Almaty ıadrolyq bombadan qalaı aman qaldy? Daman men Jalańashkól soǵysy 1969-1979 jyldar arasynda bolǵan Qytaı men KSRO arasyndaǵy shıryqqan shıelenis kezinde shynymen bolýy múmkin ıadrolyq soǵys qaýpine dýshar etti.

1969 jyldyń qyrkúıeginde Beıjiń áýejaıynda KSRO Mınıstrler Keńesiniń tóraǵasy Alekseı Kosygın men Qytaı premeri Chjoý Enlaınnyń kezdesýi ıadrolyq janjaldyń aldyn alýǵa sebep bolyp, eki el biraz ýaqyt tynyshtalǵandaı bolǵan.

Degenmen 1970 jyly 24 sáýirde shıelenis shegine jetti. Qytaı sol kúni tuńǵysh jasandy Jer serigin ushyrǵan-dy. Osydan keıin Keńes ókimeti Gobı shóline atom bombasyn tastaýǵa bekindi. Qytaı da qarap jatqan joq-ty. Sol kezde Lobnordan atqylanatyn alǵashqy nysan retinde shekaraǵa taıaý Almaty qalasy belgilenipti.

Dúnıe demin ishine tartyp, bir sumdyqty kútken edi. Astana jurty kúndelikti kúıbeń tirshiliktiń sońynda júrip, janalqymnan tónip turǵan qaýipti sezinbegenmen, joǵary jaq murnynyń ushymen qımyldap jatqan. Kóp qabatty úılerdiń jertóleleri bombadan tyǵylatyn oryndarǵa aınaldyrylyp jatty.

Shekaradan beri qaraı aǵylýy múmkin bosqyndardyń aldyn alý sharalary júrgizildi. Sol kezde Dinmuhamed Qonaevtyń oqaly áskerılerdi artyq qımyldarǵa barǵyzbaǵany ben óz mindetine berilgen ulty qazaq chekıserdiń kózge kórinbeıtin eńbekteri úlken ról atqardy. Qudaı saqtap, KSRO men Qytaı basshylyǵy eriksiz kelissóz ústeline otyrýǵa májbúr bolmaǵanda, kim biledi...

Tóreǵalı TÁSHENOV