Sarapshy: «Bul saılaýda – partıalardyń aımaqtaǵy jumysy artady»

Dalanews 21 qaz. 2020 07:04 968

QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategıalyq zertteýler ınstıtýtynyń bólim jetekshisi Alýa Joldybalına Memleket basshysynyń búgin joldaǵan úndeýine qatysty pikir bildirdi.

– Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Parlamenti Májilisi depýtattarynyń kezekti saılaýyn taǵaıyndaý týraly Jarlyǵy birshama ýaqyt boıy sarapshylar boljaǵan oqıǵalardyń biri boldy. Jalpy, sál statısıkaǵa nazar aýdaraıyq. Elimizde osy kúnge deıin 6 parlamenttik saılaý ótken bolatyn, onyń ishinde 3 parlamenttik saılaý (2007 j., 2012 j., 2016 j.) kezekten tys ótti. Sonymen qatar, 3 parlamenttik saılaý (1995 j., 1999 j., 2004 j.) kezekti sıpatqa ıe bolǵan bolatyn. Endigi 7-shi parlamenttik saılaý da kezekti sıpatqa ıe, – dedi A. Joldybalına.

Onyń aıtýynsha, bul parlamenttik saılaýdyń ózindik ereksheligi – saılaý prosesine de, saıası partıalar jumysyna da 2020 jyl boıy birqatar jańashyldyqtar engizilgen bolatyn, ıaǵnı, bul saılaýda birinshi ret partıalyq tizimdi qalyptastyrýdaǵy 30 paıyzdyq kvota erejesi júzege asyrylady.

Sondaı-aq, eger osyǵan deıin ótken saılaýlarda maslıhat depýtattaryn bir mandatty okrýgter boıynsha saılasa, endigi kezekte, eń alǵashqy ret partıalyq tizim boıynsha ótedi, ıaǵnı oblystyq, qalalyq, aýdandyq maslıhattardyń depýtattarynyń barlyǵy partıalyq tizim boıynsha saılanady.

– Bul prınsıp partıalardyń ózara básekelestigin, aımaqtarda maslıhat jumysynyń ári qaraı belsene túsip, partıalardyń jaýapkershiligin arttyrýǵa múmkindik beredi. Eger osyǵan deıin partıalar kóbine ortalyq deńgeıde kóbirek jumys atqarsa, búginnen bastap aımaqtardaǵy jumysyn arttyrýy tıis. Sonymen qatar, partıalar saılaýaldy kampanıasynda, aımaqtyq deńgeıde óz jumysyn belsendi sıpatqa negizdep, aımaqtardaǵy ózekti máselelerdi jáne halyqtyń negizgi talap-tilekterin túbegeıli taldap, olardy sheshýde óz jumysyn kórsete alady, ıaǵnı, partıa jumysynda aımaqtyq komponent artady degen sóz, – dep tolyqtyrdy ol.


Sarapshynyń pikirinshe, Parlament jáne maslıhat depýttattary saılaýynyń bir merzimde ótýi qarjylyq shyǵyndardy da únemdeýge múmkindik beredi, sondaı-aq, karantın tártibin eskere otyryp, saılaý kampanıasyn ońtaıly júrgizýge, saılaýdy uıymdastyryp, tıimdi ótkizýge septıgin tıgizedi, ıaǵnı kóptegen partıalar saılaý kampanıasyn júrgizýde karantın tártibin eskere otyryp, ózindik jańashyl saıası tehnologıalardy qoldanýy múmkin.

– Búginde birqatar elder karantınge qaramastan, parlamenttik saılaýdy ótkizýde. Eń alǵashqylardyń biri – Ońtústik Koreıa bolatyn. Sondaı-aq, parlamenttik saılaý 21 maýsymda Serbıada, 4 qazanda Qyrǵyzstanda, 11 qazanda Lıtvada karantın tártibinde ótti. 31 qazanda Grýzıada da parlamenttik saılaý ótedi. Sonymen qatar, 13 qyrkúıekte Reseı Biryńǵaı daýys berý kúnin ótkizgen bolatyn. Sonymen, karantın tártibi saıası prosesterdiń júzege asýyna tosqaýyl emestigin, kerisinshe, qalypty saıası damýdy ári qaraı jalǵastyrýǵa múmkindik berip otyr, – dedi sarapshy.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar