"استانا ەكسپو-2017" كومپانياسىنىڭ بۇرىنعى توپ-مەنەدجەرى مۇرات وماروۆتىڭ جۋىردا بەرگەن سۇحباتى قوعامدا ۇلكەن رەزونانس تۋدىردى. ميللياردتاعان قارجى جىمقىرىلعان اتىشۋلى ىسكە بايلانىستى ول تەرگەۋدىڭ ادىلەتسىز وتكەنىن حابارلاعان ەدى. كەيىنگى ۋاقىتتا ءتۇرلى دەڭگەيدەگى بۇرىنعى شەنەۋنىكتەردىڭ بىرىنەن سوڭ ءبىرى وسىلايشا مالىمدەمە جاساي باستاۋى — قوعامدا "اقتالۋ ناۋقانى" ءجۇرىپ جاتقانداي اسەر قالدىرادى.وسىعان بايلانىستى Dalanews.kz ءتىلشىسى ساياساتتانۋشى دوس كوشىمنىڭ پىكىرىن سۇراپ ءبىلدى.
"شەنەۋنىكتەردىڭ بىرىنەن سوڭ ءبىرىنىڭ اقتالۋى – قالىپتى قۇبىلىس. كەز كەلگەن لاۋازىمدى تۇلعا وزىنە قاتىستى ءىس قوزعالعاندا نە قىلمىستىق كۇدىك تۋىنداعاندا، ءوزىن قورعاۋعا تىرىسادى. بۇل – جازادان قۇتىلۋدىڭ ءبىر امالى عانا جانە مۇندا ەرەكشە ءمان ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق.
ەڭ باستىسى – جەمقورلىقپەن اينالىساتىن جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار تۋرالى اشىق ايتىلمايدى. قوعامدا جاۋاپكەرشىلىك كوبىنە تومەنگى دەڭگەيدەگى قىزمەتكەرلەرگە جۇكتەلەدى، ال ولار ءوز كەزەگىندە ودان دا تومەندەگىلەرگە سىلتەيدى. ياعني، كىنالىلەردى شىن مانىندە جاۋاپقا تارتۋ مەحانيزمى سول قالپىندا وزگەرىسسىز قالىپ وتىر"، — دەيدى ساياساتتانۋشى.
دوس كوشىمنىڭ سوزىنشە، جوعارىداعى ساياسي ەليتالار اراسىندا الدىن الا كەلىسىم مىندەتتى تۇردە بولادى.
"جوعارى ساياسي ەليتا اراسىندا ءوزارا كەلىسىم، الدىن الا دايىندىق، ءتىپتى ءبىرىن-بىرى قورعاۋ ارەكەتتەرى ءالى دە بار. بۇل جۇيە كوبىنە مافيالىق قۇرىلىمعا ۇقسايدى: اركىمنىڭ ءرولى ناقتى بەلگىلەنگەن، كەز كەلگەن جاعدايعا دايىندىق بار، ءتىپتى ۇستالعان كەزدە قالاي ارەكەت ەتۋى ءتيىس ەكەنى الدىن الا پىسىقتالعان. مۇنىڭ ءبارى – جوسپارلى تۇردە جۇزەگە اساتىن پروسەسس.
بۇدان بولەك، جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار اراسىندا تۋىستىق جانە جولداستىق بايلانىستاردىڭ دا ءرولى ۇلكەن. قوعام مەن مەملەكەت مۇددەسىنەن بۇرىن وسى قاتىناستار باسىمدىققا يە بولىپ وتىر"، - دەيدى دوس كوشىم.
ونىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدە سوت بيلىگى دەربەس تارماق رەتىندە جۇمىس ىستەي المايدى.
"قازاقستاندا سوت جۇيەسى كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە دە، تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن دە بيلىكتەن بولەك، دەربەس تارماق رەتىندە جۇمىس ىستەگەن ەمەس. ءبىزدىڭ سوت ساياسي ەليتانىڭ باقىلاۋىندا جانە مەملەكەتتىك نۇسقاۋمەن شەشىم شىعارادى. بۇل – ايقىن شىندىق.
مىسال رەتىندە شەتەلگە كەتكەن اكەجان قاجىگەلدين مەن راحات الييەۆتى الايىق. يتاليا، انگليا، اۆستريا نەمەسە رەسەي ولاردى قازاقستانعا نەگە قايتارمادى؟ ولار مۇنىڭ ءبىر عانا سەبەبىن اتادى. "سىزدەردىڭ سوتتارىڭىز تاۋەلسىز ەمەس، ادىلەتسىز جانە ساياسي باعىتتا جۇمىس ىستەيدى" دەگەن ءۋاج ايتتى"، - دەپ قوستى ول.
ساياساتتانۋشىنىڭ پىكىرىنشە، ەلدەگى جەمقورلىق ىستەرىنە قاتىستى جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار ءجيى تاسادا قالىپ جاتادى. الايدا ورىنداۋشىلار دا جاۋاپكەرشىلىكتەن جالتارماۋى كەرەك.
"ەكسپو-عا قاتىستى جەكە كوزقاراسىم بار. ءيا، جۇرتشىلىق "جوعارىداعىلار نەگە جاۋاپقا تارتىلمايدى؟" دەيدى. ءبىراق تومەندەگىلەردىڭ سوتتالۋى دا ادىلەتتى. ايران ىشكەندەر عانا ەمەس، شەلەك جالاعاندار دا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس. ويتكەنى ولار قىلمىسقا قاتىسقان. ەگەر تەك ايران ىشكەندەر جاۋاپتى بولسا، ورىنداۋشىلار ءارقاشان: "ءبىز تەك بۇيرىقتى ورىندادىق" دەپ اقتالا بەرەدى. بۇل – تاريحتا بولعان. مىسالى، نيۋرنبەرگ پروسەسىندە گيتلەردىڭ گەنەرالى مەن يدەولوگتارى دا "بۇيرىقتى ورىندادىق" دەپ ايتقانىمەن، ءبارىبىر سوتتالدى.
ياعني، ورىنداۋشىلاردىڭ دا جاۋاپكەرشىلىگى بار. ولار، ەگەر قىلمىس جاساسا، جازاعا تارتىلاتىنىن ءبىلۋى كەرەك. ەگەر ولار "جوعارعى جاقتى ۇستاپ بەرەمىز" دەپ كەيىن قارسى شىقسا، ونى ەكىجۇزدىلىك نەمەسە ساتقىندىق دەۋگە بولادى. قىلمىس جاساعان ادام ونىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن دە بىرگە كوتەرۋى قاجەت"، - دەپ قوستى ول.
ەسكە سالايىق، جاقىندا ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرمۇرات ءباپي EXPO-2017 ءىسىن قايتا قاراۋدى تالاپ ەتكەن ەدى. بۇعان دەيىن وسى ءىس بويىنشا سوتتالعان مۇرات وماروۆ بەرگەن سۇحباتىندا ءوزىنىڭ جانە تالعات ەرمەگيايەۆتىڭ ۇستىنەن قوزعالعان ءىس قولدان ۇيىمداستىرىلعانىن، ال پارانى العان – "ەسكى قازاقستانمەن" بايلانىستى ناقتى ەمەس تۇلعا ەكەنىن مالىمدەگەن بولاتىن.
ەرمۇرات ءباپيدىڭ ايتۋىنشا، تەرگەۋگە سول كەزدەگى لاۋازىمدى تۇلعالار – كارىم ءماسىموۆ پەن قايرات قوجامجاروۆ تاراپىنان قىسىم جاسالۋى مۇمكىن. دەپۋتات ءىستىڭ ماتەريالدارىن مۇقيات زەرتتەپ، باس پروكۋراتۋراعا جاڭا ءمان-جايلار اشىلۋىنا بايلانىستى ۇكىمگە قارسىلىق ءبىلدىرۋ جانە ءىستى قايتا تەكسەرۋ جونىندە رەسمي ساۋال جولداعان.
سونىمەن قاتار بۇعان دەيىن ساياساتتانۋشى دانيار اشىمبايەۆ تا تەلەگرام ارناسىندا اقشا جىمقىرىپ، جازاسىن وتەپ جاتقان شەنەۋنىكتەر تۋرالى قىزىق جازبا جاريالاعان ەدى.
“بۇرىنعى اتىشۋلى سىبايلاس جەمقورلىق ىستەرى بويىنشا سوتتالعاندار وزدەرىن “ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى” رەتىندە كورسەتە باستادى”، دەيدى اشىمبايەۆ.
Dalanews.kz ساياساتتانۋشى كىمدى مەڭزەگەنىن ءبىلۋ ماقساتىندا وزىنە حابارلاسقان.
“كىمدى مەڭزەگەنىمدى اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەي المايمىن. جازبامدا ادەيى فاميلياسىز جازدىم، جالپى ايتىلعان نارسە. نەگىزى كىم ەكەنىن ايتا الامىن، ءبىراق ءقازىر ەمەس”، دەيدى دانيار اشىمبايەۆ.
كوپشىلىك بۇل “استانا ەكسپو-2017” ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى تالعات ەرمەگيايەۆ دەپ بولجاعان. ەرمەگيايەۆ مەرزىمىنىڭ 2/3 بولىگىن وتەگەن. ءبىراق بۇگىن تالعات ەرمەگيايەۆ مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋعا ءوتىنىش تاستاماعانى بەلگىلى بولدى.
وسى ۋاقىتقا دەيىن ەرمەگيايەۆ سوت تاعايىنداعان 14 جىل ىشىندە 9 جىل جازاسىن وتەدى. الماتى وبلىستىق سوتىنىڭ مالىمەتىنشە دە، ەرمەگيايەۆتەن جازانىڭ وتەلمەگەن بولىگىن اۋىستىرۋ تۋرالى ءوتىنىش تۇسپەگەن.
ال ءىىم قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى كوميتەتى ەرمەگيايەۆ قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى مەكەمەسىندە سوت تاعايىنداعان جازاسىن وتەپ جاتقانىن حابارلادى.
ەرمەگيايەۆ “ويلانىپ” مەرزىمىنەن بۇرىن بوستاندىققا شىعۋ نە شىقپاۋىن الداعى ۋاقىتتا باقىلايمىز.
