Sesıa barysynda Almaty ákimi Baýyrjan Baıbek onomastıka komısıasynyń nazaryna ataýy qaıtalanatyn 112 kósheniń ataýyn ózgertý týraly usynys beriler kezde ÚEU, qoǵamdyq uıymdar, jastar, zıaly qaýym ókilderinen Fýrmanov kóshesiniń ataýyn Nazarbaev dańǵyly etip ózgertý týraly ótinish kóp túskenin aıtty.
«Bıyl Astananyń 20 jyldyǵyn toılap jatyrmyz. Eger tarıhqa úńilsek, Elbasynyń sol kezdegi Astanany kóshirý týraly sheshimi qanshalyqty dana sheshim bolǵanyn túsinemiz. Eýrazıa júregine aınalǵan Astananyń damýynan bólek, Almatynyń damýyna da bul úlken serpin berdi. Bul tarıhı sheshimniń mańyzy júrgizilgen ekonomıkalyq reformalarmen odan ári arta tústi. Búginde Almaty - aımaqtyq magnıt, Ortalyq Azıanyń iri qalalarynyń biri», - dedi Baýyrjan Baıbek.
Onyń aıtýynsha, Elbasynyń qoldaýynyń arqasynda júrgizilgen júıeli ekonomıkalyq reformalardyń nátıjesinde qala ekonomıkasy 100 ese, SHOB sýbektileri sany 130 ese artty.
1990 jyldardyń basynda Almaty JİÓ-niń 1/9 bóligin qamtamasyz etetin. Al qazir bul kórsetkish 1/5-ke jetti.
«Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Almatyda Konstıtýsıa, Ulttyq valúta, Qarýly kúsh jasaǵyn qurý, memlekettik rámizderdi bekitý, Semeı polıgonyn jabý týraly tarıhı sheshimderdi qabyldaǵany belgili. Sondyqtan, mundaı usynys Almatyda jasalǵany tegin emes», - dedi ol.
Aıta ketý kerek, QR Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń esimi alǵash ret 10 jyl buryn Iordan koróldiginiń Amman qalasynda jáne Sheshen Respýblıkasynyń Groznyı qalasyndaǵy kóshege berilgen bolatyn.
Sondaı-aq, Elbasy atyndaǵy kósheler Túrkıadaǵy birneshe qalada, Tatarstandaǵy Qazan qalasynda da bar.
Qalalyq máslıhat depýtaty, «Ahyska» túrik etnomádenı birlestiginiń ókili Zıatdın Qasanovtyń pikirinshe, Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń bastamalarynyń arqasynda Qazaqstan halyqaralyq dárejedegi tanymal elge aınaldy.
«Elbasy N.Nazarbaevtyń abyroıynyń arqasynda Qazaqstan halyqaralyq daǵdarystardy sheshýde basty ról atqaratyn elge, senimdi serikteske aınaldy. Sondaı-aq, ol kisi álemdik dárejedegi ıadrolyq qarýdan bas tartýǵa usynys jasaǵan, álemdi ıadrolyq qarýdan aryltýǵa eńbek etken birden-bir tulǵa. Men áriptesterimniń pikirine qosylamyn. Búgingi Fýrmanov kóshesiniń ataýyn berý týraly sheshim - der kezinde ári durys qabyldanǵan sheshim», - dedi ol.
Óz kezeginde «Almaty aqshamy» gazetiniń bas redaktory Qalı Sársenbaı mundaı tarıhı sheshimdi qala jurtshylyǵy kópten kútkenin jetkizdi.
«Biz el úshin, jer úshin janyn qıǵan ata-babalarymyzdy bir sát esten shyǵarmaımyz. Al, qazirgi zamanda Qazaqstan táýelsizdigi úshin kúresip kele jatqan, memleketimizdiń negizin qalaýshy, Otanymyzdy sheteldik arenada tanytyp kele jatqan tulǵa - Nursultan Ábishuly Nazarbaev. Bul kisiniń eren eńbegin máńgilik etý týraly usynys meniń ǵana pikirim emes, qalyń oqyrmannyń oıy», - dedi Qalı Sársenbaı.
Máslıhat depýtaty, «Ildash» tatar gýmanıtarlyq damý ortalyǵynyń tóraıymy Nýrıa Nıazova el jetistiginiń negizinde ulttar men etnostar arasyndaǵy dostyq pen birlik jatqanyn aıtty.
«Osynaý ómirlik jetistikterge bizdiń Memleket basshysynyń salıqaly ishki jáne syrtqy saıasaty arqasynda qol jetkizdik. Beıbitshilik, kelisim, birlik arqasynda elimiz damydy, halyqtyń turmysy jaqsardy. Bul týraly Prezıdent únemi aıtyp keledi. Bizdiń qalamyz etnosaralyq kelisim boıynsha Elbasy modeliniń jarqyn úlgisi. Tatýmyz, birge turyp, birge jumys isteımiz. Sonyń arqasynda qalamyz tartymdy bolyp, túrli ult ókilderi men ártúrli dinı senimdegi jandar qalamyzǵa kelýde, bilim alýda, eńbek etýde. Olar ózderin barynsha jaıly sezinip, bolashaqtaryna batyl qadam jasaýda. Sondyqtan kóshe ataýyn ózgertýdi durys sheshim dep esepteımin», - dedi N.Nıazova.
Osylaısha, Almaty qalasy máslıhaty depýtattarynyń biraýyzdan qabyldanǵan sheshimimen Fýrmanov kóshesi Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaev atyndaǵy dańǵyl dep ataldy.
Eske salsaq, Almatyda buryn qaıtalanatyn 100 kóshe ataýy ózgergen bolatyn. Qalaǵa qosylǵan eldi mekenderdi eseptegende megapolıste 12 Abaı, 3 Áýezov, 13 Jambyl Jabaev, 6 Qurmanǵazy, 5 Tóle bı, 3 Qazybek bı, 3 Áıteke bı, 8 Raıymbek batyr kóshesi, 4 Naýryzbaı batyr, 8 Qarasaı batyr, 4 Baıtursynov, 5 Seıfýllın, 6 Moldaǵulova atyndaǵy kóshe, 6 Mánshúk Mámetova atyndaǵy kóshe bar bolatyn.
Almatyda 42 kóshe elimizdiń damýyna úles qosqan qaıratkerler esimin ıelense, qalǵandary geografıalyq ataýǵa, qazaqstannyń tarıhy men mádenıetine, dástúrine oraı atalǵan eken.
Mysaly, Sh.Aıtmatov, G.Belger, T.Bıgeldınov, E.Serkebaev, Q.Kenjetaev, S.Kalmykov, Q.Myrzalıev, Almaty aportynyń «atasy» atanǵan E.Redko jáne basqalardyń esimderin alǵan kósheler paıda bolady.
Mamandardyń aıtýynsha, kóshe ataýynyń ózgerýi qalalyqtarǵa esh jaısyzdyq týǵyzbaıdy. Memlekettik organdar bazada kóshe ataýy ózgertken soń barlyq anyqtamalardy ESQ-ny paıdalanyp, elektrondy úkimet portaly arqyly nemese HQKO-dan birneshe mınýt ishinde alýǵa bolady.
