jetti", - dep ún qatty ol.
