Chevron басқаратын «Теңізшевройлда» тендерлік заңбұзушылықтар болды деген мәлімдеме жасалды, деп хабарлайды Dalanews.kz.
Newsbreak мәліметінше, Chevron басқаратын ірі мұнай-газ консорциумы «Теңізшевройл» (TCO) компаниясында сатып алу және тендер өткізу процестерінде жүйелі заңбұзушылықтар мен фаворитизм белгілері байқалғаны туралы бұрынғы қызметкерлер аноним түрде мәлімдеді.
Негізгі айыптаулар
Аноним ақпарат берушілердің айтуынша, соңғы екі жылда TCO-ның сатып алу және келісімшарттар департаментінде тендер нәтижелерін әдейі бұрмалау және жоғары лауазымды тұлғаның мүдделес компанияларды қолдауы жүйелі сипат алған. Олар бұл істе TCO-ның стратегиялық сатып алу бөлімінің жетекшісі Джон Ригби мен оның танысы, қазақстандық кәсіпкер Ибрагим Ақдрашевтің аттары аталады.
Бұрынғы қызметкерлердің дерегінше, «Karat LLP» және «NSS Group» компаниялары Теңіз кенішіндегі RFX6134801 нөмірлі мердігерлік қызмет көрсету тендерін толық инфрақұрылымы дайын болмай тұрып ұтып алған. Техникалық талаптарға сай келмегеніне қарамастан, департамент басшылығы бағалау қорытындыларын өзгертіп, Karat LLP-ге жол ашқан.
Қаржы және пара күдігі
Мәліметке сәйкес, Karat LLP компаниясына 1,38 млрд теңге (2,6 млн доллар) көлемінде алдын ала төлем жасалған. Оның 1 млн доллары Джон Ригбиге шетелде «алғыс ретінде» аударылған болуы мүмкін деген күдік бар.
Бұл мәлімет расталса, АҚШ-тың шетелдік сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңы (FCPA) бойынша тергеуге негіз болмақ.
Сондай-ақ Акдрашевтің TCO қызметкерлерімен сөйлесулерін жасырын жазып алып, оларды бақылау мен қысым көрсету үшін пайдаланып келгені айтылды.
Мәселе тек бір тендермен шектелмейді
Бұрынғы қызметкерлердің айтуынша, Ақдрашевтің компаниялары алған міндеттемелерді толық орындай алмай, қызмет сапасы төмендеп, өндірістік қауіпсіздік тәуекелдері артқан. Сонымен қатар, Ригби мен Акдрашевтің байланысы 10 жыл бұрын басталған, және олар Теңіз кенішіндегі басқа да тендерлерге ықпал етіп келген.
Chevron-ға және АҚШ билігіне үндеу
2025 жылғы ақпанда бір топ информатор Chevron-ның арнайы шағым желісіне бұл жөнінде толық ақпарат жіберген. Алайда, олардың айтуынша, ешқандай нақты шара қабылданбаған.
Сондықтан бұрынғы қызметкерлер АҚШ Әділет департаменті мен Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиядан (SEC) тәуелсіз тергеу жүргізуді сұрап отыр. Олар Джон Ригби мен Ибрагим Ақдрашевті полиграф (өтірік детекторы) арқылы тексеруді де ұсынды.
Қорыта айтқанда, Chevron-ның қазақстандық серіктесі TCO-да мүдделес компанияларға жеңілдік беріліп, миллиондаған доллар заңсыз төлем жасалды деген айыптар пайда болды. Бұл деректер расталса, АҚШ заңнамасы аясында халықаралық тергеу басталуы мүмкін.
