Oljas Súleımenov, Murat Áýezov, Ulyqbek Esdáýlet bastaǵan zıaly qaýym qol qoıǵan hattyń nusqasyn zańger Shyńqýat Baıjanov álemjelide jarıalady.
«Ulyqbek Esdáýlet myrza, Oljas Súleımenov myrza, Murat Áýezov myrza bastaǵan bir top qazaq maıtalmandary arqaly aqyn Aron Atabekke jan saýǵa surap Qazaqstan prezıdenti Toqaev Qasym-Jomart Kemelulyna ótinish hat joldady. Qazaqstannyń barlyq zıaly qaýymy qol qoıýǵa ótinish bildirgen, biraq, pandemıaǵa baılanysty olardyń qoldaryn qoıǵyzý múmkin bolmady.
Prezıdent myrza! Jan saýǵa suraý qazaq halqynyń ejelden kele jatqan ata salty, eger el aqsaqaldary, aqyndary ótinish jasaǵanda odan eshbir han attap ketpegen. Siz de ata saltyn saqtap, 68 jastaǵy júrek aýrýymen, qant dıabetimen, býyn aýrýymen aýyratyn arqaly aqynymyzdy tar qapastan shyǵarýǵa yqpal jasaıdy dep senemiz. Qazaq Aronynyń endigi taǵdyry Sizdiń qolyńyzda. Men advokat retinde zańǵa sáıkes barlyq múmkinshilikti paıdalanyp kórdim, tas baýyr, zańǵa eshbir mán bermeıtin qatygez mamandar meselimdi qaıtardy, jigerimdi qum etti.
Asyl aǵa túrmede sheıit ketse obaly búkil qazaq halqyna bolady, onsyz da ata-baba nalasyna qalǵan elmiz, endi osy qatelikti jibermeıik Qasym-Jomart Kemeluly myrza!», - dep jazdy zańger.
…
Toqaev atyna jazylǵan Ashyq hatta Aron Atabektiń densaýlyǵy keıingi kezde kúrt nasharlap ketkeni, 70-ke qaraǵan adamnyń eki qoly múldem kóterilmeıtini, odan “tys zyndanda aıyrylyp qalsaq, arymyzǵa syn bolary” jazylǵan.
Hattyń tolyq nusqasy mynadaı:
«Asa qurmetti, Qasym-Jomart Kemeluly myrza! Sizdiń elimizdiń sarabdal saıasatyn el tynyshtyǵy, yntymaq-birligi, úshin kóregendikpen júrgizip otyrǵanyńyzdy óte joǵary baǵalaımyz. Eli men týǵan jeri úshin qasyq qandary qalǵansha kúresken batyr tulǵalarymyzdy qurmetteıtinińizdi de jaqsy bilemiz.
Sózge tıek etkeli otyrǵan qazaqtyń dara azamaty – Aron Atabek 2006 jylǵy áıgili «Shańyraq» oqıǵasyn uıymdastyrdy, kisi ólimine sebepker boldy» degen jalǵan jalamen 18 jylǵa ıtjekkenge aıdalyp, sottaldy.
Qazaq eli tarıhynda ózindik qoltańbasy bar, ıaǵnı, «Qazaq memleketi» t.b. birneshe uıymnyń jetekshisi, aqyn, túrkolog, Jeltoqsan kóterilisiniń bel ortasynda júrip, búgingi Táýelsizdigimiz úshin kúresken batyrymyz Aron Qabyshuly Atabek aýyr qylmys jasaǵan qylmyskerlerge arnalǵan túrmede otyrǵanyna aldaǵy jyly 15 jyl tolady.
Jan azaby óz aldyna, túrmedegi qınaý men azaptaýdyń alýan túrin basynan keshirgen Aron Atabektiń densaýlyǵy birneshe jyldan beri kúrt nasharlap ketti.
Jasy 70-ke taıaǵan qarttyń eki qol múldem kóterilmeıdi, júrektiń ıshemıalyq aýrýy qan qysymy, búırek-ókpe, býyn aýrýlaryna t.b. ómirine qaýip tóndiretin, túrme jaǵdaıynda emdelýge kelmeıtin keselderge dýshar boldy.
«Kózimniń tirisinde qadirle meni!.. Ólgesin basyma kók tas qoıyp, qurmettep kerek emes!», - degen eken bir qart nazalanyp... Sol aıtpaqshy, halyq batyryn kózi tirisinde bostandyqqa shyǵaryp, densaýlynyn túzetýge jaǵdaı jasasańyz nur ústine nur bolar edi. «Elim-qazaǵym!», - dep janyn shúberekke túıgen batyrymyzdan tas zyndanda aıyrylyp qalsaq, arymyzǵa syn bolary haq! Urpaq aldynda uıatty bolmaıyq, Prezıdent myrza!
Sizdiń el bolashaǵynyń yntymaq-birligin saqtaýshy, ult janashyry, qamqorshysy retinde Aron Atabektiń bostandyqqa shyǵýyna kómek qolyn sozady degen zor úmittemiz», - dep jazylǵan.
Hatqa Ulyqbek Esdáýlet, Oljas Súıleımenov, Murat Áýezov, Baqyt Bedelhan, Amantaı Asylbek, Gúljan Erǵalıeva, T.Aıtbaı t.b. birneshe adam qol qoıǵan.
…
Abai.kz portaly hatty jelige jarıalaǵan zańger Shynqýat Baıjanovqa habarlasyp, istiń mán-jaıyn suraǵan eken.
Shynqýat Baıjanov:
- Bul hatty uıymdastyrǵan Aron Atabektiń janashyrlary, seriktesteri t.b. Biz áýelde dóńgelek ústel ótkizgimiz kelgen. Sol jerde zıaly qaýym ókilderin shaqyryp, Aron Atabekke arasha surap, hat uıymdastyrmaq boldyq. Keıin, mynaý pandemıaǵa baılanysty ondaı jıyndar ótkizýge ruqsat berilmeıtin boldy.
Hatqa qol qoıǵan azamattardyń árqaısysyna izdep baryp, qol qoıdyrdyq. Mysaly, Oljas Súleımenovke barǵanda ol kisi aýrýhanada eken. Jalpy, biraz kisi osy hatqa qol qoımaq boldy. Mysaly, aqyn Temirhan Medetbek myrzalar telefon arqyly sóıleskende, qoldap qoı qoıatynldaryn aıtqan. Oǵan kovıd kedergi keltirdi. Onyń ústine Oljas Súleımenov pen Jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy Ulyqbek Esdáýlet myrzalar qol qoıǵan soń, aqalǵandaryn áýrelep jatpadyq.
Bul hatty jazǵandaǵy sebebimiz – amal joqtyq qoı. Aron Atabektiń qyzy Almaǵa habarlasyp, óz erkimmen advokat boldym. Kómekteseıin dedim. Sóıtip, kelisim jasasyp, Pavlodardaǵy túrme basshysyna hat jazdym.
QR Qylmystyq kodeksiniń 75 babyna sáıkes, densaýlyǵyna baılanysty túrmeden mezgilinen buryn bosatý, jazasyn jeńildetý nemese túrmeni úı qamaqqa aýystyrý sekildi múmkindikter bar. Ol úshin túrme basshysy osyndaı usynyspen sotqa júgine alady.
Maǵan Alma habarlasyp, ákesiniń qan qysymy joǵary ekenin, qant dıabeti bar ekenin aıtty. Túrmede soqqyǵa jyǵylǵan eken. Sodan bir qoly durys istemeıtinin aıtty. Asqazan, býyn aýrýlary taǵy bar. Osylardy aıtyp, densaýlyǵy nasharlaǵan adamdy nege áli kúnge túrmede ustap otyrǵanyn, 75 bapqa sáıkes, nege áli kúnge sotqa usynys jazylmaǵanyn surap hat joldadym.
Osydan soń, Semenova degen kelinshek túrmege kirip, Aronmen sóılesipti. «Aronnyń densaýlyǵy jaqsy eken», dep habarlady. Ol vıdeony osy jelige jarıalady. Ol jerde de Aronnyń áreń otyrǵany, telefondy ustap turýǵa shamasy kelmegeni anyq baıqalyp tur.
Sosyn, Pavlodar túrmesiniń basshylyǵyna ekinshi márte hat joldadym. Pavlodar oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasynan arnaıy komısssıa qurylyp, Arony Atabektiń densaýlyǵyn bastan-aıaq tekserýi kerektinin talap ettim. Tártip boıynsha, túrme basshylyǵy Aronnyń jazasyn jeńildetip, úıqamaqqa aýystyrýdy suraýy úshin QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń qarary boıynsha jańaǵy komısıa sheshimi kerek. Komısıa shaqyryńyz, barlyq analızderin alyńyz dep suradym. Eki usynysymdy da «Feısbýkte» jarıaladym.
Keıin olar maǵan jaýap jazypty. «Sizdiń usynysyńyz boıynsha komısıa taaǵıyndamaq edik, Aron Atabektiń ózi qarsy boldy. Mine, óz haty dep qolmen jazylǵan hatty tirkepti. Onda: «Densaýlyǵymdy teksertýge qarsymyn», dep jazypty. Osyǵan sáıkes, biz komısıa taǵaıyndap, tekseris jasaı almaımyz», - depti. Al túrme dárigerleri teksergende, densaýlyǵy jaqsy bolypty-mys.
Sosyn men «Nur Otanǵa» (B.Baıbekke) «KÝIS» bastyǵyna taǵy hat joldadym. Túrmedegi, erkindigi joq adamnan ruqsat suraý kerek pe? Bas erkindigi joq adamnan kim ruqsat suraıdy? Túrme basshylyǵy Aron Atabekten ruqsat surady degenge senýge bola ma? Densaýlyǵy kúrt nasharlap ketken adamdy neeg ózderi teksermeıdi?
«Eger Aron Atabek túrmede qaıtys bolyp ketse, oǵan erteń sizder kináli bolasyzdar! 68-degi qart kisi, aqyn, saıası dıssıdent dep tanylǵan adam, Halyqaralyq syılyqtyń laýreaty atanǵan adam túrmede kóz jumsa, ol – jaqsy at emes», - dep jazdym.
Jaýap bergen joq. Tek hatym tirkeldi dep habarlady. Osydan keıin, Pavlodar túrmesiniń basshysy maǵan ekinshi márte jaýap jazypty. Ol jaýaby da aldyńǵysyn tolyq qaıtalaǵan. «75 bappen shyǵara almaımyz. Ózi ruqsat bermedi», - depti.
Osydan soń, biz Prezıdentke hat jazý týraly sheshimge keldik. Jan saýǵa suraý qazaqta bar salt. Qalǵan 4 jylyn túrmede óteýge Aron Atabektiń densaýlyǵy shydaı ma, joq pa, belgisiz... Árıne, biz hat jazdyq eken dep, másele sheshile salmaýy múmkin. Biraq, «úmitsiz shaıtan», degen.
