Qazirgi tańda ómirimizde ǵalamtordyń alatyn mańyzy zor ekeni belgili. Degenmen,osy ýaqytqa deıin búkil adamzat jınaǵan bilimniń negizi kitapta ekeni daý týdyrmaıdy.
Táýelsiz elimizde jastardyń bilimdi urpaq qataryna qosylýyna, memleketimizdi odan ári damytýǵa úles qosýyna bar múmkindik jasalǵan. Máselen,aldyńǵy qatarly oqý oryndarynyń biri sanalatyn ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde osydan birneshe jyl buryn basshylyq quramnyń bastamasymen «100 kitap» jobasy qolǵa alynǵan bolatyn jáne QazUÝ stýdenti oqýǵa tıis úzdik otandyq jáne álemdik klasıkterdiń shyǵarmalary tańdalyp, tizimi jasaldy. Jobanyń negizgi maqsaty – jastardy kitap oqýǵa tartý arqyly stýdentterdiń mádenı jáne bilim deńgeıin kóterý. Úlken izdenisti talap etetin joba áli kúnge deıin ózekti bolyp otyr.
Qara shańyraq "QazUÝ-dyń stýdenti oqýǵa tıis 100 kitap jobasy"aıasynda Turaqty damý maqsattarynyń ishindegi 4-maqsat: «Barlyǵyna sapaly bilim» ekenin eskere otyra ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń zań fakúlteti keden qarjy jáne ekologıalyq quqyq kafedrasynyń 2 kýrs magıstranttarymen eki topqa bólinip baıqaý ótkizdik.Baıqaý barysynda stýdentter kóp oqyǵan,kópti biledi degen ustanymdy aıtyp ótti.Shara 100 kitap tóńireginde bolǵandyqtan birinshi top S.Seıfýllınniń «Tar jol,taıǵaq keshý» roman-essesin,ekinshi top B.Soqpaqbaevtyń «Ólgender qaıtyp kelmeıdi» shyǵarmalaryn taldaýdy jón sanadyq.
Dáýir uranyna sáıkes qazaq topyraǵynda tarıhı-revolúsıalyq taqyrypqa barǵan tuńǵysh roman- «Tar jol, taıǵaq keshý». Shyǵarma 1916–1919 jyldardyń oqıǵalaryn qamtıdy. «Tar jol, taıǵaq keshý» – eń aldymen tarıhı, ádebı fakt jáne kórkem mátin. Romanda aınalada ótip jatqan oqıǵa, qubylystardy tereń qýatpen beıneleıtin áserli joldar jıi kezdesedi. Birinde avtor – qaharman halyq basyna túsken aýyrtpalyqqa kúńirenedi, birinde ıdeologıalyq qarsylastaryna ashynady nemese óziniń, dostarynyń qatelikterine kúıinedi, buqaranyń ańqaý, nadandyǵyna ashýlanady. Tutqynda jatqanda kórgen azap-taýqimetterin eske túsirip,qamyǵady, qıyn-qystaqtan halyqpen birge shyǵar jol izdep alǵa talpynady.
Berdibek Soqpaqbaevtyń «Ólgender qaıtyp kelmeıdi» romany soǵys jyldaryndaǵy qazaq halqynyń aýyr turmys-tirshiligin, bastan keshken azaly kúnderin sýretteıtin shyǵarma. Úsh bólimnen turatyn shyǵarmany avtor birinshi dápter, ekinshi dápter, úshinshi dápter dep ataǵan.Romannyń basty keıipkeri – Erkin Mamyrbaev esimdi 15-16 jas shamasyndaǵy bozbala. Oqıǵa Erkin arqyly baıandalyp, bolǵan jaıttarǵa Erkinniń kózqarasymen baǵa beriledi. Erkinniń shyǵarmadaǵy obrazy aqkóńil, qarapaıym, shynshyl, namysshyl qazaqtyń qara domalaq balasy. Romandy taldaý arqyly biz naǵyz qazaqqa tán aqkóńil beıneni kórdik.Romanda shıelinisip jatqan belgili oqıǵa joq, bul shyǵarma bir adamnyń ómirbaıany desem qate bolmas. Bozbala kúnnen bastap, otyzynda orda buzar shaqqa deıin baıandalyp jazylǵan shyǵarma. Kimdi de bolsa qyzyǵyna bólep, túıgizer, jetkizer oıy bar avtordyń men degen shyǵarmalarynyń biregeıi.Bir sózben aıtqanda, qazaq ádebıetiniń shoqtyǵy bıik shyǵarmalar qataryna jatady.
Stýdentter júz kitapty oqyǵan kezde sanasy jetilip,túısigi keńeıedi. Tarıhty, dástúrdi biledi.Adamı qarym-qatynastarǵa qanyq bolady.Sonyń arqasynda olar tolysyp, jetilip bir jaqsy deńgeıge kóteriledi. Sondyqtan tórt jylda kemi júz kitap oqyp shyqsa keıin ary qaraıǵy ómirine azyq bolady. Jaqsylyqqa bastaıtyn eń izgi qural osy – kitap.
Ashyralıeva B.S
ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti keden qarjy jáne ekologıalyq quqyq kafedrasynyń dosenti,z.ǵ.k.
Sao Baofen,Qytaı Halyq Respýblıkasy
ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti keden qarjy jáne ekologıalyq quqyq kafedrasynyń bilim alýshysy
